ΕΒΕΑ:Εχθρικό το κράτος για τις επιχειρήσεις

Το ελληνικό κράτος βρίσκει πολλούς τρόπους να στρέφεται εναντίον των επιχειρήσεων ανεξάρτητα από τις οικονομικές επιβαρύνσεις που τους επιβάλει, όπως συμπεραίνει μελέτη του ΕΒΕΑ για τη φορολόγηση των επιχειρήσεων εν μέσω κρίσης. Το ελληνικό κράτος βρίσκει πολλούς τρόπους να στρέφεται εναντίον των επιχειρήσεων ανεξάρτητα από τις οικονομικές επιβαρύνσεις που τους επιβάλει, ενώ η συνεισφορά του επιχειρηματικού κόσμου στα δημόσια έσοδα είναι τόσο χαμηλή που προκαλεί το δημόσιο αίσθημα, όπως συμπεραίνει μελέτη του ΕΒΕΑ για τη φορολόγηση των επιχειρήσεων εν μέσω κρίσης.

Σύμφωνα με τη μελέτη που εκπόνησε ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Γιάννης Βαρουφάκης, σε συνεργασία με το Κέντρο Μελετών του ΕΒΕΑ, οι συνεχείς αλλαγές των κανόνων, η γραφειοκρατία, η διαφθορά των δημόσιων λειτουργών με τους οποίους αναγκάζεται η επιχείρηση να διαπραγματεύεται, η πολυπλοκότητα των νόμων, η καθυστέρηση των δικαστικών ενεργειών, η συστηματική καθυστέρηση εξόφλησης από την μεριά του μεγάλου οφειλέτη (του ίδιου του δημοσίου) – όλα αυτά συνιστούν το ακανθώδες τοπίο μέσα στο οποίο καλείται η ελληνική επιχείρηση να παράξει ανταλλακτικές και χρηστικές αξίες.

Από την άλλη μεριά, είναι αλήθεια ότι η συνεισφορά του επιχειρηματικού κόσμου στα δημόσια έσοδα είναι τόσο χαμηλή που προκαλεί το δημόσιο αίσθημα και ‘νομιμοποιεί’ τις περιοδικές αντι-επιχειρηματικές επιδρομές του κράτους. Σε μια κοινωνία όπου οι μισθωτοί συνεισφέρουν το 74% των φόρων φυσικών προσώπων, όπου το 99,5% των μικρομεσαίων νομικών προσώπων πληρώνουν φόρο, κατά μέσον όρο €6100, είναι λογικό η κοινωνία να είναι καχύποπτη προς τις παρακλήσεις των εκπροσώπων των επιχειρήσεων για την δημιουργία ενός φιλικότερου περιβάλλοντος προς το επιχειρείν.

Σύμφωνα με τη μελέτη, το απλό συμπέρασμα είναι ότι η χώρα μας έχει εγκλωβιστεί σε έναν φαύλο κύκλο αμοιβαίας καχυποψίας μεταξύ του ιδιωτικού τομέα και του κράτους. Αποτέλεσμα αυτής της αμοιβαίας καχυποψίας είναι, από την μία μεριά, τα χαμηλά έσοδα του δημοσίου από τις επιχειρήσεις και, από την άλλη, ένα ιδιαίτερα εχθρικό περιβάλλον για τις επιχειρήσεις το οποίο τις στερεί την δυνατότητα τόσο να αυξήσουν τον δικό τους κύκλο εργασιών όσο και την συνεισφορά τους στα δημόσια ταμεία.

Στην μελέτη παρατίθεται δέκα προτάσεις οικονομικού, διοικητικού, πειθαρχικού και θεσμικού χαρακτήρα για τον εξορθολογισμό της φορολογίας επιχειρήσεων.

