Ο Κάμερον παραιτήθηκε, το πολιτικό ντόμινο πυροδοτήθηκε
Το αποτέλεσμα-έκπληξη του brexit σηματοδοτεί και σοβαρό πολιτικό πρόβλημα για τη Βρετανία, άμεσο και πιεστικό. Ήδη ο Ντέιβιντ Κάμερον έθεσε επί τάπητος τη παραίτηση του, ανοίγοντας το δρόμο για την διεξαγωγή νέων εκλογών και την πιθανή αλλαγή του πολιτικού σκηνικού στη χώρα.
Σε ομιλία του πριν από λίγο ο Βρετανός πρωθυπουργός ξεκαθάρισε ότι καταρχήν η έμφαση βρίσκεται στη διατήρηση της σταθερότητας, και ότι σε πρώτη φάση τίποτε δεν πρόκειται να αλλάξει στο καθεστώς των ταξιδιών, των συναλλαγών κλπ με την ΕΕ, υπονοώντας εμμέσως πλην σαφώς ότι ο ίδιος δεν πρόκειται να είναι ο πολιτικός ηγέτης που θα πυροδοτήσει την επίσημη έναρξη του διαζυγίου, βάσει του άρθρου 50 της ευρωπαϊκής συνθήκης.
Το εξαιρετικά δύσκολο αυτό έργο, και των επώδυνων διαπραγματεύσεων που θα ξεκινήσουν με την Ε.Ε. θα είναι δουλειά του διαδόχου του. Πότε θα γίνουν εκλογές, σε πρώτη φάση δεν έκανε λόγο για συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα. Απλά υποστήριξε ότι θα πρέπει να ξεκαθαρίσει μέσα στο φθινόπωρο, καταρχήν με την εκλογή νέου ηγέτη στους Τόρις στο συνέδριο του Οκτωβρίου. Άρα μέχρι τότε, μέχρι τον Οκτώβριο, θα ισχύει το statusquoστο κόμμα, στην ηγεσία της χώρας, και στην Ευρώπη των «28».
Τι θα συμβεί μετά, και ποιος θα αναλάβει; Το πρόβλημα είναι εξαιρετικά πολύπλοκο και δεν περιορίζεται μόνο στην αλλαγή προσώπου στη πρωθυπουργία. Διότι το πρόβλημα της διαχείρισης του αποτελέσματος και της εφαρμογής της λαϊκής βούλησης περιπλέκεται από το διχασμό της βρετανικής κοινωνίας που αποτυπώνεται και στη πολιτική σκηνή και τα κόμματα. Διότι σε όλα τα κόμματα υπήρχαν υποστηρικτές του «Ναι» και του «Όχι», και η γκρίνια και το χάος που θα ακολουθήσει τις επόμενες ημέρες, θα φουντώσουν και τις εσωκομματικές έριδες και αλληλοκατηγορίες. Κυρίως δε, στους κυβερνώντες Τόρις!
Θα μπορέσει να διατηρηθεί η συνοχή των Τόρις εν όψει των εκλογών; Ποιος πολιτικός θα είναι ικανός να το πετύχει και να οδηγήσει το κόμμα σε μια νέα εκλογική νίκη και κατόπιν στη δύσκολη διαδικασία των διαπραγματεύσεων με την Ε.Ε.;
Οι ευρωπαϊστές βουλευτές ή απλά αυτοί που στήριξαν το bremain, όχι από συμπάθεια στις Βρυξέλλες, αλλά από ανησυχία για τις αρνητικές επιπτώσεις δεν πρόκειται να συγχωρήσουν την ισχυρή πλην ηχηρή μειοψηφία των ευρωφοβικών στο κόμμα και τη βουλή, που πίεσαν και πέτυχαν τη διεξαγωγή του δημοψηφίσματος και έφεραν τη χώρα και την Ε.Ε. στο σημερινό απίστευτο αποτέλεσμα. Η συμβίωση τους υπό την ίδια σκέπη, υπό τις νέες συνθήκες που θα δημιουργηθούν φαντάζει από δύσκολη έως αδύνατη. Ειδικά δε, αν στην ηγεσία του κόμματος εκλεγεί ένας γνήσιος ευρωσκεπτικιστής.
Για παράδειγμα, θεωρείται ήδη βέβαιο ότι ανάμεσα στους υποψηφίους για την ηγεσία του κόμματος και τη πρωθυπουργία θα είναι ο πρώην δήμαρχος του Λονδίνου, Μπόρις Τζόνσον, που άλλωστε εγκατέλειψε τη τοπική αυτοδιοίκηση, και πήρε θέση στη κορυφή της καμπάνιας υπέρ του brexit, έχοντας στο πίσω μέρος του μυαλού του την προοπτική να διαδεχτεί τον Ντέιβιντ Κάμερον.
Το ίδιο… υπαρξιακό πρόβλημα, αν και σε πολύ μικρότερο βαθμό, αντιμετωπίζει και η αξιωματική αντιπολίτευση των Εργατικών, με την ηγεσία του κόμματος ήδη από σήμερα το πρωί να εστιάζει στην ανάγκη να κρατηθεί η χώρα με κάποιο τρόπο, και υπό ορισμένο βαθμό στην κοινή αγορά. Οι Εργατικοί του Τζέρεμι Κόρμπιν έχουν επίσης μια πρόκληση, αλλά και μια ευκαιρία μπροστά τους, να «στεγάσουν» και να συσπειρώσουν τις φιλοευρωπαϊκές δυνάμεις σε όλο το πολιτικό χάσμα και τη κοινωνία. Ειδικά αν υποθέσουμε ότι στους Τόρις το πάνω χέρι εσωτερικά πάρουν πλέον οι ευρωσκεπτικιστές, είτε υπό τον Μπορίς Τζόνσον είτε υπό κάποιο άλλο ευρωφοβικό πολιτικό. Όμως, αυτό προϋποθέτει ότι οι Εργατικοί θα ξεπεράσουν επίσης τις εσωτερικές διαφωνίες τους, και ακολουθήσουν μια ενιαία, διαφορετική γραμμή.
Το πλέον βέβαιο είναι ότι το πολιτικό σκηνικό στη Βρετανία, συνολικά, μπήκε σε περιπέτειες, και παρά την έκκληση και ανάγκη για σταθερότητα, τουλάχιστον στο πολιτικό πεδίο, οι επόμενοι μήνες θα είναι ταραχώδεις εντείνοντας την ευρύτερη εικόνα χάους στην Ευρώπη.
