Το νομοσχέδιο για τις αστικές συγκοινωνίες

Αύξηση της τιμής των εισιτηρίων, μείωση του προσωπικού, είσοδος ιδιωτών στην εκμετάλλευση συγκεκριμένων κλάδων και δημιουργία ενός ενιαίου μητροπολιτικού φορέα, είναι μερικά από τα βασικά σημεία του νομοσχεδίου για την αναδιάρθρωση των ΔΕΚΟ.

Αύξηση της τιμής των εισιτηρίων, μείωση του προσωπικού, είσοδος ιδιωτών στην εκμετάλλευση συγκεκριμένων κλάδων και δημιουργία ενός ενιαίου μητροπολιτικού φορέα, είναι μερικά από τα βασικά σημεία του νομοσχεδίου για την αναδιάρθρωση των ΔΕΚΟ.

Όπως τόνισε ο υπουργός Υποδομών, Δ. Ρέππας στο υπουργικό συμβούλιο, οι βασικότερες παρεμβάσεις είναι οι εξής:

Το συνολικό λειτουργικό αποτέλεσμα από περίπου 309 εκατ. ευρώ που ήταν το 2004 παρουσίασε συνεχόμενη αύξηση κατά περίπου 89% μέχρι και το έτος 2009 οπότε και ανήλθε σε ποσό της τάξης των 584 εκατ. ευρώ. Ενώ αντίστοιχα το ύψος των συσσωρευμένων ζημιών παρουσίασε συνολική αύξηση ύψους 148% μέσα στην τελευταία εξαετία. Σημαντικός συντελεστής κόστους είναι το κόστος μισθοδοσίας του προσωπικού, το οποίο είναι κατά μέσο όρο διπλάσιο από το ύψος των συνολικών εσόδων από κόμιστρα και λοιπές δραστηριότητες. Το κόστος μισθοδοσίας παρουσίασε συνεχή αύξηση κατά την τελευταία εξαετία σε αναντιστοιχία με την οικονομική κατάσταση των φορέων, χωρίς σύνδεση με το παραγόμενο συγκοινωνιακό έργο.

Ο ΟΑΣΑ θα μετεξελιχτεί σε Μητροπολιτικό Φορέα και η περιοχή αρμοδιότητάς του γίνεται πλέον η Περιφέρεια Αττικής (όπως αυτή ορίζεται από το νόμο Καλλικράτη), πλην νήσων. Στις βασικές αρμοδιότητές του συγκαταλέγονται ο σχεδιασμός, η οργάνωση, ο προγραμματισμός και ο συντονισμός παροχής του συγκοινωνιακού έργου από όλα τα μέσα μαζικής μεταφοράς (επίγεια και υπόγεια) στην περιοχή αρμοδιότητάς του, καθώς και ο έλεγχος και η επίβλεψη των παρόχων συγκοινωνιακού έργου, συμπεριλαμβανομένων και εκείνων με ειδική άδεια για μεταφορά Ατόμων με Αναπηρία.

Θα συγχωνευθούν οι εταιρίες παροχής και εκτέλεσης συγκοινωνιακού έργου προκειμένου να προκύψουν δύο φορείς, ένας για τα μέσα Σταθερής Τροχιάς (ΣΤΑΜΕ ή ΣΤΑΣΥ) ο οποίος θα στεγάσει τις ΑΜΕΛ ΑΕ, ΗΣΑΠ ΑΕ και ΤΡΑΜ ΑΕ, και ένας για τα Οδικά Μέσα Μεταφοράς (ΟΜΕ ή ΟΣΥ) τον οποίο θα αποτελούν η ΕΘΕΛ ΑΕ και ΗΛΠΑΠ ΑΕ.

Μοναδικός μέτοχος των δύο νέων φορέων θα είναι ο ΟΑΣΑ, ο οποίος ως αμιγώς κρατική επιχείρηση εγγυάται το δημόσιο χαρακτήρα των αστικών συγκοινωνιών.
Για τη συγχώνευση θα ακολουθηθούν οι ρυθμίσεις της κείμενης νομοθεσίας με παρεμβάσεις κυρίως σε ό,τι αφορά το χρονοδιάγραμμα και τυχόν άλλα εμπόδια.