Συγκεκριμένα, σε οικονομικό επίπεδο, προτείνεται:

– Μείωση του βασικού συντελεστή εταιρικού φόρου στο 15%
– Διατήρηση του συντελεστή αυτού για τουλάχιστον μια 5ετία ή έως ότου η ΕΕ συμφωνήσει να εναρμονίσει τους συντελεστές
– Άμεση μείωση του ποσοστού προβεβαίωσης από 50% σε 20%, σε περίπτωση δικαστικής προσφυγής
– Κατάργηση του φόρου οχημάτων και νομική δέσμευση των ΟΤΑ να περιορίσουν στο επίπεδο του πληθωρισμού τις αυξήσεις των δημοτικών τελών
– Δέσμευση του κράτους να περιοριστεί ο συντελεστής επιβαρύνσεων των επιχειρήσεων (ως προς τον τζίρο τους) από ένα επίπεδο άνω του 50% (που ισχύει σήμερα) σε επίπεδο που να μην ξεπερνά το 40% και αντιστρόφως ανάλογο με την αύξηση των συνολικών δημόσιων εσόδων από τις επιχειρήσεις (ως ποσοστό του ΑΕΠ).

Σε διοικητικό, πειθαρχικό και θεσμικό επίπεδο προτείνεται:

– Δημιουργία μηχανισμού που θα επιβάλει στις επιχειρήσεις τον διαχωρισμό των εισπραχθέντων ποσών του ΦΠΑ από τα υπόλοιπα έσοδα των επιχειρήσεων (sequestration) και άμεση απόδοσή του στο κράτος
– Άμεση εφαρμογή της νέας Οδηγίας για την Καταπολέμηση των Καθυστερήσεων Πληρωμών στις Εμπορικές Συναλλαγές που προβλέπει την εντός 60 ημερών καταβολή των οφειλών του δημοσίου στις επιχειρήσεις, με επί πλέον πρόβλεψη για αυτοματοποιημένες ρήτρες εναντίον του δημοσίου σε περίπτωση υπέρβασης αυτής της προθεσμίας
– Εξασφάλιση της διαφάνειας κατά την διάρκεια εφοριακών ελέγχων τόσο στην έδρα μιας επιχείρησης όσο και στις εφορίες
– Κατάργηση των χρηματικών ορίων άρσης του απόρρητου ή δίωξης για παρακράτηση ΦΠΑ. Εφόσον η πολιτεία κρίνει ότι έχει αποδείξεις εναντίον μιας επιχείρησης για απόκρυψη εσόδων ή προσπάθεια φοροδιαφυγής, έστω και για €1, να δύναται να προσφύγει στα δικαστήρια
– Κατάργηση γραφειοκρατικών διαδικασιών μέσα από την νομική θεσμοθέτηση και τεχνική ίδρυση του θεσμού της αυτο-πληροφόρησης του Δημοσίου

Παρουσιάζοντας τη μελέτη, ο πρόεδρος του ΕΒΕΑ κ. Κ. Μίχαλος, δήλωσε:

«Θα επαναλάβω για πολλοστή φορά, ότι το φορολογικό σύστημα που εφαρμόζεται σε μία χώρα, αποτελεί το βασικό κλειδί για τη δημοσιονομική ισορροπία, την ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας την κοινωνική συνοχή.

Δυστυχώς, την τελευταία τριακονταετία ελάχιστες φορές υπήρξε μια σοβαρή προσπάθεια για μια φορολογική αναμόρφωση που θα μπορούσε να λειτουργήσει ως αναπτυξιακό εργαλείο.

Στις περισσότερες των περιπτώσεων, οι κυβερνήσεις, -χωρίς να αποτελεί εξαίρεση και η σημερινή κυβέρνηση-, χρησιμοποιούσαν και χρησιμοποιούν τη φορολογία ως ένα καθαρά εισπρακτικό μέσο, ακολουθώντας έτσι τον εύκολο αλλά λάθος δρόμο.

Αγνοούν ότι φόροι μπορεί να πληρωθούν μόνο αν παράγεται πλούτος, μόνο αν υπάρχουν εισοδήματα πάνω από το όριο της φτώχειας.

Φόροι δεν μπορούν να πληρωθούν όταν οι επιχειρήσεις καρκινοβατούν, όταν τα εισοδήματα των πολιτών συμπιέζονται ασφυκτικά, όταν μακραίνει ο κατάλογος των ανέργων.

