Πώς να πέσουν οι τιμές των φαρμάκων με υπ. Υγείας πρώην πρόεδρο φαρμακευτικής;

O Ντόναλντ Τραμπ έχει κάνει κατά καιρούς μπούλινγκ στις φαρμακευτικές απειλώντας τες εκεί που τις πονάει, ότι θα ρίξει τις τιμές των φαρμάκων. Αυτή ήταν άλλωστε μια από τις προεκλογικές του υποσχέσεις. Τον περασμένο Μάιο είπε ότι προβλέπει “τεράστια πτώση” των τιμών μετά από υπογραφή σχετικής νομοθεσίας. Και ανακοίνωσε, μέσω του υπουργού Υγείας, το πρόγραμμα με όνομα, “Οι Αμερικανοί Ασθενείς Πρώτοι” που επιτέλους θα ρίξει τις τιμές.

Πρόκειται για ένα έγγραφο 40 σελίδων που θα ενισχύσει τον ανταγωνισμό αλλά πολλοί αμφιβάλουν ότι οι τιμές θα πέσουν. Ένας από τους λόγους είναι ότι ο υπουργός Υγεία Alex Azar ήταν για 10 χρόνια υψηλόβαθμο στέλεχος και τελικά πρώην πρόεδρος της Eli Lilly. Παραιτήθηκε μόλις το 2017 για να ορκιστεί ένα χρόνο αργότερα υπουργός της κυβέρνησης Τραμπ. Πέρα από αυτό, οι αυξήσεις των τιμών των φαρμάκων δεν φαίνεται να αναχαιτίζονται στην πράξη. Αντίθετα, ξεπερνούν κατά πολύ τον τρέχοντα ρυθμό πληθωρισμού που είναι κάτω από 3%. Για παράδειγμα, οι τιμές των αντικαρκινικών φαρμάκων αυξάνονται κατά 10-12% το χρόνο. Διπλασιάστηκαν τα τελευταία πέντε χρόνια και θα διπλασιαστούν πάλι μέχρι το 2022. Όλα τα φάρμακα για τον καρκίνο που εγκρίθηκαν από την Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) μέσα στο 2017 χρεώνονται πάνω από 160.000 δολάρια ετησίως.

Την ημέρα που ανακοινώθηκε το πρόγραμμα “Οι Αμερικανοί Ασθενείς Πρώτοι”, αντί οι τιμές των μετοχών των φαρμακευτικών εταιρειών να πέσουν στη Wall Street, όπως θα ήταν το λογικό, ανέβηκαν. Κι αυτό γιατί υπήρχε ο φόβος ότι το πρόγραμμα θα ήταν πραγματικά μεταρρυθμιστικό. Αναμενόταν ότι θα απελευθερώνονταν οι εισαγωγές γενοσήμων και θα μπορούσαν να κυκλοφορήσουν στην αγορά όσα έχουν εγκριθεί σε άλλες ανεπτυγμένες χώρες, ότι θα επιτρεπόταν στους Αμερικανούς να αγοράζουν συνταγογραφούμενα φάρμακα από το εξωτερικό και ότι θα απαγορεύονταν οι εταιρείες να πωλούν σε υψηλότερες τιμές στις ΗΠΑ σε σχέση με άλλες χώρες. Το πρόγραμμα όμως δεν περιέχει τίποτα από αυτά και ορισμένοι είπαν ότι θα έπρεπε να ονομαστεί “Οι Φαρμακευτικές Πρώτες”. Περιορίζει, πάντως, τα οφέλη που απολαμβάνουν οι φτωχοί και μειώνει τις δαπάνες για το πρόγραμμα Obamacare που υποτίθεται ότι αυξάνουν τις τιμές στην ιδιωτική αγορά.

Παρά την ανακοίνωση του προγράμματος, οι τιμές των φαρμάκων συνεχίζουν να ανεβαίνουν. Πριν περίπου 10 μέρες η Pfizer ανακοίνωσε αύξηση στις τιμές τουλάχιστον 41 φαρμάκων κατά περίπου 10% και δεν ήταν η μόνη εταιρεία που προέβη σε αυξήσεις. Οι φαρμακευτικές λένε ότι αυξάνουν τις τιμές γιατί δεν βγάζουν λεφτά. Ωστόσο τα στοιχεία δείχνουν ότι έχουν τα υψηλότερα περιθώρια κέρδους. Το 2014, μια μελέτη που έγινε από το αμερικανικό κράτος, και ειδικότερα από το Corporate Affairs Ministry, βρήκε ότι οι κορυφαίες φαρμακοβιομηχανίας, συμπεριλαμβανομένων των GlaxoSmithkline, Pfizer και Ranbaxy, πωλούν τα φάρμακά τους σε τιμές που είναι συνήθως 10 φορές μεγαλύτερο από το κόστος παραγωγής. Έχει επίσης ενδιαφέρον ότι ο αριθμός των φαρμακευτικών εταιρειών αυξάνεται συνεχώς, κι αυτό μπορεί να συμβεί μόνο σε έναν πολύ κερδοφόρο κλάδο. Το 2001 υπήρχαν στις ΗΠΑ 1.198 εταιρείες που κατασκεύαζαν φάρμακα και το 2017 έφτασαν τις 4.003.