Σφίγγει ο κλοιός γύρω από την τουρκική οικονομία – Capital controls και ΔΝΤ «βλέπουν» οι αναλυτές

Το έχουμε πει και το έχουμε ξαναγράψει. Οι αγορές δεν «σκαμπάζουν» από τον τσαμπουκά και τις απειλές του Σουλτάνου. Έχουν τους δικούς τους κανόνες και, μάλλον, κάνουν τη δική τους επίδειξη δύναμης «γλεντώντας» τα τουρκικά ομόλογα και τη λίρα.

Βεβαίως η τουρκική πολιτική ηγεσία δεν ξεφεύγει από τη βασική της γραμμή, που θέλει ξένους(;) εχθρούς να υπονομεύουν τη χώρα και την οικονομία της. Είναι δε, γεγονός πως οι νέοι έντονοι κλυδωνισμοί στην τουρκική αγορά, το sell off στα ομόλογα (η απόδοση του δεκαετούς έφτασε χθες το ιστορικό υψηλό του 20,09%) και τη λίρα, ήρθαν στον απόηχο της κλιμάκωσης της πολιτικής διένεξης μεταξύ Ουάσιγκτον και Άγκυρας (με αφορμή την υπόθεση του πάστορα Άντριου Μπράνσον) και τις κυρώσεις που έχουν ανταλλάξει. Όμως, οι αγορές δεν ανησυχούν μόνο για την επιδείνωση στις τουρκο-αμερικανικές σχέσεις. Η τουρκική οικονομία μετρά πολλαπλά τρωτά στοιχεία που κάνει τους ξένους θεσμικούς να ανησυχούν, σε συνδυασμό με την αμφιλεγόμενη πολιτική της ηγεσία.

Αν θέλαμε να συνοψίσουμε τα σημεία κινδύνου θα στεκόμασταν στα εξής:

– Η επιδείνωση των σχέσεων ΗΠΑ – Τουρκίας και η ανταλλαγή των πρώτων κυρώσεων που μπορεί και να διευρυνθούν. H αμερικανική κυβέρνηση έχει ανακοινώσει ότι μελετά την πιθανή αναθεώρηση της duty free πρόσβασης της Τουρκίας στην αμερικανική αγορά, που θα επηρέαζαν τις ύψους 1,66 δισ. δολαρίων τουρκικές εξαγωγές στις ΗΠΑ.

– Ο πολύ υψηλός πληθωρισμός που έχει φτάσει στο 16% και συνεχίζει να πιέζεται από την κλονιζόμενη τουρκική λίρα, που έχει χάσει 28% της αξίας της από τις αρχές της χρονιάς.

– Το συνεχώς διευρυνόμενο έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών και οι αυξανόμενες αστάθειες στα οικονομικά δεδομένα (όπως το τεράστιο εξωτερικό χρέος των επιχειρήσεων). Μάλιστα, οι νέοι κλυδωνισμοί στην αγορά συνδέονται και με τις αρνητικές προβλέψεις για τα νέα στοιχεία που θα ανακοινωθούν την ερχόμενη Παρασκευή.

– Η σοβαρότατη αμφισβήτηση της ανεξαρτησίας και ορθής λειτουργίας της κεντρικής τράπεζας, που θα έπρεπε να ανεβάσει κάθετα τα επιτόκια, αλλά στην τελευταία συνεδρίαση της το απέφυγε, καθώς ο Σουλτάνος δεν συμφωνεί, φοβούμενος αρνητική πίεση στους ρυθμούς ανάπτυξης.

– Η σοβαρότατη αμφισβήτηση της εμπειρίας και γνώσης του νέου υπουργού Οικονομικών, που καλείται να χειριστεί μια οικονομία σε κρίση. Το ισχυρότερο στοιχείο στο βιογραφικό του Μπεράτ Αλμπαϊράκ είναι ότι είναι γαμπρός του Σουλτάνου, σε αντίθεση με τον προκάτοχο του, Μεχμέτ Σιμσέκ, με θητεία στη Merrill Lynch, ο οποίος έχαιρε ευρύτατου σεβασμού από τους ξένους θεσμικούς.

Ο άνωθεν συνδυασμός αποδεικνύεται τοξικός για τα τουρκικά ομόλογα και τη λίρα, παρά και τις απελπισμένες προσπάθειες της κεντρικής τράπεζας να στηρίξει το εθνικό νόμισμα με συνεχείς ενέσεις (μόνο χθες ενίσχυσε τις εμπορικές τράπεζες με 2,2 δισ. δολάρια). Ο διεθνής Τύπος επιμένει ότι το σενάριο των capital controls έρχεται όλο και πιο κοντά, αν όχι η ανάγκη υπαγωγής σε πρόγραμμα βοήθειας από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Με δεδομένο ότι ο Ερντογάν ήταν αυτός που «πέταξε» το Ταμείο έξω, κάτι τέτοιο φαντάζει πολιτικά και επικοινωνιακά εξαιρετικά δύσκολο, όμως δεδομένου ότι η κυβέρνηση και η κεντρική τράπεζα δεν δείχνουν τάσεις ευθυγράμμισης με ορθόδοξες πρακτικές, τα εναλλακτικά σενάρια για να αποφευχθεί ένα μέγα-κραχ όλο και λιγοστεύουν.

Όσον αφορά το αμερικανο-τουρκικό πολιτικό θρίλερ, παρά την φαινομενικά σταθερά σκληρή στάση και απείθεια του Σουλτάνου, είναι σαφές ότι η Άγκυρα προσπαθεί εσπευσμένα να «μαζέψει» την κατάσταση. Σύμφωνα με το τουρκικό CNN, ο Μεβλούτ Τσαβούσοβλου μίλησε τηλεφωνικά με τον Αμερικανό ομόλογο του, υπουργό Εξωτερικών, Μάικ Πομπέο, ενώ τουρκική διπλωματική αντιπροσωπεία, υπό τον αναπληρωτή υπουργό Εξωτερικών, αναχώρησε χθες για την Ουάσιγκτον, όπου σήμερα θα έχει επαφές με την αμερικανική κυβέρνηση, χωρίς να έχουν γίνει γνωστές λεπτομέρειες για το πότε και ποιον θα συναντήσουν.