2018: Καθαρή έξοδος από… τη μιζέρια

Πρέπει να είναι κανείς πιο γκρινιάρης και μίζερος από τον Σκρουτζ του κλασικού, χριστουγεννιάτικου παραμυθιού για να μην παραδέχεται ότι, οι προδιαγραφές κάτω από τις οποίες η χώρα βαδίζει στην αφετηρία του 2018, είναι απείρως καλύτερες από τις αντίστοιχες περσινές. Εναλλακτικά, πρέπει να ανήκει στον πολύ στενό κύκλο του Κυριάκου Μητσοτάκη, οπότε έχει κάθε λόγο να εθελοτυφλεί, αφού μόνο έτσι του «βγαίνει» το αφήγημα. Μεγάλο πρόβλημα του παλαιού πολιτικού συστήματος ο στρουθοκαμηλισμός: Όταν η κρίση ερχόταν, έκαναν ότι δεν τη βλέπουν. Τώρα που η κρίση φεύγει, κάνουν λες και θα είναι εδώ «μέχρι να σβήσει ο ήλιος» (μαζί, μάλλον, με τα «Νέα»).

Η κρίση δεν φεύγει, σίγουρα, από μόνη της. Ούτε μπόρα ήταν και πέρασε, ούτε αστρολογικό φαινόμενο, να ξεκουμπίζεται επειδή δεν της αρέσει που μπαίνει ο Κρόνος στον Αιγόκερω, ούτε φεύγει επειδή… μας βαρέθηκε και είπε να πάει κάπου αλλού. Δεν φεύγει, ωστόσο, η κρίση ούτε αποκλειστικά χάρη στις δικές μας προσπάθειες, επειδή, τάχα, με τις αιματηρές μας θυσίες καταφέραμε να την κατατροπώσουμε. Η κρίση βαδίζει προς το τέλος της γιατί, για πρώτη φορά, αντικρουόμενα μέχρι σήμερα συμφέροντα συγκλίνουν σε ένα κοινό σημείο ισορροπίας: Δεν συμφέρει, πλεόν, κανέναν η περαιτέρω παράτασή της.

Η θεώρηση αυτή, αν και λίγο ντετερμινιστική στη σύλληψή της, δεν σκοπεύει σε καμία περίπτωση να απομειώσει την αξία των όσων έγιναν για την αναστροφή της κατάστασης. Και δεν μιλάμε για τις προσπάθειες του καθενός από μας οι οποίες, κακά τα ψέματα, για μία αρκετά μεγάλη μερίδα κόσμου εξαντλήθηκαν στο «μάτωμα» του πορτοφολιού. Τι θέλουμε να πούμε; Ότι η κρίση θα έπρεπε να λειτουργήσει και ως κίνητρο να αναστοχαστούμε τα λάθη μας, τις εμμονές μας, τα κουσούρια μας και να προσπαθήσουμε να τα διορθώσουμε. Να εντοπίσουμε, ως λαός, ως πολίτες, ως επιχειρηματίες, τα δυνατά και τα αδύναμα σημεία μας και να εργαστούμε για να ενισχύσουμε τα πρώτα και να βελτιώσουμε τα δεύτερα. Για πολλούς, η μόνη «συνεισφορά» στην κρίση ήταν οι μειωμένες απολαβές και οι αυξημένοι φόροι, κάτι που δεν αφήνει καμία παρακαταθήκη για το μέλλον.

Λέγαμε, όμως, ότι δεν είναι βασικός σκοπός μας, σήμερα, να εστιάσουμε στην ατομική, αλλά στη συλλογική προσπάθεια. Σε όσα, δηλαδή, έγιναν τα τελευταία χρόνια για την αντιμετώπιση της κρίσης και των παθογενειών που τη γιγάντωσαν (προσέξτε, δεν λέμε τη δημιούργησαν) από την Ελλάδα συνολικά ως χώρα, ως πολιτεία, άρα και ως κυβέρνηση. Η κυβέρνηση που βρίσκεται στο πηδάλιο τα τελευταία τρία, σχεδόν, χρόνια είναι «παιδί» της ίδιας της κρίσης. Η εξέλιξη των πραγμάτων, πλησιάζοντας στο τέλος του 2017, δείχνει ότι το αισθητήριο της κοινωνίας, που αποφάσισε να επενδύσει πάνω της την πολυζητημένη «ελπίδα» το 2015, δεν έκανε λάθος. Διότι, το κυβερνητικό «παιδί της κρίσης», κόντρα στην -εντός και εκτός Ελλάδος- δυσπιστία που αντιμετώπισε, πέτυχε πολλά περισσότερα από ότι οι προκάτοχοί του. Και αυτό που πρώτα απ’ όλα πρέπει να πιστώσει κανείς στην κυβέρνηση του Αλέξη Τσίπρα είναι ότι εξ’ αρχής «διάβασε» σωστά τις παγκόσμιες ισορροπίες και «έπαιξε» έξυπνα πάνω στις αντιθέσεις των επιμέρους συμφερόντων. Κρίνοντας εκ των υστέρων και φυσικά αν είναι καλοπροαίρετος, διαπιστώνει κανείς ότι κινήθηκε σαν να έχει προβλέψει ότι το σημείο που η κρίση δεν θα συμφέρει κανέναν ήταν κοντά.

Σημαίνει αυτό ότι είμαστε ευχαριστημένοι; Αν και όχι απόλυτα, η απάντηση κλίνει προς το «ναι». Τα επιτεύγματα, ειδικά στο πεδίο της κοινωνικής πολιτικής αφενός και στον τομέα των διεθνών σχέσεων αφετέρου, είναι πολλά και σημαντικά. Το ποιόν, δε, των προηγούμενων καθιστά απολύτως βέβαιο ότι, με μία άλλη κυβέρνηση στα πράγματα, τίποτα από αυτά δεν θα είχε επιτευχθεί. Τα όσα δεν έγιναν είναι, δυστυχώς, ακόμη περισσότερα. Το αποτύπωμα όμως των ετών 2016 και 2017 είναι τέτοιο που μας επιτρέπει να ευελπιστούμε ότι τη νέα χρονιά, με τους βαθμούς ελευθερίας της Ελλάδας να αυξάνονται, όσο τα νούμερα συνεχίζουν να βελτιώνονται, κάποια πράγματα θα τρέξουν γρηγορότερα απ’ ότι μέχρι τώρα. Αρκεί να υπάρχει, πράγματι, σχέδιο για την επόμενη ημέρα.

Αν κάτι μας κάνει αληθινά αισιόδοξους, αυτό δεν είναι ούτε τα καλά λόγια της κάθε Deutsche Bank, ούτε οι θετικές προβλέψεις για την ελληνική οικονομία των όποιων Financial Times (που κανείς, βεβαίως, δεν πρέπει να παραγνωρίζει). Είναι η αισιοδοξία του Αλέξη ότι το 2019 θα κερδίσει, για τρίτη φορά, τις εκλογές. Χθες, η Κάπα Research έδωσε στη δημοσιότητα δημοσκόπηση, στην οποία η διαφορά μεταξύ ΣΥΡΙΖΑ και Ν.Δ. στην πρόθεση ψήφου έχει μειωθεί στο 4,8%. Αν τα πράγματα είναι έτσι, τον Δεκέμβρη του 2017, μετά από πέμπτη δόση ΕΝΦΙΑ, δόση φόρου εισοδήματος, τέλη κυκλοφορίας και χωρίς καν να έχει… σκιστεί ακόμη το μνημόνιο, σε έναν χρόνο από τώρα πώς θα είναι, κ. Μητσοτάκη;