Η δημοσιογραφία στο απόσπασμα

Είναι τραγικό να διαπιστώνεις, μετά από μία καταστροφή σαν αυτή που βιώσαμε την περασμένη εβδομάδα, ότι η Ελλάδα των νεοελλήνων έχει ξεχάσει, ολοκληρωτικά, τι σημαίνει να πενθείς.

Έχει διαγράψει από το «χαρτοφυλάκιο» των αξιών της έννοιες, όπως οδύνη και σεβασμός, έχει πάψει, επί της ουσίας, να αισθάνεται. Και δεν είναι, απλώς, μία ακόμη ένδειξη ωχαδερφισμού -ύψιστης αξίας στη «νεοελλάδα»- ούτε φταίει που εξοικειωθήκαμε τόσο με κάποια δεινά, πλημμύρες, φωτιές, λιμούς, καταποντισμούς, ώστε, σχεδόν, να μη μας προκαλούν πια εντύπωση. Το πρόβλημα είναι πολύ βαθύτερο.

Αυτό στο οποίο εστιάζουμε, η απουσία ουσιαστικής οδύνης για την -όχι, εδώ που τα λέμε, πρωτόγνωρη- τραγωδία, η πλήρης ασέβεια απέναντι στους νεκρούς και στους οικείους τους, η αναισθησία, με μία λέξη, ήταν απολύτως εμφανής. Αρκεί, βεβαίως, να ανήκεις στη μειονότητα (;), που διατηρεί το ανθρώπινο προνόμιο να αισθάνεται. Και συμμέτοχοι στην αναισθησία δυστυχώς ήταν, σχεδόν, όλοι: κυβέρνηση, αντιπολίτευση, τοπική αυτοδιοίκηση και μέσα ενημέρωσης.

Όπως θεωρούμε απολύτως σωστό ότι, ούτε οι αιτίες μπορούν να εντοπιστούν ούτε οι ευθύνες να αποδοθούν, όσο ακόμη οι στάχτες καίνε, έτσι κρίνουμε ότι δεν έχει το παραμικρό νόημα να μπούμε στη διαδικασία να κρίνουμε, ποιος ήταν ο χειρότερος. Όλοι μαζί αποτελούν ένα «σύστημα», που απέτυχε, στο σύνολό του, να σταθεί στο ύψος των τραγικών περιστάσεων. Και δεν εννοούμε τον μέτριο ή κακό βαθμό που αναλογεί στο επιχειρησιακό σκέλος, αλλά την πλήρη αποτυχία του συστήματος να περάσει τις «εξετάσεις» της ανθρωπιάς.

Όσο περνούν οι μέρες, όλο και πιο πολύ αισθανόμαστε ότι το πρόβλημα εδράζεται στο γεγονός ότι, οι σύγχρονες κοινωνίες δεν ζουν, πλέον, τα ίδια τα γεγονότα, αλλά την εικόνα τους. Με εξαίρεση τις μερικές χιλιάδες ανθρώπων που βρέθηκαν στον τόπο της τραγωδίας, όλοι οι υπόλοιποι δεν ζήσαμε την πραγματικότητα, αλλά τη διαμεσολάβησή της. Όχι μόνο από τα ΜΜΕ, αρμόδια για την «πληροφόρηση» της κοινής γνώμης, αλλά και από τους πολιτικούς, κυβερνώντες και μη.

Δεν είναι τυχαίο ότι, από το ίδιο το βράδυ της «μαύρης Δευτέρας», όλο το παιχνίδι παίχτηκε με όρους, πρώτα επικοινωνίας και ύστερα πολιτικής. Ούτε θα βοηθούσε, επιχειρησιακά, σε τίποτα η βεβιασμένη, on camera σύσκεψη στο αρχηγείο του Πυροσβεστικού Σώματος ούτε θα μειωνόταν το κύρος της επιχείρησης αν ο κ. Τόσκας δεν έσπευδε την επόμενη μέρα να μας διαβεβαιώσει ότι «δεν βλέπει επιχειρησιακά λάθη». Όλα έγιναν με προτεραιότητα το πώς θα «επικοινωνηθεί» το γεγονός, λες και η ίδια η πραγματικότητα δεν θα ερχόταν, αργά ή γρήγορα, στο φως.

Ή μήπως, ξαφνικά, έγινε ο κ. Μητσοτάκης συναινετικός επειδή, έξυπνα φερόμενος, κράτησε προφίλ χαμηλών τόνων για τρεις μέρες; Κι αυτός, το ίδιο παιχνίδι έπαιξε και, μάλιστα, είναι ακόμη πιο προκλητικός και ασεβής διότι χρησιμοποίησε τους δεκάδες νεκρούς, ως σκαλοπάτι για την κατάληψη της καρέκλας που ονειρεύεται. Τους δε άρχοντες της τοπικής αυτοδιοίκησης, παλιοσειρές και όψιμους, ας τους αφήσουμε ασχολίαστους. Αυτοί δεν έχουν ποτέ ευθύνη και αρμοδιότητα για τίποτα, εκτός από το να εγκαινιάζουν πλατείες και να αγοράζουν καινούργιους κάδους απορριμάτων, όταν πλησιάζουν οι εκλογές…

Ο δημοσιογραφικός κόσμος, όμως, είναι εκείνος που επέδειξε τη χειρότερη ασέβεια όλων. Με λιγοστές εξαιρέσεις να επιβεβαιώνουν τον κανόνα, κανάλια και εφημερίδες επιδόθηκαν στο παλιό, καλό εμπόριο πόνου, σέρβιραν αμέτρητα ανεπιβεβαίωτα στοιχεία, απλώς και μόνο για την πρωτιά, αναπαρήγαγαν ή «έστησαν» αρκετά fake news. Επίσης, έδωσαν βήμα στον κάθε πιθανό ή απίθανο μπουρδολόγο, χωρίς καν να μπουν στον κόπο να ψάξουν ποιος λέει τι και γιατί, κατέβασαν τη δημοσιογραφία σε επίπεδο Facebook και απέτυχαν πλήρως να θέσουν τα ερωτήματα εκείνα, που θα μπορούσαν να βοηθήσουν στην αναζήτηση της αλήθειας.

Μόλις δε, καταλάγιασε ο καπνός, άρχισαν τα περισπούδαστα άρθρα και οι αναλύσεις. Ύστερα, εμφανίστηκαν και έγιναν viral κατεβατά, γραμμένα από οργισμένους φίλους των θυμάτων, που κατά τύχη είναι σύζυγοι γνωστών δημοσιογράφων. Τους έβαλαν, μετά, στη θέση τους οι γνωστοί υποστηρικτές των κυβερνώντων, λες κι αυτοί είναι παρθενογεννημένοι. Στο τέλος ήρθαν και κάτι, θεωρούμενα σοβαρά, σάιτ, με πύρινα κείμενα για Τσαουσέσκου και αποσπάσματα, που, απλώς, απέδειξαν ότι το «Μακελειό» και οι κρεμάλες του είναι πιο… mainstream απ’ ότι θέλουμε να νομίζουμε. Και όλοι μαζί απέδειξαν ότι η δημοσιογραφία είναι ένα μεγάλο τσίρκο, που δεν έχει και πολλά να προσφέρει στον Έλληνα πολίτη.

Για να το τελειώνουμε, βγάλτε -όλοι- το σκασμό και πενθήστε. Και όταν στερέψουν τα δάκρυα, έχουμε δυο, τρία σοβαρά πράγματα να συζητήσουμε ως χώρα. Με όρους πολιτικής, όχι επικοινωνίας.