Ευρωδιχασμός για το χρέος

Χρέος, λιτότητα και διαδηλώσεις: θα μπορούσε επιγραμματικά να είναι το πολιτικό ωροσκόπιο του 2011, για τις περισσότερες χώρες στον αναπτυγμένο κόσμο Χρέος, λιτότητα και διαδηλώσεις: θα μπορούσε επιγραμματικά να είναι το πολιτικό ωροσκόπιο του 2011, για τις περισσότερες χώρες στον αναπτυγμένο κόσμο.

Γράφει ο Μωυσής Λίτσης

Η άνοδος των επιτοκίων στα κρατικά ομόλογα, όχι πλέον μόνο της ευρωπαϊκής περιφέρειας αλλά και οικονομικών υπερδυνάμεων όπως η Γερμανία και οι ΗΠΑ, θεωρείται προμήνυμα για μία δύσκολη χρονιά.

Τον Δεκέμβριο το επιτόκιο του δεκαετούς ισπανικού ομολόγου έφθασε έως και το 5,5%, ποσοστό που είναι υψηλότερο εδώ και περισσότερο από μία δεκαετία.

Το επιτόκιο των δεκαετών γερμανικών ομολόγων, των λεγόμενων bunds, αυξήθηκε στο 3% πρώτη φορά από τον περασμένο Μάιο, ενώ και ο τόκος του αμερικανικού δεκαετούς έφθασε στο 3,5%, που αποτελεί ρεκόρ εξαμήνου.

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του Ινστιτούτου Διεθνών Οικονομικών, ενός ινστιτούτου που δημιουργήθηκε από 38 τράπεζες του αναπτυγμένου κόσμου το 1983 ως απάντηση στη μεγάλη κρίση χρέους της δεκαετίας του ’80, οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις χρειάζονται συνολικά να δανειστούν περί τα 3 τρισ. δολάρια το 2011, ενώ η αμερικανική κυβέρνηση θα χρειαστεί να δανειστεί περισσότερα από 4 τρισ. δολάρια.

Την ίδια στιγμή η Ε.Ε. βρίσκεται μπροστά στη μεγαλύτερη από την εποχή του Μάαστριχτ πρόκληση. Μεγάλο ζητούμενο είναι η στάση της Γερμανίας. Το αν δηλαδή η κυβέρνηση του Βερολίνου θα δείξει «ευρωπαϊκό πνεύμα» για την αντιμετώπιση της κρίσης ή θα επιμείνει στον δρόμο του «εκγερμανισμού» της Ε.Ε., με την αδιέξοδη όπως μέχρι στιγμής τουλάχιστον δείχνουν τα πράγματα, πολιτική της.

Σε αντίθεση με τη δεκαετία του ’90, όπου η ιδέα του κοινού νομίσματος συνέπαιρνε μεγάλο μέρος του ευρωπαϊκού πολιτικού φάσματος, σήμερα η γερμανίδα καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ δέχεται εισηγήσεις να υιοθετήσει «δύο ευρώ», ένα «σκληρό» για τον ευρωπαϊκό Βορρά και ένα υποτιμημένο «μαλακό» για τον ευρωπαϊκό Νότο.

Παράλληλα ακούγονται σενάρια περί πιθανής εξόδου από το κοινό νόμισμα και μάλιστα από νεόκοπες χώρες της ΟΝΕ, όπως είναι η Σλοβακία.

Απεργίες και διαδηλώσεις

Αυτά όσον αφορά τους «από πάνω» και τους χειρισμούς των κυβερνώντων απέναντι στην κρίση. Στους «από κάτω» ήδη από τον Σεπτέμβριο και μετά βρισκόμαστε ενώπιον των απαρχών ενός χειμώνα πανευρωπαϊκής δυσαρέσκειας.

Μεγάλες απεργίες και διαδηλώσεις στη Γαλλία, με επίκεντρο τις μεταρρυθμίσεις στο συνταξιοδοτικό της κυβέρνησης του Νικολά Σαρκοζί, πρωτοφανείς φοιτητικές ταραχές στη «φιλήσυχη» Βρετανία με αφορμή τον τριπλασιασμό των πανεπιστημιακών διδάκτρων, φοιτητικές ταραχές και στην Ιταλία.

(Δημοσιεύθηκε στο ένθετο «Οικονομία» της Κυριακάτικης Ελευθεροτυπίας στις 31/12/2010)