Αν δεν ταιριάζανε… δεν θα συμπεθεριάζανε

Ο Σουλτάνος κάνει ότι μπορεί για να δείξει ότι έχει αναπτύξει καλή σχέση και χημεία με τον πλανητάρχη. Μάλιστα, ακόμη και τούτες τις ώρες, όπου αμφότεροι βρίσκονται στη σύνοδο του G20 στην Αργεντινή, η τουρκική πλευρά κυνήγησε… μετά μανίας μια κατ’ ιδίαν συνάντηση μεταξύ Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και Ντόναλντ Τραμπ.

Ο Αμερικανός πρόεδρος, βεβαίως, δεν δείχνει να συγκινείται ιδιαίτερα από το «φλερτ» του Τούρκου ομολόγου του, εστιάζοντας απλά στη σχέση των δύο κρατών, η οποία, ομολογουμένως, έχει περάσει αρκετά σκαμπανεβάσματα τους τελευταίους μήνες. Όμως, όσο κι αν δεν του αρέσει –που σίγουρα δεν του αρέσει- ένας ουδέτερος παρατηρητής είναι εύκολο να εντοπίσει τις ομοιότητες μεταξύ τους, στις εγωκεντρικές και αλαζονικές προσωπικότητες τους, την τάση τους για μεγαλεία και χλιδή ή και τον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβάνονται το πόστο τους. Απλά στις ΗΠΑ, ο κύριος Τραμπ βρίσκεται αντιμέτωπος με ένα συμπαγές σύστημα αξιών, κανόνων και δομών που, δυστυχώς για εκείνον και ευτυχώς για μας, καταφέρνει να τον περιχαρακώνει.

Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ο τρόπος που αμφότεροι οι ηγέτες εκφράζουν με κάθε τρόπο την έντονη δυσφορία τους για τις κεντρικές τους τράπεζες και την επιτοκιακή πολιτική που αυτές ασκούν. Ακούγοντας τις τελευταίες δηλώσεις του κυρίου Τραμπ για τη Fed και τον Τζερόμ Πάουελ είχα μια αίσθηση déjà vu, καθώς οι απόψεις του πλανητάρχη και η εμφανής δυσαρέσκεια του για την άνοδο των επιτοκίων που του… χαλάνε το αφήγημα της υψηλής αμερικανικής ανάπτυξης δεν απείχαν πολύ από την έντονη κριτική που ασκεί συχνά-πυκνά ο Εντογάν προς την τουρκική κεντρική τράπεζα.

Βέβαια, το καταπληκτικό της υπόθεσης είναι πως ο κύριος Πάουελ ήταν προσωπική επιλογή του Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος έχοντας ήδη από την προεκλογική εκστρατεία περάσει… γενεές δεκατέσσερις την Τζάνετ Γέλεν και τη νομισματική πολιτική της Fed, έσπευσε να την… ξεφορτωθεί κόντρα στις αντίθετες εισηγήσεις που δεχόταν από παράγοντες της αγοράς. Έτσι, το γεγονός ότι ο μόλις λίγων μηνών νέος διοικητής «τόλμησε» να ακολουθήσει το ίδιο μονοπάτι, χωρίς παρεκκλίσεις, φαίνεται πως έχει… βγάλει από τα ρούχα του τον αμερικανό πρόεδρο. Μάλιστα, στην προ ημερών συνέντευξη του στην Washington Post, όπου απασφάλισε κατά της Fed και του επικεφαλής της, έφτασε στο σημείο να δηλώσει λίαν δυσαρεστημένος με την επιλογή που έκανε στο πρόσωπο του Πάουελ, αλλά και να ισχυριστεί ότι η πολιτική της κεντρικής τράπεζας είναι από τα μεγαλύτερα προβλήματα του, «μεγαλύτερο και από την Κίνα», όπως τόνισε.

Η διαφορά, βέβαια, μεταξύ αμερικανικής και τουρκικής αγοράς είναι εμφανής στον διαφορετικό τρόπο που αντιμετωπίζουν τους «ιδιαίτερους» -για να το πω κομψά- ηγέτες τους. Προφανώς η αμερικανική αγορά δεν είναι ευχαριστημένη με την άνοδο των επιτοκίων, παρά το γεγονός ότι οι κινήσεις της Fed είναι προσεκτικά σχεδιασμένες, αφήνοντας χρόνο στην αγορά να «χωνέψει» κάθε αναπροσαρμογή. Όμως, ουδείς θεσμικός ή αναλυτής έδειξε να συμμερίζεται, πόσο μάλλον να επικροτεί, τις δηλώσεις Τραμπ, όχι τόσο διότι διαφωνούσε με το περιεχόμενο τους, αλλά κυρίως επειδή έγιναν!

Ουδείς αμερικανός πρόεδρος μέχρι σήμερα είχε διανοηθεί να… κουνήσει δημοσίως το δάχτυλο στη Fed, ακόμη και αν, ενδεχομένως, το ήθελε. Ο ανεξάρτητος ρόλος της κεντρικής τράπεζας είναι θεσμικά κατοχυρωμένος και απόλυτα σεβαστός από φίλους και εχθρούς, σε μια χώρα όπου το σύστημα και οι ισχυρές δομές λειτουργούν ως ο συνδετικός δεσμός μιας πολύχρωμης, πολυεθνικής και πολυθρησκευτικής κοινωνίας.

Και στην Τουρκία, η κεντρική τράπεζα είναι, θεωρητικά, ανεξάρτητη. Όμως, αυτό, ούτε οι ίδιοι δεν φαίνεται να το πιστεύουν.

Ίσως στη συνάντηση τους, ο κύριος Ερντογάν να θελήσει να δώσει κάποιες συμβουλές στον κύριο Τραμπ για το πώς να ελέγχει καλύτερα τους… απείθαρχους τραπεζίτες του. Στο πεδίο αυτό ο αμερικανός πρόεδρος, μάλλον, πολύ θα ήθελε να απολαμβάνει της απόλυτης ελευθερίας (που έχει δώσει μόνος του, στον εαυτό του) ο τούρκος ομόλογος του. Αλλά, όσο και να… χτυπιέται, απλά θα μείνει με την όρεξη.