Το αιματηρό déjà vu στη Κωνσταντινούπολη και οι παρωπίδες του σουλτάνου
Μόλις χθες γράφαμε για τα ανοιχτά μέτωπα που προσπαθεί να κλείσει ο σύγχρονος σουλτάνος σε διπλωματικό επίπεδο, με τη Ρωσία και το Ισραήλ, προκειμένου να περιορίσει τις αρνητικές συνέπειες τους στο εσωτερικό και δη, στην οικονομία. Όμως, μια μέρα που ξεκίνησε καλά για τα σχέδια και τις φιλοδοξίες του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έκλεισε με αίμα, με την τρομοκρατική επίθεση στο αεροδρόμιο της Κωνσταντινούπολης.
Το γεγονός ότι η επίθεση έγινε την ίδια μέρα ενδεχομένως να είναι τυχαίο. Ωστόσο, ήρθε πράγματι να… κόψει τον αέρα στον Τούρκο πρόεδρο και να υπενθυμίσει στη κυβέρνηση και τη κοινωνία το τεράστιο μόνιμο πρόβλημα που έχει στα χέρια της.
Οι αρχές βέβαια «δείχνουν» ως υπεύθυνο το ισλαμικό χαλιφάτο. Το ποιος, όμως, φέρει την ευθύνη μπορεί πολιτικά και στρατηγικά να έχει σημασία για τη χάραξη της πολιτικής της Άγκυρας, όμως πρακτικά δεν έχει τόσο πολύ. Διότι η ουσία βρίσκεται απλά στο γεγονός ότι η Τουρκία και δη, η Κωνσταντινούπολη στιγματίζεται στο μυαλό των ξένων, των ξένων τουριστών, επενδυτών κλπ, ως μια εξαιρετικά επικίνδυνη πόλη, μια πόλη που συχνά-πυκνά μια μικρή ή μεγάλη βομβιστική επίθεση σκορπίζει το θάνατο και το πανικό.
Αυτή τη φορά δε, ο στόχος είναι πολύ πιο σημαντικός. Το διεθνές αεροδρόμιο της πόλης, ένα αρχιτεκτονικό αριστούργημα για το οποίο οι Τούρκοι ήταν εξαιρετικά υπερήφανοι (και όχι άδικα) και μια βασική εμπορική και τουριστική πύλη εισόδου και εξόδου για τη χώρα.
Το γεγονός ότι το πλήγμα θα είναι βαρύ για τον ήδη λαβωμένο τουρισμό είναι εύλογο. Μόλις πριν λίγες ημέρες το αρμόδιο υπουργείο Τουρισμού ανακοίνωσε ότι οι επισκέψεις στη χώρα το Μάιο υποχώρησαν κατά 34,7%, που ήταν η μεγαλύτερη πτώση από τη δεκαετία του ’90. Και ο πάτος αναμένεται να έρθει πιο κοντά με τη συγκέντρωση των υπόλοιπων στοιχείων του καλοκαιριού.
Οι τρομοκρατικές επιθέσεις, οι κακές σχέσεις με τη Ρωσία και το Ισραήλ που ήταν δύο χώρες που «έφερναν» εκατομμύρια τουρίστες στις τουρκικές ακτές συνιστούν πολλαπλά ανοιχτά μέτωπα που έχουν αφήσει τους τούρκους ξενοδόχους να… κλαίνε, κυριολεκτικά. Είναι δε, προφανές ότι αναφορικά με τη Ρωσία και το Ισραήλ, τα ανοίγματα που επιχείρησε επιτέλους ο Ερντογάν, ρίχνοντας αναγκαστικά τα… μούτρα του, μπορεί να φέρουν αλλαγές, αλλά σίγουρα όχι σύντομα ή άμεσα, με την φετινή καλοκαιρινή περίοδο να φαντάζει σίγουρα χαμένη.
Όσον αφορά στην ουσιαστική αντιμετώπιση της μάστιγας της τρομοκρατίας, το πρόβλημα σε πολιτικούς όρους είναι σαφές για την Άγκυρα. Διότι πρακτικά δεν υπάρχουν πολλά πράγματα που μπορεί να κάνει, πέρα από το να αυξήσει τα μέτρα ασφαλείας σε σημαντικούς στόχους και να ελπίζει ότι μπορεί αυτό να είναι αρκετό.
Θέλοντας να αναπτύξει τα σχέδια του για την γεωπολιτική αναβάθμιση της Τουρκίας ο Ερντογάν έπαιξε το παιχνίδι του στα νότια και ανατολικά σύνορα της χώρας και στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής. Και είναι κοινό μυστικό ότι έκανε και… οικονομικό παιχνίδι με το χαλιφάτο, με τους Ρώσους να τον έχουν προ πολλού καταγγείλει δημοσίως ότι εμπλέκεται στο παράνομο λαθρεμπόριο του πετρελαίου του ISIS. Το γεγονός ότι οι ισλαμιστές δεν… ελέγχονται, έχοντας τις δικές τους επιδιώξεις θα έπρεπε να είναι ένας αστάθμητος παράγοντας που ο σουλτάνος θα έπρεπε να έχει υπολογίσει. Ειδικά δε, αφότου έδωσε εντολή για την έναρξη των στρατιωτικών επιχειρήσεων στο βόρειο Ιράκ, έχοντας υπόψη του την αναβάθμιση της δύναμης και επιρροής των Κούρδων στη περιοχή, εξέλιξη βέβαια που αναζωπύρωσε το κουρδικό πρόβλημα καιστο εσωτερικό της Τουρκίας. Κατά τη διαδικασία δε, αυτή κατάφερε τόσο να τα «χαλάσει» με τους Ρώσους, όσο και να δυσαρεστήσει τους Αμερικανούς, διαταράσσοντας για διαφορετικούς λόγους τα σχέδια και συμφέροντα των δύο υπερδυνάμεων στη περιοχή.
Στο μπερδεμένο αυτό κουβάρι που πολιτικά τον ισχυροποίησε στο εσωτερικό, χαρίζοντας του μια νέα εκλογική νίκη του κυβερνώντος ισλαμικού κόμματος και την ευκαιρία να επιβεβαιώσει την παντοδυναμία του, οι τρομοκρατικές βόμβες άρχισαν από πέρυσι να πέφτουν βροχή, κυρίως στον πιο ευάλωτο στόχο της Κωνσταντινούπολης, ως βαρύ αλλά αναπόφευκτο τίμημα της πολιτικής του. Για τον ίδιο λόγο είναι βέβαιο ότι η χθεσινή επίθεση δεν θα κλείσει το κύκλο της βίας και του αίματος, με τον ίδιο τον Ερντογάν να παραμένει εστιασμένος μόνο στο πως θα κρατήσει το θρόνο του, και πως θα συνεχίσει να εφαρμόζει τα πολιτικά σχέδια και τις φιλοδοξίες του.
