Από το φαβορί του Λευκού Οίκου στο… γκανιάν της Γερουσίας

Με τα φώτα των διεθνών media να είναι, κυρίως, στραμμένα (και δικαιολογημένα) στη μητέρα των μαχών για την ανάδειξη του επόμενου πλανητάρχη, τείνουμε να ξεχνάμε ότι η κάλπη της 8ης Νοεμβρίου δεν αφορά μόνο τον Λευκό Οίκο, αλλά και τον λόφο του Καπιτωλίου, ήτοι την ανανέωση του σώματος της Γερουσίας και της Βουλής των Αντιπροσώπων.

Στο αμερικανικό σύστημα, ο Πρόεδρος είναι ο απόλυτος άρχων της εκτελεστικής εξουσίας, όμως Γερουσία και Βουλή μπορούν να κάνουν τη ζωή του και το έργο της κυβέρνησής του, εξαιρετικά δύσκολα, όπως διαπίστωσε -με τον χειρότερο τρόπο- ο Μπάρακ Ομπάμα την τελευταία διετία, βλέποντας, επανειλημμένως, πολλές από τις προτάσεις του να «κόβονται» από τους νομοθέτες.

Πήραν το αίμα τους πίσω

Στις ενδιάμεσες κοινοβουλευτικές εκλογές του 2014, οι Ρεπουμπλικάνοι πήραν το… αίμα τους πίσω για την ήττα τους στις προηγούμενες προεδρικές εκλογές, καταφέρνοντας για πρώτη φορά, εδώ και χρόνια, να αποκτήσουν τον έλεγχο της πλειοψηφίας των εδρών τόσο στη Βουλή, όσο και στη Γερουσία.

Μάλιστα, με 247 έδρες στη Βουλή και 54 στη Γερουσία, απόλαυσαν (και θα απολαμβάνουν μέχρι τον Ιανουάριο, που θα συσταθούν τα νέα σώματα) το μεγαλύτερο εύρος κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας που έχει διασφαλίσει το συντηρητικό κόμμα από το 1929 (!).

Όμως, η ιστορική αυτή επίδοσή τους δεν θα έχει νόημα, αν δεν έχει συνέχεια την ερχόμενη εβδομάδα. Ειδικά, δε, αν χάσουν, για μία ακόμη φορά, την προεδρία από την Χίλαρυ Κλίντον.

Θέλουν τα… γκέμια

Δεν είναι τυχαίο ότι ειδικά το τελευταίο δίμηνο, η επίσημη κομματική μηχανή του ρεπουμπλικανικού κόμματος φαίνεται να έχει επικεντρώσει μεγάλο (αν όχι το μεγαλύτερο) μέρος των προσπαθειών της στις κοινοβουλευτικές εκλογές.

Με την κόντρα της με τον Ντόναλντ Τραμπ να είναι γνωστή και αναγνωρισμένη και τον εκκεντρικό μεγιστάνα να υπολείπεται σταθερά στις δημοσκοπήσεις, το κομματικό κατεστημένο φαίνεται να εστιάζει την προσοχή του στη μάχη της Γερουσίας και της Βουλής θέλοντας να κρατήσει τα ηνία της νομοθετικής εξουσίας και συνάμα σφιχτά τα… γκέμια στον επόμενο Πρόεδρο, όποιος κι αν είναι αυτός.

Είτε είναι η «εχθρός» Χίλαρυ, είτε ο επίσης, μη φιλικός προς το επίσημο κόμμα, Ντόναλντ. Μόνο που, δυστυχώς ή ευτυχώς, τα πράγματα δεν πηγαίνουν καλά για τους συντηρητικούς.

Όλα τα προγνωστικά θέλουν τις έδρες του Ρεπουμπλικανικού κόμματος στη Βουλή να μειώνονται σημαντικά, ενώ ορατός είναι ο κίνδυνος να χάσουν την πλειοψηφία στη Γερουσία.

Θα ξύσουν το… βαρέλι

Τα αίτια της αποδυνάμωσης αυτής είναι πολλαπλά. Υπάρχει ο παράγοντας κάποιων νέων συντηρητικών βουλευτών, οι οποίοι, ουσιαστικά, δεν «τράβηξαν» και απογοήτευσαν το κοινό, υπάρχει ο παράγοντας του θυμού των ψηφοφόρων για τον μη εποικοδομητικό και μη συνεργάσιμο ρόλο του Κογκρέσου την τελευταία διετία, απέναντι στην κυβέρνηση Ομπάμα, αλλά και ο παράγοντας του λεγόμενου φαινομένου του «wave election».

Τι σημαίνει αυτό; Πως όταν ένας προεδρικός υποψήφιος έχει πάρει προβάδισμα στην παράσταση νίκης (στη προκειμένη περίπτωση, η Χίλαρυ Κλίντον), το προβάδισμά του, πολλές φορές, επηρεάζει την επιλογή των ψηφοφόρων και στις υπόλοιπες εκλογικές αναμετρήσεις που λαμβάνουν χώρα την ίδια ημέρα.

