Περίπου 700 φοροαπαλλαγές κοστίζουν πάνω από 7,7 δισ. ευρώ στον κρατικό προϋπολογισμό

Σε περίπου 700 ανέρχονται οι διατάξεις της ελληνικής νομοθεσίας που προβλέπουν φορολογικές απαλλαγές. Η απώλεια εσόδων που προκαλούν στον κρατικό προϋπολογισμό μόνο μερικές δεκάδες από τις διατάξεις αυτές φθάνει στο ποσό-μαμούθ των 7,7 δισ. ευρώ. Ωστόσο, από το ποσό αυτό το μεγαλύτερο μέρος είναι απώλεια εσόδων που προκύπτει από ελάχιστες σε αριθμό απαλλαγές και μειώσεις φόρων που θεσπίστηκαν προς όφελος λίγων μεγάλων επιχειρήσεων. Είναι χαρακτηριστικό ότι 3 μόνο διατάξεις φορολογικών απαλλαγών οι οποίες θεσπίστηκαν προς όφελος ανωνύμων εταιριών προκάλεσαν φέτος απώλεια φορολογικών εσόδων ύψους 3 δισ. ευρώ.

Αποκαλυπτικά στοιχεία για όλες τις διατάξεις της ισχύουσας νομοθεσίας με τις οποίες προβλέπονται απαλλαγές και εκπτώσεις από τη φορολογία προκύπτουν από έναν αναλυτικό τόμο καταγραφής των φοροαπαλλαγών τον οποίο κατέθεσε η ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών στη Βουλή μαζί με τον κρατικό προϋπολογισμό του 2018. Στον τόμο αυτό, ο οποίος αποτελείται από 329 σελίδες, παρατίθενται αναλυτικά όλες οι ισχύουσες έως τις 30-9-2018 διατάξεις του ελληνικού φορολογικού συστήματος που προβλέπουν απαλλαγές από την επιβολή φόρων, εκπτώσεις φόρων ή εφαρμογή μειωμένων φορολογικών συντελεστών.

Σύμφωνα, ειδικότερα, με τα όσα καταγράφονται στον τόμο των φοροαπαλλαγών που συνοδεύει τον κρατικό προϋπολογισμού του 2019:

α) Στη φορολογία εισοδήματος φυσικών προσώπων ισχύουν 120 ρυθμίσεις που προβλέπουν φοροαπαλλαγές και εκπτώσεις φόρου. Το δημοσιονομικό κόστος όσων από τις ρυθμίσεις αυτές έχουν αποτιμηθεί φθάνει τα 1,062 δισ. ευρώ. Από τις ρυθμίσεις που προβλέπουν απαλλαγές ή εκπτώσεις από το φόρο εισοδήματος φυσικών προσώπων και θα εξακολουθήσουν να ισχύουν και το 2019 ξεχωρίζουν ιδιαίτερα:

– Οι πλήρεις απαλλαγές διαφόρων κατηγοριών εισοδημάτων από τη φορολογία εισοδήματος οφέλησαν φέτος 827.515 φορολογούμενους οι οποίοι γλίτωσαν φόρους συνολικού ύψους 541,57 εκατ. ευρώ.

– Η έκπτωση φόρου εισοδήματος των 1.900 – 2.100 ευρώ η οποία καθιερώθηκε από το 2016 για τους κατά κύριο επάγγελμα αγρότες και ισοδυναμεί με αφορολόγητο όριο εισοδήματος 8.636 – 9.545 ευρώ. Από την έκπτωση αυτή ωφελήθηκαν φέτος περίπου 293.773 κατά κύριο επάγγελμα αγρότες, γλιτώνοντας από την πληρωμή φόρων συνολικού ύψους 234,49 εκατ. ευρώ.

– Η έκπτωση φόρου των 200 ευρώ που παρέχεται σε κάθε φορολογούμενο με αναπηρία 67%. Η έκπτωση αυτή χορηγήθηκε φέτος σε 203.302 φορολογούμενους οι οποίοι γλίτωσαν από την πληρωμή φόρων ύψους 14,97 εκατ. ευρώ.

– Το ειδικό καθεστώς αυτοτελούς φορολόγησης των αμοιβών των ναυτικών, από το όποιο ευνοήθηκαν φέτος συνολικά 28.047 φορολογούμενοι με μείωση φορολογικών επιβαρύνσεων συνολικού ύψους 91,95 εκατ. ευρώ.

– Οι απαλλαγές από την ειδική εισφορά αλληλεγγύης και το τέλος επιτηδεύματος, οι οποίες ωφέλησαν φέτος 120.714 φορολογούμενους με απαλλαγή από την πληρωμή ποσού συνολικού ύψους 18,99 εκατ. ευρώ.

– Η απαλλαγή του ΕΚΑΣ από τον φόρο εισοδήματος, από την οποία ωφελήθηκαν 241.651 χαμηλοσυνταξιούχοι, γλιτώνοντας φόρους συνολικού ύψους 2,15 εκατ. ευρώ.

