Τα fake news βλάπτουν σοβαρά την ψυχολογία της αγοράς

Το πρωί της περασμένης Δευτέρας σύσσωμο σχεδόν το ελληνικό Internet τα είχε βάψει μαύρα. Αιτία, το «νέο μεγάλο χτύπημα» στην οικονομία της χώρας: Η Unilever ανακοίνωσε την απόφασή της να πουλήσει «Άλτις» και «Ελάνθη». Είχε προηγηθεί η ανακοίνωση της Froneri για το κλείσιμο του εργοστασίου παγωτού στον Ταύρο. Ποια ανάπτυξη και ποια επιστροφή στην κανονικότητα; Πάλι ο ΣΥΡΙΖΑ διώχνει τις επενδύσεις…

«Και πού είναι τα fake news;» θα πει κάποιος. ΟΚ, οι δύο ειδήσεις που έκαναν τον γύρο του διαδικτύου με ταχύτητα φωτός -όπως, κατά ένα περίεργο τρόπο, συμβαίνει μόνο με τις αρνητικές ειδήσεις- ήταν στη βάση τους αληθινές. Επειδή, όμως, η μισή αλήθεια τις περισσότερες φορές ισοδυναμεί με ψέμα, καλό θα ήταν να δούμε λίγο πιο προσεκτικά τι γράφτηκε για τις δύο περιπτώσεις και κυρίως τι δεν γράφτηκε.

Για τη μεν Froneri ό,τι έπρεπε να μάθετε, το έχετε ήδη διαβάσει από χτες στην έντυπη «F&M Voice». Η μητρική Nestle απλώς «ξεφορτώθηκε» μία ζημιογόνο δραστηριότητα που δεν της βγήκε, σε μία στρατηγικά επιλεγμένη στιγμή. Γιατί στρατηγικά επιλεγμένη; Διότι, αξιοποιώντας έξυπνα τη φορολογική νομοθεσία, μπορεί τώρα και μεταφέρει μία τεράστια ζημιά -η οποία φούσκωνε εδώ και χρόνια- προς συμψηφισμό με τα κέρδη της επόμενης πενταετίας. Αυτό, πρακτικά, σημαίνει ότι για τα επόμενα χρόνια «ξεχνάει» την εφορία. Τώρα, το ότι η πολυεθνική έκρινε ότι τη συμφέρει περισσότερο να εισάγει τα παγωτά της από το εξωτερικό (διότι δεν θα σταματήσει να πουλάει στην Ελλάδα, αλλά μόνο να παράγει) είναι δικός της λογαριασμός. Άλλωστε οκτώ χρόνια μνημονίων δεν στάθηκαν αρκετά για να πέσει το κόστος εργασίας στην Ελλάδα σε επίπεδα… Βουλγαρίας (θα… συμφωνούσε με αυτό και η Coca-Cola).

Στην περίπτωση της Unilever, ερχόμαστε ακόμη πιο κοντά στην έννοια του fake. Διότι, όταν παρουσιάζεις την αποχώρηση της εταιρείας από τα ελαιόλαδα ως «αποεπένδυση», χρησιμοποιώντας τίτλους όπως «Βγαίνει στο σφυρί το Άλτις», «Κλείνουν εργοστάσια στην Ελλάδα», «Μεγάλες εταιρείες αποχωρούν από την Ελλάδα» και άλλα τέτοια ή δεν ξέρεις επιχειρηματικό ρεπορτάζ και δεν έχεις καταλάβει την ανακοίνωση της πολυεθνικής ή απλώς παίζεις με την ψυχολογία της κοινωνίας και της αγοράς. Όταν ένας παγκόσμιος κολοσσός του μεγέθους της Unilever αποφασίζει -σε διεθνές επίπεδο- να αποχωρήσει από τον κλάδο των ελαιουργικών προϊόντων, δεν έχει προηγούμενα ούτε με την Ελαΐς ούτε με την Ελλάδα. Απλώς, με την ψυχρή λογική των αριθμών, κάνει τις επιλογές εκείνες που προστατεύουν τα μεγέθη της εταιρείας και τις τσέπες των μετόχων της.

Την ώρα που χύνονταν δάκρυα για το πλήγμα της «αποεπένδυσης», ελάχιστα ήταν τα μέσα εκείνα που ανέδειξαν ότι η Unilever όχι μόνο δεν αποχωρεί από την Ελλάδα, αλλά αντίθετα ετοιμάζεται να δημιουργήσει νέα γραμμή παραγωγής απορρυπαντικών στη χώρα μας, η οποία δεν θα καλύπτει μόνο την εγχώρια ζήτηση, αλλά θα τροφοδοτεί και αγορές του εξωτερικού. Αυτό σημαίνει ότι η πολυεθνική δεν «τα μαζεύει» από την Ελλάδα, όπως ορισμένες Κασσάνδρες έγραψαν και τα κοινωνικά δίκτυα αναπαρήγαγαν, αλλά αντίθετα δίνει εκ νέου ψήφο εμπιστοσύνης στη χώρα.

Όποιος γνωρίζει τα στοιχειώδη από αγορά και οικονομία, ξέρει ότι ο παράγων ψυχολογία είναι το Α και το Ω για τη διαμόρφωση του επιχειρηματικού κλίματος, ειδικά σε κρίσιμες περιόδους όπως η σημερινή. Τι, ακριβώς, κερδίζουμε με το να πυροβολούμε τα πόδια μας; Υπηρετώντας ποιους και με βάση ποια «συμβόλαια» επιμένουν κάποιοι φωστήρες της πιάτσας να παρουσιάζουν το άσπρο, μαύρο και το μαύρο, άραχλο; Δεν είναι ζήτημα υποστήριξης της κυβέρνησης, με την οποία μπορείς να συμφωνείς ή να διαφωνείς. Είναι, κυρίως, ζήτημα υποστήριξης της εθνικής προσπάθειας.

Υ.Γ. 1: Όλα τα παραπάνω δεν σημαίνουν ότι το «πωλητήριο» στην Ελαΐς είναι ένα καλό νέο. Πρόκειται σίγουρα για μία εξέλιξη που βάζει δύσκολα και στην ίδια την εταιρεία και στους Έλληνες ελαιοπαραγωγούς που αποτελούν προμηθευτές της. Πάντως, με ένα χαρτοφυλάκιο ισχυρότατων σημάτων και κορυφαία θέση στην αγορά, η Ελαΐς θα έπρεπε να αποτελεί μία πολύφερνη νύφη που δεν θα αργήσει να βρει τον κατάλληλο, επόμενο γαμπρό. Εκτός εάν εμφανιστούν τίποτα… σκελετοί στις ντουλάπες.

Υ.Γ. 2: Αν το πάρουμε το θέμα από πιο… αριστερά, η Ελλάδα είναι μία χώρα που θα έπρεπε να μπορεί να ζει αποκλειστικά από τον τουρισμό (το κάνει) και το λάδι (δεν το κάνει). Αντί να εξάγουμε χύμα ελαιόλαδο σε αστείες τιμές και αυτό να πουλιέται ανά τον κόσμο πανάκριβα ως gourmet προϊόν, συσκευασμένο από τυποποιητές του εξωτερικού, οι Έλληνες παραγωγοί πρέπει επιτέλους να πάρουν την τύχη στα χέρια τους και να αξιοποιήσουν, σύγχρονα και έξυπνα, το πράσινο χρυσάφι της ελληνικής ελιάς. Αφήστε που κανονικά, καμία Ελαΐς δεν θα έπρεπε να έχει ανάγκη την οποιαδήποτε Unilever…