Ο ΟΑΣΑ θα έχει τη συνολική εποπτεία του συγκοινωνιακού έργου που θα αναλαμβάνεται από τους δύο νέους φορείς στην Περιφέρεια Αττικής, αλλά και από τους φορείς των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης που εκτελούν συγκοινωνιακό έργο, καθώς επίσης και από κάθε εταιρεία που θα ιδρυθεί από τον Ο.Α.Σ.Α. ή οποιονδήποτε άλλο φορέα που θα παρέχει στο μέλλον έργο δημόσιων συγκοινωνιών.

Προβλέπονται μετατάξεις του πλεονάζοντος προσωπικού των φορέων οι οποίες θα διενεργηθούν σε δύο στάδια. Το πρώτο στάδιο το οποίο θα πραγματοποιηθεί άμεσα, θα αφορά προσωπικό που απασχολείται ως βοηθητικό προσωπικό, ενώ χαρακτηρίζεται και αμείβεται ως παραγωγικό από τους φορείς, καθώς και του πλεονάζοντος διοικητικού προσωπικού. Το δεύτερο στάδιο των μετατάξεων θα προκύψει μετά τη συγχώνευση των εταιρειών και την εκπόνηση των νέων οργανογραμμάτων τους ως αποτέλεσμα των οικονομιών κλίμακας που θα προκύψουν.

Το ύψος των μετατάξεων εκτιμάται σε 1.500 εργαζόμενους όλων των φορέων και ο χρονικός ορίζοντας υλοποίησής τους εντός του 2011.

Τα σωρευμένα χρέη των φορέων προβλέπεται να αναληφθούν από το Δημόσιο με τη μεταφορά στον κρατικό προϋπολογισμό του υφιστάμενου δανεισμού των εταιριών και το συμψηφισμό του με τις υπάρχουσες απαιτήσεις των εταιριών από δημόσιες υπηρεσίες και φορείς. Ταυτόχρονα το Δημόσιο θα αναλάβει και το μελλοντικό επενδυτικό πρόγραμμα των φορέων.

Το Επιχειρησιακό Σχέδιο του Ομίλου και των Φορέων προβλέπει

– Σημαντική ενίσχυση των εσόδων από το μεταφορικό έργο. Τα πρόσθετα έσοδα θα προέλθουν από την αλλαγή της τιμολογιακής πολιτικής, αλλά και από την αντιμετώπιση του φαινομένου της εισιτηριοδιαφυγής και την προστασία των εσόδων. Συνολικά τίθεται στόχος για αύξηση των εσόδων από μεταφορικό έργο μέσα στην επόμενη χρήση 2011 τουλάχιστον κατά 80 εκατ. ευρώ.

Ειδικότερα προβλέπονται τα ακόλουθα:

– Τιμολογιακή πολιτική. Αναθεώρηση της τιμολογιακής πολιτικής και επανεξέταση της ισχύος του ενιαίου εισιτηρίου για όλες τις διαδρομές καθώς και της διάρκειας ισχύος του (η οποία σήμερα είναι 90 λεπτά). Καθιέρωση διαφοροποιημένου εισιτηρίου ανάλογα με τις διαδρομές, αλλά και αύξηση της ονομαστικής αξίας όλων των τύπων κομίστρου σε συμφωνία με όσα ορίζονται στο αναθεωρημένο μνημόνιο.

– Εισιτηριοδιαφυγή. Άμεση ενίσχυση των διενεργούμενων ελέγχων ακυρώσεων εισιτηρίων μέσω σύστασης Ενιαίου Σώματος Ελεγκτών Κομίστρων το οποίο οργανικά θα υπάγεται στον ΟΑΣΑ, αλλά θα έχει την αρμοδιότητα διενέργειας ελέγχων σε όλα τα μέσα αστικών μεταφορών στην περιφέρεια Αττικής. Σημαντικές επενδύσεις σε τεχνικά μέσα ελέγχου της πρόσβασης των επιβατών με τη μέθοδο συμπράξεων με τον ιδιωτικό τομέα (π.χ. ΣΔΙΤ για τηλεματική και χρήση έξυπνου εισιτηρίου).

