Ο Όρμπαν, το επίμαχο άρθρο 7 και η κρίση αξιών στην Ε.Ε.

Η σημερινή ημέρα είναι κρίσιμη για την ενωμένη Ευρώπη. Και δυστυχώς, όχι για τους σωστούς λόγους. Η διαφαινόμενη πιθανή έγκριση από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο της ενεργοποίησης του άρθρου 7 της Συνθήκης της Ε.Ε. κατά της Ουγγαρίας, με την κατηγορία της παραβίασης του σεβασμού του κράτους Δικαίου, μπορεί να συνιστά ένα μήνυμα για την αποφασιστικότητα των ευρωπαϊκών θεσμών να προστατέψουν τον σεβασμό των θεμελιωδών δημοκρατικών αξιών πάνω στις οποίες χτίστηκε το ευρωπαϊκό οικοδόμημα. Όμως, είναι και κατάντια να έχουμε φτάσει στο σημείο να αμφισβητούνται από ευρωπαϊκές κυβερνήσεις τα αυτονόητα και να απαιτείται η απειλή των κυρώσεων για να συνετιστούν.

Βεβαίως, δεν χρειάζεται να γράψουμε πολλά για το… φαινόμενο Όρμπαν, με το χθεσινό παραλήρημα του Ούγγρου πρωθυπουργού στο Στρασβούργο -όπου μετέβη για να απευθυνθεί στην Ευρωβουλή εν όψει της σημερινής ψηφοφορίας- να μαρτυρά από μόνο του το πώς και το γιατί φτάσαμε εδώ. Ο υπερσυντηρητικός πολιτικός ξεσπάθωσε κατά των εταίρων του, που προσβάλουν και καταδικάζουν τη χώρα του, που είναι αναπόσπαστο μέλος της ευρωπαϊκής χριστιανικής(!) οικογένειας, δείχνοντας για μια ακόμη φορά το ακραίο, προκλητικό και ρατσιστικό του πρόσωπο.

Όμως, είναι καλό να θυμόμαστε ότι η τωρινή διαδικασία, που είναι αποτέλεσμα μιας μακράς συζήτησης για το πρόβλημα της συμπεριφοράς της ουγγρικής κυβέρνησης, δεν έχει να κάνει τόσο με τις δεδομένα ακροδεξιές, ρατσιστικές συμπεριφορές του Βίκτορ Όρμπαν. Οι ευρωπαϊκοί θεσμοί, μετά από πολύ συζήτηση και… μελέτη εγκαλούν την Ουγγαρία για παραβίαση του κράτους Δικαίου, με αφορμή σειρά νομοθεσιών που έχουν δρομολογηθεί τα τελευταία χρόνια, που περιορίζουν την ελευθερία των πολιτών ευρύτερα, αλλά και ειδικότερα του Τύπου, της Δικαιοσύνης και του ακαδημαϊκού κόσμου, που στρέφονται κατά των γυναικών και θέτουν ζήτημα διαφάνειας. Η αντιδημοκρατικότητα των διατάξεων… βγάζουν μάτι, όμως χρειάστηκε η επιβεβαίωση της σχετικής αρμόδιας έκθεσης της Ευρωβουλής για να φτάσουμε στη σημερινή διαδικασία. Αλλά και πάλι, όχι με μεγάλη προθυμία.

Είναι χαρακτηριστικό ότι ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν, Φρανς Τίμερμανς σχολίασε πως η Κομισιόν «δυστυχώς αποδέχεται» τα αποτελέσματα της σχετικής έκθεσης Sargentini, που κατήρτισε η Ευρωβουλή, όχι βεβαίως διότι δεν αντιλαμβάνεται την προκλητική και αντιδημοκρατική συμπεριφορά της κυβέρνησης Όρμπαν, αλλά διότι δυσκολεύεται να διαχειριστεί τις πολιτικές και όχι μόνο συνέπειες που θα προκύψουν από τη δρομολόγηση μιας τιμωρίας κατά της Ουγγαρίας.

Βεβαίως, επειδή το θέμα πήρε διαστάσεις και η έκθεση-καταπέλτης της Ευρωβουλής έγινε ευρέως γνωστή, ακόμη και το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα εμφανίζεται διχασμένο με αρκετά μέλη του να προσανατολίζονται να ψηφίσουν σήμερα υπέρ της καταδίκης της Ουγγαρίας και της ενεργοποίησης του περίφημου Άρθρου 7. Στο πίσω μέρος του μυαλού τους, εξάλλου, βρίσκεται το όλο και πιο πιεστικό πρόβλημα της αυξανόμενης επιρροής του ακροδεξιού τόξου, με νωπό ακόμη το μήνυμα της σουηδικής κάλπης. Η ανάγκη να βάλουν επιτέλους όρια και να τραβήξουν μια γραμμή είναι προφανής. Το ερώτημα είναι, αν θα τολμήσουν να το πράξουν.

Σημειωτέον ότι με την ενεργοποίηση του Άρθρου 7, η τιμωρία ενός κράτους μέλους μπορεί να κυμανθεί από την επιβολή σοβαρού οικονομικού προστίμου έως την απώλεια του δικαιώματος ψήφου στα ευρωπαϊκά συμβούλια. Όμως, η δρομολόγηση της διαδικασίας από την Ευρωβουλή αποτελεί μόλις το πρώτο βήμα και δεν είναι διόλου βέβαιο ότι θα φτάσει τελικά να οδηγήσει σε πραγματική τιμωρία της Βουδαπέστης.

Για την επιβολή τυχόν κυρώσεων απαιτείται, ακολούθως, ψηφοφορία στο ευρωπαϊκό συμβούλιο και έγκριση από την πλειοψηφία των 28 κρατών μελών, κάτι που δεν είναι εύκολη υπόθεση. Προφανώς ο κύριος Όρμπαν δεν αριθμεί πολλούς φίλους ανάμεσα στους ομολόγους του, αλλά έχει δημιουργήσει το δικό του πυρήνα με τις έτερες χώρες της Visegrad με κοινό παρανομαστή τη σκληρή στάση τους στο Προσφυγικό. Και βέβαια, όπως φάνηκε από τη συνάντηση του, τον περασμένο μήνα, με την Άνγκελα Μέρκελ στο Βερολίνο, δέχεται πιέσεις να βοηθήσει τη γερμανική κυβέρνηση στο επίμαχο ζήτημα που προκαλεί τριγμούς στον κυβερνητικό συνασπισμό. Στην τότε συνάντηση, ο Ούγγρος πρωθυπουργός κράτησε την σκληρή του στάση και δεν έκανε το χατίρι στην Καγκελάριο. Ίσως η σημερινή διαδικασία τον… πείσει να βάλει νερό στο κρασί του. Όμως, δεν παίρνουμε και όρκο…