Καπιταλισμός …fast-food

Σε απεργιακές κινητοποιήσεις προχώρησαν από φέτος οι εργαζόμενοι στις αμερικάνικες αλυσίδες καταστημάτων fast-food, απαιτώντας αύξηση του κατώτατου μισθού, αφού το μέσο ωρομίσθιο στον συγκεκριμένο κλάδο αυτή τη στιγμή δεν ξεπερνά τα 8.69 δολλάρια.

Και όμως. Σύμφωνα με τον ρεπουμπλικανό  Markwayne Mullin: «Αν αυξηθεί το κατώτατο ωρομίσθιο στα 10 δολάρια, τότε η τιμή του χάμπουργκερ θα αυξηθεί κατά 438% και θα το πληρώνετε 20 δολάρια»!.

Παραλληλίζοντας τους εκεί εργαζόμενους με τους έλληνες υπαλλήλους και φέρνοντας στο μυαλό τις κινητοποιησεις των «ντελιβεράδων» που αποτελούν ένα από τα πιο μαχητικά τμήματα του εγχώριου κλάδου της ταχυφαγίας, οι συγκρίσεις βγάζουν από μόνες τους τα συμπεράσματα. Προσπαθώντας να αντιμετωπιστεί η κρίση με ελαστικά ωράρια και με μερική απασχόληση, αυτό που προκύπτει είναι μια εργαζόμενη τάξη …εξαθλιωμένων.

Χαμηλόμισθη, ανασφάλιστη εργασία

Σύμφωνα με μελέτη των Πανεπιστημίων Μπέρκλεϋ της Καλιφόρνιας και του Ιλινόϊς, αν και οι μεγαλύτερες αλυσίδες έτοιμου φαγητού στις ΗΠΑ έχουν ετήσιο τζίρο 200 δις δολάρια και πληρώνουν τα μεγαλοστελέχη τους με 14 εκατομμύρια, οι ετήσιες αποδοχές των απλών εργαζομένων δεν ξεπερνούν τα 11.οοο δολάρια. Από αυτούς τους χαμηλόμισθούς, μόνο στο 13% παρέχεται ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, με αποτέλεσμα το συνολικό κόστος υποστήριξης που παρέχει το αμερικανικό Δημόσιο προς τις οικογένειες των εργαζόμενων να φτάνει τα 7 δις. Χρήματα που ασφαλώς προέρχονται από τις τσέπες των αμερικανών φορολογουμένων.

«Εικονική» ανάκαμψη

Τα προηγούμενα χρόνια ο συγκεκριμένος κλάδος απασχολούσε συνήθως άτομα μικρής ηλικίας που απλώς δούλευαν για το χαρτζιλίκι τους. Μετά το κραχ του 2008 ωστόσο, περισσότεροι από τα 2/3 πλέον είναι μεγαλύτεροι των 20 ετών, το 25% εξ αυτών είναι γονείς, ενώ το 68% είναι οι βασικοί εργαζόμενοι στα νοικοκυριά τους, με τον μισθό τους να συντηρεί ολόκληρη την οικογένεια. Αυτό το μοντέλο εργασίας λοιπόν, με τους μισθούς πείνας και με την αρωγή του κράτους το οποίοι χορηγεί επιδόματα σίτισης και προγράμματα υγείας (όπως το Medicaid) οι νεοφιλελεύθεροι αναλυτές υποστηρίζουν πως αποτελεί την απόδειξη της …ανάκαμψης. Αυτό που δεν αναφέρουν ωστόσο είναι το ότι, το 60% των θέσεων εργασίας που χάθηκαν την διετία 2007 – 2009 αφορούσε επαγγέλματα μεσαίας μισθολογικής κλίμακας, ενώ την τριετία της υποτιθέμενης ανάκαμψης (2009-2012) μόνο το 20% των νέων θέσεων που δημιουργήθηκαν ήταν της ίδιας μισθολογικής κλίμακας.

Το μοντέλο και τα πειραματόζωα

Παλαιότερα υπήρχαν κάποιοι που επεσήμαναν τον «τζογαδόρικο» χαρακτήρα του καπιταλισμού, μιλώντας για «καζινοκαπιταλισμό», αφού όλοι προσπαθούσαν να εφαρμόσουν τους νόμους της οικονομίας μέσω του χρηματοπιστωτικού τζόγου στα χρηματιστήρια. Οι φούσκες που έσκασαν τελικά μάλλον διέλυσαν και τις όποιες αυταπάτες είχαν οι περισσότεροι.

Αυτό που διαπιστώνεται σήμερα ωστόσο, είναι η προσπάθεια εφαρμογής του fast-food καπιταλισμού, με μισθούς ψίχουλα, ελαστικά ωράρια, χωρίς ασφάλιση, άλλα με τα golden boys να λαμβάνουν μπόνους εκατομμυρίων. (Ενδεικτικά οι ετήσιες απολαβές του διευθύνοντος συμβούλου της McDonalds Donald Thompson άγγιξαν τα 13.7 εκατ. δολάρια).

Ακολουθώντας πιστά τα χνάρια των πρωτοπόρων του καπιταλισμού λοιπόν, δεν είναι δύσκολο κανείς να διαπιστώσει ποιο μοντέλο θα προσπαθήσει να επιβάλλει η τρόικα –και η κάθε τρόικα- στη χώρα μας και γενικότερα τον ευρωπαϊκό Νότο. Με μια κυβέρνηση που έχει αποδείξει πως υπηρετεί τις νεοφιλελεύθερες αρχές του καπιταλισμού, όλοι γινόμαστε πειραματόζωα, προκειμένου να διαπιστωθεί πως ο καπιταλισμός θα εφαρμοστεί πιο εύκολα και προπάντων …πιο φθηνά.