11 δισ. ευρώ λείπουν από τις τράπεζες

Στα νέα κεφάλαια, ύψους 11 δισ. ευρώ, που θα αναζητήσουν οι τράπεζες μέχρι το 2025 προκειμένου να καλύψουν τις ελάχιστες απαιτήσεις για τα ίδια κεφάλαια και τις επιλέξιμες υποχρεώσεις τους, εξέλιξη που αντιμετωπίζεται με δυσπιστία από τη χρηματιστηριακή αγορά, αποδίδονται σε μεγάλο βαθμό οι πιέσεις επί των τραπεζικών μετοχών στο Χρηματιστήριο.

Δεδομένων των συνθηκών και αναμενομένης της σημαντικής ανόδου των επιτοκίων, που δημιουργούν οι έντονες πληθωριστικές πιέσεις σε όλη την Ευρώπη, με την Ελλάδα να εξασφαλίζει και πάλι… πρωταγωνιστική θέση, η κάλυψη των 11 δισ. ευρώ σε MREL θεωρείται πολύ δύσκολο εγχείρημα. Αν και υπάρχουν ελπίδες ότι, οι εποπτικές αρχές θα αντιμετωπίσουν τη νέα κατάσταση με βάση τον ρεαλισμό, περιορίζοντας τις απαιτήσεις τους προς το παρόν, καμία ανάλογη ένδειξη δεν υπάρχει. Οι ελληνικές τράπεζες, που θεώρησαν ότι, μέσω των δύο «σταδίων» του «Ηρακλή», θα κλείσουν οριστικά τους λογαριασμούς του παρελθόντος, μοιάζουν τώρα να βρίσκονται προ αδιεξόδου.

Όπως αναφέρει η Έκθεση Νομισματικής Πολιτικής 2021-2022 της Τράπεζας της Ελλάδος, σύμφωνα με τα στοιχεία του Ενιαίου Συμβουλίου Εξυγίανσης (SRB) για να επιτευχθεί ο στόχος για τη MREL (Ελάχιστη Απαίτηση Ιδίων Κεφαλαίων και Επιλέξιμων Υποχρεώσεων) οι ελληνικές τράπεζες χρειαζόταν να αυξήσουν τα επιλέξιμα στοιχεία παθητικού τους κατά 14,6 δισ. ευρώ μέχρι το τέλος του 2025. Για τον σκοπό αυτό, το 2021 οι ελληνικές τράπεζες προέβησαν σε εκδόσεις ομολόγων ύψους 3,5 δισ. ευρώ. Επίσης, ορισμένες τράπεζες προέβησαν σε αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου κατά τη διάρκεια του 2021 (Πειραιώς και Alpha Bank).

Πού θα τα βρουν;

Σύμφωνα με τον διοικητή της ΤτΕ, συνολικά απομένουν περίπου 11 δισ. ευρώ που πρέπει να καλυφθούν, από αντίστοιχες ομολογιακές εκδόσεις ή άλλους τύπους επιλέξιμων στοιχείων παθητικού, έως το τέλος του 2025. Όπως αναφέρεται στην Έκθεση της ΤτΕ, πέρυσι οι συνθήκες στις διεθνείς κεφαλαιαγορές ήταν ευνοϊκές και αυτό το γεγονός, σε συνδυασμό με τη βελτίωση της ποιότητας του χαρτοφυλακίου των ελληνικών τραπεζών, διευκόλυνε την έξοδό τους στις αγορές με στόχο την κάλυψη των κεφαλαιακών υποχρεώσεών τους (μεταξύ των οποίων η Ελάχιστη Απαίτηση Ιδίων Κεφαλαίων και Επιλέξιμων Υποχρεώσεων – MREL).

Όμως, στο τρέχον περιβάλλον των μεταβαλλόμενων διεθνών χρηματοπιστωτικών συνθηκών, η έκδοση νέων τίτλων με σκοπό την κάλυψη της MREL αναμένεται να είναι πιο δύσκολη και με αυξημένο κόστος. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με εκθέσεις διεθνών οίκων αξιολόγησης, το 2022 αναμένεται αποδυνάμωση της εκδοτικής δραστηριότητας ομολόγων από εκδότες με πιστοληπτική αξιολόγηση κάτω από το όριο της επενδυτικής κατηγορίας, ενώ παρατηρείται ανοδική τάση στο κόστος δανεισμού των νέων εκδόσεων τραπεζικών ομολόγων, διεθνώς.

Τι «μετρούν»

Στην Έκθεση της ΤτΕ αναφέρεται πως, από τις αρχές του δ’ τριμήνου του 2021, οι αποδόσεις των ελληνικών κρατικών ομολόγων παρουσιάζουν τάση ανόδου, ακολουθώντας τις διεθνείς εξελίξεις, με αποτέλεσμα να αυξηθούν σημαντικά σε σύγκριση με τα ιστορικώς χαμηλά επίπεδα που παρατηρήθηκαν το 2021 και εντονότερα από ό,τι οι αποδόσεις των κρατικών ομολόγων των άλλων κρατών- μελών της ζώνης του ευρώ, αντίστοιχης διάρκειας.

Σε αυτή την εξέλιξη συμβάλλει η μεγαλύτερη ευαισθησία των τίτλων χαμηλής πιστοληπτικής αξιολόγησης, μεταξύ των οποίων και τα ελληνικά κρατικά ομόλογα, στις μεταβολές των διεθνών νομισματικών και χρηματοπιστωτικών συνθηκών. Ταυτόχρονα, οι ανησυχίες για την οικονομική δραστηριότητα διεθνώς, που έχουν ενταθεί εξαιτίας του πολέμου στην Ουκρανία, ενισχύουν την τάση των επενδυτών για αποφυγή ανάληψης κινδύνων.

Ωστόσο, τους πρώτους μήνες του 2022 παρατηρήθηκαν και θετικές εξελίξεις. Σε αυτές συμπεριλαμβάνεται η αναβάθμιση της πιστοληπτικής αξιολόγησης του Ελληνικού Δημοσίου από τους οίκους DBRS και Standard and Poor’s, έτσι ώστε ως προς αυτούς τους οίκους η χώρα μας να απέχει, πλέον, μόλις μία βαθμίδα από την επενδυτική κατηγορία. Η περαιτέρω αναβάθμιση κατά μία βαθμίδα από τους προαναφερθέντες οίκους πιστοληπτικής αξιολόγησης θα είναι ιδιαίτερα θετική εξέλιξη, διότι θα φέρει το ελληνικά ομόλογα εντός της επενδυτικής κατηγορίας, με σημαντικό όφελος όσον αφορά το κόστος δανεισμού του Ελληνικού Δημοσίου, των τραπεζών και των ιδιωτικών επιχειρήσεων, ενώ θα συμβάλλει και στην προσέλκυση ξένων επενδυτικών κεφαλαίων.