Νέα εποχή για τη Γερμανία και την Ευρώπη – Στροφή πολιτικής «δείχνουν» τα κέρδη του SPD

Πάλι καλά που κρατήσαμε την Καγκελαρία, σχολίασε σε tweet του ο Χριστιανοδημοκράτης βουλευτής Όλαφ Γκούτινγκ. Η εμφανής ειρωνεία είναι ενδεικτική της διάθεσης που επικρατεί σε ένα σημαντικό κομμάτι του συντηρητικού στρατοπέδου, μετά το deal για τον σχηματισμό κυβέρνησης, αλλά και των δυσκολιών που κρύβει η επόμενη ημέρα. Διότι μαζί με την ανακούφιση, που συνεπάγεται η αποφυγή μιας κάλπης, υπάρχει και ο προβληματισμός, διότι είναι σαφές ότι οι ισορροπίες μεταξύ των εταίρων έχουν αλλάξει, με τα κέρδη που απέσπασαν οι Σοσιαλδημοκράτες να σηματοδοτούν έναν, πραγματικά, ένα νέο μεγάλο συνασπισμό και μια στροφή πολιτικής.  

Το πλέον βασικό είναι ότι ουδείς περίμενε ότι οι Σοσιαλδημοκράτες θα καταφέρουν –μεταξύ άλλων- να κερδίσουν τα δύο, πλέον, νευραλγικά χαρτοφυλάκια του υπουργικού συμβουλίου: τα υπουργεία Οικονομικών και  Εξωτερικών. Η σταθερή συνέχεια στο υπουργείο Εξωτερικών θεωρείτο λίγο-πολύ δεδομένη, όμως παρά το γεγονός ότι το πάλαι ποτέ πόστο του χερ Σόιμπλε ήταν… διακαής πόθος του SPD, ελάχιστοι πίστευαν, πραγματικά, ότι θα μπορούσαν να το κερδίσουν. Και σίγουρα κανείς δεν πίστευε ότι θα πετύχαιναν το «δύο στα δύο».

Το υπουργείο Οικονομικών θα αναλάβει ο δήμαρχος του Αμβούργου Όλαφ Σολτς, ενώ ο Μάρτιν Σουλτς θα κρατήσει για τον εαυτό του το υπουργείο Εξωτερικών, θεωρώντας –και δίκαια- ότι ως πρώην πρόεδρος της Ευρωβουλής έχει άριστη γνώση της διεθνούς πολιτικής σκηνής.

Ο 59χρονος δήμαρχος του Αμβούργου και πρώην δικηγόρος είναι γνήσιος ευρωπαϊστής. Δεν αναμένεται να κάνει στροφή 180 μοιρών από την σφιχτή δημοσιονομική πολιτική του Σόιμπλε, τουλάχιστον όχι άμεσα. Αλλά έχει σαφώς πιο μετριοπαθές και προοδευτικό προφίλ, κάτι που αναμένεται να φανεί στην στάση του έναντι της Ελλάδας (αμήν, θα πούμε εμείς), αλλά και στο εσωτερικό της Γερμανίας με την στήριξη του σε φιλο-κοινωνικές πολιτικές όπως, για παράδειγμα, η αύξηση του κατώτατου μισθού.

Υποχώρησε η Μέρκελ  

Η εξέλιξη αυτή, προφανώς, δεν «κάθισε» καλά στο συντηρητικό κατεστημένο, πολλά μέλη του οποίου δεν έκρυψαν την δυσφορία τους για τους όρους της συμφωνίας. Κατά τη γνώμη τους η Άνγκελα Μέρκελ υποχώρησε υπερβολικά. Κερδισμένοι, άλλωστε, βγήκαν και οι βαυαροί Χριστιανοκοινωνιστές αναλαμβάνοντας, μεταξύ άλλων, το υπουργείο Εσωτερικών με διευρυμένες αρμοδιότητες για τον Χορστ Ζέεχοφερ. Όμως, αυτό που κυρίως τους πόνεσε, είναι η παραχώρηση του συντηρητικού… οχυρού του υπουργείου Οικονομικών.