– Η απαλλαγή του επιδόματος ανεργίας του ΟΑΕΔ από τον φόρο εισοδήματος. Από την απαλλαγή αυτή ωφελήθηκαν φέτος 557.817 άνεργοι φορολογούμενοι, γλιτώνοντας από την πληρωμή φόρων συνολικού ύψους 15,74 εκατ. ευρώ.

β) Στη φορολογία εισοδήματος νομικών προσώπων και νομικών οντοτήτων ισχύουν 121 διατάξεις που προβλέπουν φορολογικές απαλλαγές. Όσες εξ’ αυτών αποτιμήθηκαν διαπιστώθηκε ότι προκάλεσαν απώλειες φορολογικών εσόδων συνολικού ύψους 3,25 δισ. ευρώ στον κρατικό προϋπολογισμό του 2018. Από τις απαλλαγές αυτής της κατηγορίας το μεγαλύτερο δημοσιονομικό κόστος προκάλεσαν μόλις 3 διατάξεις με τις οποίες προβλέπεται ευνοικό φορολογικό καθεστώς για:

– έσοδα από μερίσματα ή κέρδη από συμμετοχή σε νομικά πρόσωπα

– χρεωστική διαφορά λόγω ανταλλαγής ομολόγων στο πλαίσιο του PSI

– χρεωστική διαφορά λόγω πιστωτικού κινδύνου.

Μόνο από τις 3 αυτές περιπτώσεις ρυθμίσεων με τις οποίες θεσπίστηκαν φορολογικές απαλλαγές, ο κρατικός προϋπολογισμός απώλεσε φέτος φορολογικά έσοδα ύψους 3,06 δισ. ευρώ!

γ) Στη φορολογία πλοίων περιλαμβάνονται 34 διατάξεις που προβλέπουν απαλλαγές ή εκπτώσεις από το φόρο εισοδήματος.

δ) Στη νομοθεσία για την επιβολή του Ενιαίου Φόρου Ιδιοκτησίας Ακινήτων (ΕΝ.Φ.Ι.Α.) και τους λοιπούς φόρους κεφαλαίου περιλαμβάνονται 19 διατάξεις που προβλέπουν απαλλαγές. Το συνολικό δημοσιονομικό κόστος των απαλλαγών αυτών φθάνει τα 171,07 εκατ. ευρώ. Αξίζει να επισημανθεί ότι οι απαλλαγές από τον ΕΝ.Φ.Ι.Α. κόστισαν φέτος στον κρατικό προϋπολογισμό 112,39 εκατ. ευρώ. Μόνο η απαλλαγή από το 50% του ΕΝ.Φ.Ι.Α. που εφαρμόστηκε και φέτος για οικονομικά αδύναμα φυσικά πρόσωπα ίσχυσε για 1.345.085 εκατομμύρια ιδιοκτήτες ακινήτων με πολύ χαμηλά ετήσια εισοδήματα και προκάλεσε απώλεια φορολογικών εσόδων ύψους 86,62 εκατ. ευρώ.

ε) Στον Κώδικα του ΦΠΑ περιλαμβάνονται 85 διατάξεις που προβλέπουν απαλλαγές από τον φόρο ή εκπτώσεις φόρου. Οι 14 εξ’ αυτών έχουν ποσοτικοποιηθεί και έχει διαπιστωθεί ότι κοστίζουν στον κρατικό προϋπολογισμό πάνω από 1,27 δισ. ευρώ. Σ’ αυτές περιλαμβάνονται:

-Η εφαρμογή υπερμειωμένου συντελεστή ΦΠΑ 6% για τα βιβλία, τις εφημερίδες, τα φάρμακα, τα εμβόλια και τα εισιτήρια των θεάτρων.

-Η απαλλαγή των ταχυδρομικών υπηρεσιών από τον ΦΠΑ.

-Η απαλλαγή του εισαγόμενου επενδυτικού χρυσού από τον ΦΠΑ.

στ) Στη νομοθεσία για τους Ειδικούς Φόρους Κατανάλωσης ισχύουν σήμερα 44 διατάξεις που προβλέπουν απαλλαγές ή μειωμένους συντελεστές ΕΦΚ (πετρέλαιο θέρμανσης, ναυτιλιακό πετρέλαιο κ.λπ.) Οι διατάξεις αυτές κοστίζουν στον κρατικό προϋπολογισμό 1,28 δισ. ευρώ.

ζ) Στη νομοθεσία για τα τέλη χαρτοσήμου, περιλαμβάνονται 76 διατάξεις απαλλαγών με κόστος 251,36 εκατ. ευρώ στον κρατικό προϋπολογισμό.

η) Στις νομοθετικές διατάξεις για τα τέλη ταξινόμησης οχημάτων περιλαμβάνονται 24 ρυθμίσεις που προβλέπουν απαλλαγές από τα τέλη ή μειώσεις τελών. Το συνολικό δημοσιονομικό κόστος των ρυθμίσεων αυτών έφθασε φέτος τα 32,26 εκατ. ευρώ.

.