Στις αναμετρήσεις, δε, αυτές δεν εντάσσονται μόνο τα ομοσπονδιακά κοινοβουλευτικά όργανα, του Κογκρέσου και της Γερουσίας. Την ερχόμενη Τρίτη θα ανανεωθούν, επίσης, χιλιάδες θέσεις σε πολιτειακά νομοθετικά όργανα σε όλη τη χώρα, ενώ θα εκλεγούν 12 νέοι πολιτειακοί κυβερνήτες (στο Ντέλαγουερ, την Ιντιάνα, το Μιζούρι, τη Μοντάνα, τη Βόρειο Καρολίνα, τη Βόρειο Ντακότα, τη Γιούτα, την Ουάσιγκτον, τη Δυτική Βιρτζίνια, το Βέρμοντ, το Νιου Χάμπσαϊρ και το Όρεγκον).

Ευνοούνται οι Δημοκρατικοί

Στις επικείμενες εκλογές θα ανανεωθεί το σύνολο των 435 εδρών του Κογκρέσου και το ένα τρίτο των εδρών της Γερουσίας, ήτοι 34 από τις 100 έδρες του σώματος, με τους Δημοκρατικούς να έχουν βάλει σαν στόχο να διευκολύνουν την «πρόεδρο Χίλαρυ» με μία όσο το δυνατόν πιο φιλική νομοθετική εξουσία.

Βουλή των Αντιπροσώπων

Για τον έλεγχο της πλειοψηφίας της Βουλής, απαιτούνται 218 έδρες και το κόμμα που την κατέχει επιλέγει τον πρόεδρο του σώματος, αλλά και την προεδρία σε όλες τις -πολύ σημαντικές- επιτροπές του Κογκρέσου.

Για να καταφέρουν οι Δημοκρατικοί να ανακτήσουν την πλειοψηφία χρειάζεται να «κλέψουν» το λιγότερο 30 συντηρητικές έδρες. Με δεδομένο ότι το νούμερο είναι μεγάλο, το πιθανότερο είναι ότι δύσκολα θα τα καταφέρουν, αν και τα προγνωστικά δεν είναι τελείως απαγορευτικά, με τους δημοσκόπους να θεωρούν ως αμφίρροπες περίπου 31 ρεπουμπλικανικές έδρες.

Πάντως, ακόμη και αν οι συντηρητικοί κρατήσουν την πλειοψηφία, θεωρείται απολύτως βέβαιο ότι θα χάσουν δυνάμεις, γεγονός που θα τους δυσκολέψει στην άσκηση αντιπολίτευσης απέναντι στην Χίλαρυ Κλίντον, εφόσον βεβαίως είναι η νικήτρια της προεδρικής κάλπης. Μάλιστα, μία πύρρειος νίκη, με μεγάλες απώλειες, εκτιμάται ότι θα πυροδοτήσει εσωκομματικές εξελίξεις, υποχρεώνοντας πιθανότατα σε παραίτηση από την προεδρία του σώματος, τον Γερουσιαστή, Πολ Ράιαν, ο οποίος στα 46 του χρόνια θεωρείται από τα μεγάλα αστέρια της παράταξης και πιθανός μελλοντικός προεδρικός μονομάχος.

Γερουσία

Στη Γερουσία, από τις 34 έδρες που θα ανανεωθούν, οι 10 ελέγχονται σήμερα από τους Δημοκρατικούς και οι 24 από τους Ρεπουμπλικάνους. Οι Δημοκρατικοί, για να ανακτήσουν την πλειοψηφία, χρειάζονται μίνιμουμ 4 έδρες μαζί με τον έλεγχο του Λευκού Οίκου.

Το τελευταίο, ήτοι ο έλεγχος του Λευκού Οίκου, είναι κρίσιμος παράγοντας -βάσει του συντάγματος- σε περίπτωση ισοψηφίας εδρών, αν δηλαδή αμφότερα τα κόμματα βρεθούν να ελέγχουν από 50 έδρες. Κάτι τέτοιο έχει συμβεί και στο παρελθόν, την τελευταία φορά επί προεδρίας Τζορτζ Μπους τζούνιορ. Είναι, δε, ένα από τα ορατά σενάρια της φετινής αναμέτρησης, βάσει των προγνωστικών.

Αν, λοιπόν, η φετινή κάλπη φέρει ισοψηφία εδρών 50:50 στη Γερουσία, και η Χίλαρυ Κλίντον κερδίσει τον Λευκό Οίκο, η πλειοψηφία θα ορίζεται από τον αντιπρόεδρό της, Τιμ Κέιν, άρα θα καταλήξει ουσιαστικά στα χέρια των Δημοκρατικών. Αντιστοίχως, αν ο Ντόναλντ Τραμπ κερδίσει την προεδρική μάχη, η κρίσιμη ψήφος θα ανήκει στον Μάικ Πένς και, άρα, η πλειοψηφία θα παραμείνει στους συντηρητικούς.

Οι αναμετρήσεις που θα κρίνουν τη νέα ισορροπία δυνάμεων στη Γερουσία εντοπίζονται στις πολιτείες του Ιλινόις, του Ουισκόνσιν, της Ιντιάνα, του Νιου Χάμπσαϊρ, της Πενσυλβάνια, του Μισούρι, της Βόρειας Καρολίνα, αλλά και της Νεβάδα.

Αναδημοσίευση από την εφημερίδα Finance & Markets Voice