Από την άλλη πλευρά, το μέγεθος της υποχώρησης της Καγκελαρίου φανερώνει πόσο πολύ ήθελε τον συμβιβασμό, αλλά και πως είχε πλήρη επίγνωση ότι αν δεν έδινε αρκετά, δεν πρόκειται να κατέληγε σε συμφωνία. Διότι η δυσφορία στους κόλπους των Σοσιαλδημοκρατών για την αναβίωση του μεγάλου συνασπισμού δεν ήταν προσχηματική. Αυτό φάνηκε, άλλωστε, ξεκάθαρα στο συνέδριο του κόμματος, όταν το πράσινο φως για την συνέχιση των διαπραγματεύσεων δόθηκε με μικρή πλειοψηφία. Και μην ξεχνάμε δε, ότι το θέμα δεν έχει τελειώσει ακόμη.

Επόμενο βήμα, το κυνήγι της λαϊκής ψήφου

Η ηγεσία του SPD έχει δεσμευτεί ότι το τελικό κείμενο της συμφωνίας (συνολικά 177 σελίδες) θα τεθεί σε ψηφοφορία από την λαϊκή βάση, σε ένα είδους άτυπο δημοψήφισμα. Περίπου μισό εκατομμύριο εγγεγραμμένα μέλη του κόμματος θα ψηφίσουν διά επιστολικής ψήφου. Και μάλιστα, σύμφωνα με δημοσιεύματα, ο αριθμός των μελών έχει αυξηθεί τις τελευταίες εβδομάδες, καθώς εκατοντάδες Γερμανοί συρρέουν να γραφτούν στις λίστες του SPD, επιζητώντας να έχουν λόγο και άποψη επί της κυβέρνησης τους.

Για να πείσει το κοινό αυτό να πει «ναι», η ηγεσία του SPD χρειαζόταν μια συμφωνία που θα φανέρωνε πως, πράγματι, δεν σκοπεύει να συνεχίσει να αποτελεί το δεκανίκι της Δεξιάς και πως το προφίλ και η ατζέντα της νέας κυβέρνησης θα είναι πιο κοντά στις προγραμματικές του θέσεις, ειδικά σε σημαντικά οικονομικά και κοινωνικά θέματα.

Είναι εύλογο, λοιπόν, πως στην προσπάθεια του να «πουλήσει» τη συμφωνία στην κοινή γνώμη, ο κύριος Σουλτς θα ποντάρει πολύ στην ανάληψη των ηνίων του υπουργείου Οικονομικών. Αν και βέβαια θα πρέπει να δούμε και μερικές, επιπλέον, λεπτομέρειες που θα έχουν να κάνουν με το χαρτοφυλάκιο, αν δηλαδή κάποιες αρμοδιότητες θα «σπάσουν» και θα πάνε π.χ. στο υπουργείο Εθνικής Οικονομίας που θα παραμείνει υπό τον έλεγχο των Χριστιανοδημοκρατών, ποιοι θα είναι οι υφυπουργοί του Σολτς και οι αντίστοιχες αρμοδιότητες τους.

Άνοιξαν οι στρόφιγγες

Σημαντικό όπλο θα είναι και το πλούσιο πακέτο παροχών που περιλαμβάνει η συμφωνία, προνοώντας για την αύξηση των κρατικών δαπανών για το κράτος πρόνοιας, την υγεία, την στέγαση, την παιδεία, τις συγκοινωνίες, αλλά και νέες υποδομές κατά 46(!) δισ. ευρώ. Οι στρόφιγγες, μετά από αρκετά χρόνια οικονομικής σταθερότητας, θα ανοίξουν με ένα τρόπο που, μάλλον, θα έκανε τον Βόλφγκανγκ Σόιμπλε να χάσει τον ύπνο του. Και αυτό δεν είναι σημαντικό μόνο για τη Γερμανία, αλλά και την Ευρώπη συνολικά, διότι συνιστά (επιτέλους!) ένα διαφορετικό είδος πολιτικής.   

Σε κάθε περίπτωση η εκστρατεία για την λαϊκή ψήφο των μελών του SPD  αναμένεται να ξεκινήσει άμεσα, με στόχο να έχει ολοκληρωθεί μέσα σε δύο εβδομάδες. Έτσι, αν όλα πάνε καλά και το deal εγκριθεί –κανείς, βέβαια, δεν τολμά να σκεφτεί, τι θα σημαίνει το αντίθετο- η νέα κυβέρνηση θα βρίσκεται στη θέση της, πριν το (καθολικό) Πάσχα.