– Ενίσχυση και των λοιπών εσόδων των φορέων με δράσεις αξιοποίησης ή εκμετάλλευσης της ακίνητης περιουσίας τους, ενίσχυση των διαφημιστικών εσόδων με δυνατότητα παραχώρησης της διαφημιστικής δραστηριότητας σε εξειδικευμένους συνεργάτες, δημιουργίας ή περαιτέρω αξιοποίησης των χώρων στάθμευσης.

– Οριοθέτηση των διεταιρικών σχέσεων μεταξύ του ΟΑΣΑ και των δύο νέων φορέων αστικών συγκοινωνιών μέσω της σύναψης ειδικών Συμβάσεων Συνεργασίας, που θα καθορίζουν με ακρίβεια τους όρους εκτέλεσης του συγκοινωνιακού έργου, τον τρόπο επιμερισμού των εσόδων τους, και γενικότερα τις ευθύνες και τα καθήκοντα που αναλαμβάνουν. Οι φορείς οφείλουν να τηρούν λογιστικές καταστάσεις που θα διευκολύνουν την παρακολούθηση και έλεγχο του αποτελέσματος των επιμέρους δραστηριοτήτων (αμαξοστάσια, τεχνική βάση, κ.λπ.), ενώ στο πλαίσιο αυτό ορίζεται και η ανάληψη των κατασκευαστικών δραστηριοτήτων όλων των φορέων από την ΑΤΤΙΚΟ ΜΕΤΡΟ Α.Ε.

– Προσδιορισμό με σαφήνεια των σχέσεων των φορέων με την Κεντρική Κυβέρνηση. Ειδικότερα ορίζονται τα ακόλουθα:

* Υιοθετούνται ειδικά κριτήρια και προϋποθέσεις χορήγησης των κρατικών επιδοτήσεων κάθε έτους. Προβλέπεται η καθιέρωση του Σύμφωνου Ευθύνης που θα υπογράφει η εκάστοτε Διοίκηση των φορέων, το οποίο θα περιγράφει τη λειτουργία ειδικού μηχανισμού παρακολούθησης της υλοποίησης των επιχειρησιακών στόχων και του προϋπολογισμού των φορέων και του νέου ομίλου ΟΑΣΑ.

Ειδικότερα, οι επιμέρους φορείς θα παρακολουθούν σε μηνιαία βάση την εξέλιξη του ετήσιου προϋπολογισμού τους, ενώ θα καταρτίζουν απολογισμό τριμήνου με ειδικούς δείκτες απόδοσης βεβαιωμένο από ανεξάρτητους ορκωτούς ελεγκτές προς υποβολή στην αρμόδια υπηρεσία του Υπουργείου Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων.

Σε περίπτωση που οι τριμηνιαίοι απολογισμοί και οι δείκτες απόδοσης εμφανίζουν απόκλιση άνω του 10% από τον αρχικό προϋπολογισμό και το επιχειρησιακό σχέδιο, θα επιβάλλεται η ανάληψη άμεσων πρόσθετων δράσεων αναπροσαρμογής, προκειμένου να επιτευχθούν οι επιχειρησιακοί στόχοι.

* Εισάγεται η διαδικασία κατάρτισης προγραμματικών συμφωνιών με τους φορείς που υπάγονται στην Κεντρική Κυβέρνηση στις οποίες θα καθορίζονται οι υποχρεώσεις τους προς τον όμιλο ΟΑΣΑ οι οποίες απορρέουν από την εφαρμοζόμενη κοινωνική πολιτική τους και την παροχή δυνατότητας στο προσωπικό τους να μετακινείται με τις αστικές συγκοινωνίες υπό ευνοϊκότερους όρους.