Το αδιέξοδο φέρνει εκλογές, αλλά όχι απαραιτήτως λύση

Η Άνγκελα Μέρκελ ξεκαθάρισε χθες βράδυ ότι δεν προτίθεται να παραιτηθεί. Ο Γερμανός πρόεδρος από την πλευρά του, ο Φρανκ Βάλτερ Στάινμαγιερ, χρησιμοποιώντας ιδιαίτερα αυστηρή γλώσσα, επέμεινε ότι τα κόμματα πρέπει να αναλάβουν τις ευθύνες τους, να σταματήσουν να κρύβονται και να βρουν τον τρόπο ώστε να σχηματιστεί κυβέρνηση. Όμως, λύση για να τετραγωνιστεί ο κύκλος δεν είναι εύκολο να βρεθεί.

Η δήλωση της Καγκελαρίου ότι υποσχέθηκε στο λαό να κυβερνήσει για άλλα τέσσερα χρόνια και να προστατέψει τη σταθερότητα της χώρας, ακούγεται θεωρητικά ενθαρρυντική σε όσους «τρέμουν» το τι μπορεί να φέρει μια παρατεταμένη πολιτική αστάθεια, όχι μόνο στην ίδια τη Γερμανία αλλά και στην Ευρώπη συνολικά. Όμως, για να παραμείνει η κυρία Μέρκελ Καγκελάριος, είτε θα πρέπει να αναζωπυρώσει τις διαπραγματεύσεις με FDP και Πρασίνους είτε να πείσει τους Σοσιαλδημοκράτες να ξανασκεφτούν την επιστροφή στο μεγάλο συνασπισμό ή έστω να αποδεχτεί ότι θα είναι μια αδύναμη ηγέτης μιας ευάλωτης κυβέρνησης μειοψηφίας με εύλογη ημερομηνία λήξης.

Από τα σενάρια αυτά, το πρώτο μοιάζει δύσκολο, αφότου οι Φιλελεύθεροι τα… βρόντηξαν και έφυγαν από το τραπέζι των συνομιλιών, αρνούμενοι να βάλουν νερό στο κρασί τους. Το δεύτερο επίσης μοιάζει απίθανο, καθώς παρά και τις εκκλήσεις από την Ευρώπη για να… βοηθήσουν, οι Σοσιαλδημοκράτες δεν φαίνεται να υπαναχωρούν από την πρόθεση τους να κινηθούν αυτόνομα. Έχουν δε, και τα δικά τους εσωτερικά προβλήματα, έχοντας μπει στη διαδικασία αναζήτησης νέου αρχηγού. Οπότε φτάνουμε στο τρίτο και χειρότερο για την Ευρώπη σενάριο, μιας κυβέρνησης μειοψηφίας που είναι άγνωστο πόσο θα μπορέσει να επιβιώσει και που ούτως ή άλλως θα είναι πρακτικά αδύναμη.

Για μια πολιτικό, όπως η Μέρκελ, που έχει συνηθίσει να έχει τον πλήρη έλεγχο και να κάνει κουμάντο, η τρίτη επιλογή προφανώς είναι και η χειρότερη. Εξού και έσπευσε να επισημάνει ότι δεν φοβάται την πιθανότητα νέων εκλογών, που μοιάζει πλέον και το πιθανότερο σενάριο, τους πρώτους μήνες της νέας χρονιάς. Όμως, το πρόβλημα είναι ότι μια επαναληπτική κάλπη δεν είναι βέβαιο ότι θα φέρει και την επιθυμητή λύση, δεδομένου ότι οι μέχρι τώρα δημοσκοπήσεις δεν δείχνουν μεγάλες αλλαγές στα ποσοστά των κομμάτων.

Ιστορικά η Γερμανία δεν έχει κυβερνηθεί ποτέ με κυβέρνηση μειοψηφίας και δεν χρειάστηκε ποτέ να οδηγηθεί σε επαναληπτικές εκλογές. Το γεγονός ότι φτάσαμε να συζητάμε αμφότερα τα σενάρια φανερώνει μια βαθιά κρίση στο πολιτικό σύστημα της κραταιάς δύναμης της Ευρώπης που είναι βέβαιο ότι θα επηρεάσει τόσο την γερμανική κοινωνία και την ατμόσφαιρα μιας νέας προεκλογικής εκστρατείας όσο και το μετεκλογικό τοπίο, όποιο κι αν είναι αυτό.

Κοινώς, ανεξάρτητα με το τι έδειχναν μέχρι τώρα οι δημοσκοπήσεις, δεν είναι βέβαιο πως θα αντιδράσουν οι πολίτες στα νέα δεδομένα και πως θα επηρεαστούν από μια νέα κάλπη. Υπάρχει η πιθανότητα να θελήσουν να στηρίξουν το κυβερνών κόμμα και την Καγκελάριο, για τη δημιουργία μιας σταθερής κυβέρνησης για το καλό της χώρας. Όμως είναι εξίσου πιθανό να θεωρήσουν ότι δικαιώνεται η ρητορική του αντισυστημικού AfD που ισχυρίζεται ότι όλο το παλαιό σύστημα είναι πεθαμένο και πρέπει να ανανεωθεί, με αποτέλεσμα την περαιτέρω ισχυροποίηση της ακροδεξιάς. Επίσης, ακόμη κι αν ισχύσει το πρώτο, θα είναι αστείο να θεωρήσουμε ότι η κυρία Μέρκελ θα μπορέσει να θεωρηθεί νικήτρια ή να ανακτήσει τα επίπεδα επιρροής που είχε μέχρι τώρα, όχι μόνο στη χώρα, αλλά και στο ίδιο της το κόμμα.

Οι Φιλελεύθεροι θεωρούν ότι η τήρηση σκληρής στάσης στις συνομιλίες και η εμμονή στις γραμμές του κόμματος θα ικανοποιήσει τους ψηφοφόρους τους. Όμως είναι εξίσου πιθανό να γυρίσει μπούμερανγκ εναντίον τους, ωθώντας πολλούς ψηφοφόρους να τους τιμωρήσουν επειδή έσυραν τη χώρα σε μια άνευ προηγουμένου περιπέτεια που θέτει σε κίνδυνο ακόμη και την οικονομική της σταθερότητα.

Οι Σοσιαλδημοκράτες θεωρούν ότι θα ευνοηθούν από την απόφαση τους να σταματήσουν να λειτουργούν ως δεκανίκι της Δεξιάς, όμως έχουν επίσης ευθύνη για το πολιτικό αδιέξοδο. Και θα πρέπει να βιαστούν για να ξαναστήσουν το μηχανισμό τους και να προτάξουν ένα νέο υποψήφιο Καγκελάριο, αν θέλουν να έχουν να παρουσιάσουν μια καλύτερη πρόταση.

Τι προκύπτει από όλα τα παραπάνω; Σαφώς τίποτε καλό, ούτε για τη Γερμανία ούτε για την Ευρώπη. Το εγχώριο πολιτικό σκηνικό έχει υποστεί μια πληγή που δεν πρόκειται να επουλωθεί εύκολα ή γρήγορα, ακόμη κι αν μια νέα κάλπη φέρει τη λύτρωση. Τα δε, αποτελέσματα μιας πιο εσωστρεφούς και σκληροπυρηνικής Γερμανίας θα τα βιώσουμε στο… πετσί μας, στην υπόλοιπη Ευρώπη, πόσο μάλλον στην Ελλάδα.

Τα δύσκολα βρίσκονται μπροστά μας…