ΟΚΕΔ: Αναιμική ανάκαμψη με εκτίναξη της μερικής απασχόλησης

Αναιμική ανάκαμψη διαπιστώνει ο Όμιλος για τα Κοινωνικά και Εργασιακά Δικαιώματα (ΟΚΕΔ) και παραθέτει στοιχεία που δείχνουν ότι η αύξηση της απασχολησιμότητας, οφείλεται κυρίως στην πλήρη απορρύθμιση των εργασιακών σχέσεων.

Γράφει: Βασίλης Αγγελόπουλος

Σύμφωνα με τον Όμιλο «η απασχολησιμότητα «μειώνει» ανεργία και εισόδημα και κλαδεύει την ανάπτυξη και τα ταμεία…» Πιο συγκεκριμένα, μετά από δέκα χρόνια ύφεσης, αποπληθωρισμού και ανεργίας, ο ΟΚΕΔ διαπιστώνει ότι φέτος οι «δείκτες» παρουσιάζουν μια κάποια βελτίωση. «Πολλοί υποστηρίζουν ότι «και μικρή είναι η τόνωση των δεικτών στο βαθμό που υποχώρησε σε αυτό το επίπεδο η οικονομία από το 2008 και μετά. Άλλοι αποδίδουν τη βελτίωση στους… φόρους (πληθωριστικές πιέσεις), ορισμένοι στις επικείμενους πλειστηριασμούς (που υποχρέωναν ορισμένες ιδιοκτήτες σε ρευστοποιήσεις)».

Κατά τον Όμιλο «πίσω από την αναιμική ανάκαμψη υπάρχει η επιχειρηματικότητα της ανάγκης με την λειτουργία πολλών καφέ και ταχυφαγείων. Όμως αυτοί είναι χώροι έντασης εργασίας και πλήρους απορύθμισης των εργασιακών σχέσεων. Εδώ ίσως βρίσκεται και το μυστικό της αύξησης της απασχολησιμότητας (και όχι της αύξησης τη απασχόλησης και της μείωσης της ανεργίας όπως υποστηρίζει η κυβέρνηση)».

Σύμφωνα με τον ΟΚΕΔ «οι δείκτες απασχόλησης της Στατιστικής Υπηρεσίας (ΕΛΣΤΑΤ) δείχνουν ότι η ανεργία έχει όντως υποχωρήσει. Από το 26,65% το α’ τρίμηνο του 2015, την περίοδο που ανέλαβε η σημερινή κυβέρνηση, στο 24,9% το αντίστοιχο διάστημα το 2016 και στο 23,35% το διάστημα Ιανουαρίου-Μαρτίου 2017». Όμως ο Όμιλος διερωτάται αν «η ανεργία μειώθηκε ή μήπως αυξήθηκε η απασχολησιμότητα».

Αναλύοντας τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, η ΟΚΕΔ διαπιστώνει ότι:

Κατ’ αρχήν μειώθηκε σε αυτή τη διετία ο ενεργός πληθυσμός. Το 2016 εργαζόταν ή αναζητούσαν εργασία 4.801,4 χιλιάδες πολίτες. Το 2017 αυτός ο αριθμός έπεσε στις 4.774 χιλιάδες ανθρώπους. Δηλαδή είχαμε μείωση του ενεργού δυναμικού κατά 7.400 άτομα. Εξέλιξη που αποδίδεται στην απογοήτευση των μακροχρόνιων ανέργων που σταμάτησαν να αναζητούν εργασία και τις αυξημένες συνταξιοδοτήσεις (λόγω αύξησης των ορίων ηλικίας τον Αύγουστο του 2015 –γ’ μνημόνιο- και τις μειώσεις των συντάξεων με την α’ αξιολόγηση του γ’ μνημονίου τον Μάιο του 2016 και τον νόμο 4387/16).

Πέρυσι (το διάστημα Ιανουαρίου-Μαρτίου) η απασχόληση, γενικά, αυξήθηκε από 3.606,3 χιλιάδες το α’ τρίμηνο του 2016 στις 3.659,3 χιλιάδες. Δηλαδή προστέθηκαν επιπλέον 53.000 θέσεις απασχόλησης. Οι εργαζόμενοι όμως οι οποίοι απασχολούνται έως 34 ώρες τη εβδομάδα ήταν 975.900 άτομα το α’ τρίμηνο του 2016 και φέτος αυξήθηκαν στο 1.012.000 άτομα. Δηλαδή η συνολική απασχόληση (θετικές ροές) αυξήθηκε κατά 53.000 άτομα και οι θέσεις μερικής απασχόλησης και παρτ τάιμ αυξήθηκαν κατά 36.100 άτομα. Άρα, το 66% των νέων εισροών στην αγορά εργασίας, 2 στις 3 καθαρές θέσεις εργασίας είναι μερικής απασχόλησης ή διαλείπουσας εργασίας κάτω των 35 ωρών την εβδομάδα.

Αν λάβουμε υπόψη ότι οι θέσεις εργασίας που χάθηκαν –σύμφωνα με τα στοιχεία του συστήματος «Εργάνη»- το α’ τρίμηνο του 2015 (απολύσεις, συνταξιοδοτήσεις, οικειοθελείς αποχωρήσεις) ήταν 401.715 (και αναπληρωθήκαν από 435.553 νέες προσλήψεις, άρα υπάρχει θετικό ισοζύγιο 33.635) έναντι 377.876 απωλειών (απολύσεις, συνταξιοδοτήσεις κ.λπ) το 2016, σημαίνει ότι φέτος οι επιχειρήσεις του ιδιωτικού τομέα προχώρησαν σε μια πιο βαθειά ανανέωση του εργατικού δυναμικού. Και, ως γνωστόν (στοιχεία από «Εργάνη»), το 2017 οι προσλήψεις ήταν σε ποσοστό 53% ευέλικτη απασχόλησης (40% μερική απασχόληση και 13% η διαλείπουσα τον περασμένο Αύγουστο του 2017).

Κατά συνέπεια, οι επιχειρήσεις «ανακυκλώνουν» υπαλλήλους πλήρους απασχόλησης μετατρέποντας τις συμβάσεις αορίστου χρόνου σε ατομικές και σε ευέλικτες θέσεις απασχόλησης (11,5 % του υφισταμένου προσωπικού το 2016 απασχολούνταν με μερική απασχόληση από 4,5% το 2007). Και τους αντικαθιστούν με νέους: α/ χαμηλόμισθους και με λιγότερες ώρες εργασίας και β/ τους δε συνταξιοδοτούμενους αντικαθιστούν με παρτ τάιμ. Και όταν «χάνονται» δύο 8ωρα, αυτά καλύπτονται είτε από τέσσερα 4ωρα ή, έστω, τρία 6ωρα…

Δηλαδή, ναι μεν η ανεργία μειώθηκε σαν ποσοστό αλλά, έχουμε περισσότερους εργαζόμενους με μερική απασχόληση και διαλείπουσα εργασία και με χαμηλότερους μισθούς σε βάρος όσων εργαζόταν με 8ωρο ημερησίως.

Άρα, ο συνολικός όγκος εργασίας δεν αυξήθηκε και οι πραγματικές αμοιβές δεν έμειναν ανέπαφες. Κατά συνέπεια δεν υπάρχει μεγαλύτερο διαθέσιμο εισόδημα κάτι που θα ενίσχυε την κατανάλωση, θα αύξανε την (εγχώρια) παραγωγή, θα δημιουργούσε νέες θέσεις εργασίας, θα πυροδοτούσε την ανάπτυξη και θα ενίσχυε με υγιείς πόρους το ασφαλιστικό.