Το μεγάλο λοιπόν ζητούμενο είναι, πώς το κράτος μπορεί να αυξήσει τα έσοδά του από τη φορολογία, ιδιαίτερα αυτήν την κρίσιμη περίοδο που η ύφεση αποτελεί το μοναδικό χαρακτηριστικό της οικονομίας μας, χωρίς να στραγγαλίζει φορολογικά τις επιχειρήσεις και τους πολίτες.

Την απάντηση αυτή φιλοδοξεί να δώσει η μελέτη που παρουσιάζει σήμερα το ΕΒΕΑ.

Επιγραμματικά θα ήθελα να σας επισημάνω μερικά από τα ευρήματα και συμπεράσματα της μελέτης του Επιμελητηρίου μας, τα οποία ενδεχομένως μπορεί να σας προκαλέσουν έκπληξη.

Τα επίσημα στοιχεία, δείχνουν ότι το 99% των μικρομεσαίων επιχειρήσεων πληρώνουν φόρο κατά μέσο όρο 6.100 ευρώ ετησίως.

Μπορούμε λοιπόν, να ισχυριζόμαστε ως επιχειρηματική κοινότητα ότι προσφέρουμε αυτά που πρέπει στα δημόσια έσοδα;

Είναι όμως πράγματι αυτή η αλήθεια;

Είναι πραγματικότητα ότι οι φορολογικοί συντελεστές για τα νομικά πρόσωπα στην Ελλάδα βρίσκονται στο μέσο όρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως επίσης καταδεικνύουν τα επίσημα στοιχεία;

Είναι εύλογη η αντίδραση που υπάρχει από μέρους της κοινωνίας κατά των επιχειρήσεων;

Και εν κατακλείδι , νομιμοποιείται το κράτος να εξαπολύει φοροεπιδρομές εναντίον των επιχειρήσεων;

Οι απαντήσεις στα ερωτήματα αυτά είναι δύσκολες.

Το μόνο βέβαιο είναι ότι η χώρα μας έχει εγκλωβιστεί σε ένα φαύλο κύκλο αμοιβαίας καχυποψίας μεταξύ του ιδιωτικού τομέα και του κράτους. Αποτέλεσμα αυτής της αμοιβαίας καχυποψίας, είναι ότι και τα φορολογικά έσοδα του δημοσίου από τις επιχειρήσεις είναι χαμηλά και ταυτόχρονα διατηρείται ένα ιδιαίτερα εχθρικό περιβάλλον για τις επιχειρήσεις, το οποίο στερεί τη δυνατότητα τόσο να αυξήσουν το δικό τους κύκλο εργασιών, όσο και τη συνεισφορά τους στα δημόσια ταμεία.

Για να σπάσει αυτός ο φαύλος κύκλος χρειάζονται γενναίες κινήσεις και από τις δύο πλευρές.

Αλλά κυρίως, απαιτείται το κράτος να πάψει να είναι ο χειρότερος εχθρός τόσο των επιχειρήσεων όσο και του εαυτού του.

Στη μελέτη, τα τεχνικά στοιχεία της οποίας θα σας αναλύσει ο κ. Βαρουφάκης, υπάρχουν συγκεκριμένες προτάσεις, πιστεύω ρεαλιστικές, εφαρμόσιμες και αποτελεσματικές, που μπορούν πράγματι να αλλάξουν το τοπίο.

Οι επιχειρήσεις στην πλειοψηφία τους, είναι έτοιμες ακόμη και στην περίοδο αυτή της κρίσης, να αναλάβουν τα βάρη που τους αναλογούν.

Η κυβέρνηση από την πλευρά της, πρέπει κι αυτή να αφήσει κατά μέρους τις ιδεοληψίες και τις εύκολες αλλά αναποτελεσματικές λύσεις για το πρόβλημα της υστέρησης των εσόδων.

Πρέπει να δουλέψει σκληρά, να δει την πραγματικότητα, να κατέβει στο πεζοδρόμιο και στην αγορά, να ρωτήσει και να μάθει, να σταματήσει να αποφασίζει αφ’ υψηλού από τα απομονωμένα γραφεία και να ακούει προτάσεις μόνο από βολεμένους και υψηλά αμειβόμενους συμβούλους ή ανεπαρκείς υπαλλήλους που αρέσκονται να κάνουν ασκήσεις επί χάρτου.

Πρέπει να έχει αυτιά και μάτια ανοιχτά. Να κάνει σύμμαχο την αγορά . να σταματήσει να βλέπει σαν εχθρό τον ιδιωτικό τομέα.

Να ακούσει την φωνή της αγοράς.

Η εικόνα της φορολόγησης των επιχειρήσεων στη χώρα μας είναι ψευδής. Ούτε ως χώρα έχουμε φορολογικούς συντελεστές στο μέσο όρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ούτε η πλειοψηφία των μικρομεσαίων επιχειρήσεων φοροδιαφεύγει.

Η χώρα μας βρίσκεται στη χειρότερη θέση από τις ανταγωνίστριές της χώρες στο δείκτη της φιλικότητας προς τις επιχειρήσεις ως συνάρτηση της συνολικής τους επιβάρυνσης, όπως η φορολογία, τα τέλη και οι εισφορές.

Σε ότι αφορά τα φορολογικά συστήματα γενικότερα στην Ευρώπη και ιδιαίτερα αυτά των αναπτυγμένων χωρών όπως της Γερμανίας, θα ήθελα να σας επισημάνω ότι λειτουργούν κατά τέτοιον τρόπο ώστε ενώ φαινομενικά έχουν μέσους ή και υψηλούς φορολογικούς συντελεστές, στην ουσία αυτοί παρακάμπτονται με διάφορους τρόπους και ψιλά γράμματα, δίνοντας στις επιχειρήσεις τους σημαντικά φορολογικά και ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα.

Ακόμη και σε χώρες που έχουν σημαντικά υψηλότερα ποσοστά φόρου από την Ελλάδα, η ουσιαστική φορολογική επιβάρυνση, με βάση τα στοιχεία της Παγκόσμιας Τράπεζας, είναι χαμηλότερα απ’ ότι στη χώρα μας, μιας και οι χώρες αυτές υιοθετούν λιγότερο πολύπλοκα φορολογικά συστήματα και με λιγότερο έντονη γραφειοκρατία.

Εκτιμούμε λοιπόν, ότι είναι άμεση ανάγκη για ένα ευνοϊκότερο, ξεκάθαρο καθεστώς φορολόγησης για τις επιχειρήσεις που θα έχει τα εξής χαρακτηριστικά:

-Χαμηλό βασικό συντελεστή εταιρικού φόρου στο 15% και διατήρηση του συντελεστή αυτού τουλάχιστον για μία πενταετία. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι την τελευταία δεκαετία τα έσοδα από την φορολόγηση των επιχειρήσεων είναι σταθερά πάνω από το 2,5% του ΑΕΠ καθώς οι φορολογικοί συντελεστές είναι 35% και χαμηλότεροι. Αντίθετα την δεκαετία του 1980 τα έσοδα ανέρχονταν στο 1% του ΑΕΠ με τους φορολογικούς συντελεστές στο 45%.

Το καλύτερο βέβαια θα ήταν να πιέσουμε, όσο μπορούμε ως χώρα, , αναζητώντας και συμμάχους, ώστε η Ευρωπαϊκή Ένωση να συμφωνήσει στην εναρμόνιση των φορολογικών συντελεστών σε όλα τα κράτη – μέλη της. Δεν μπορούμε να αποκτήσουμε ανταγωνιστικό πλεονέκτημα όταν χώρες όπως η Κύπρος, η Βουλγαρία, η Ιρλανδία και άλλες διατηρούν πολύ χαμηλότερους φορολογικούς συντελεστές.

-Κατάργηση του φαύλου Κώδικα Βιβλίων και Στοιχείων που χρησιμοποιείται μόνο για να τιμωρεί αδίκους και δικαίους.

-Μείωση όλων των άλλων βαρών που επιβάλλονται στις επιχειρήσεις και ανεβάζουν έτσι την συνολική τους επιβάρυνση ως προς το τζίρο τους; Σε επίπεδα άνω του 50%.

-Σταθερό περιβάλλον, χωρίς συνεχείς αλλαγές κανόνων.

-Αλλαγή της νοοτροπίας του κράτους που αποτελεί σήμερα τον μεγάλο οφειλέτη».