Δημογραφικό alert: Εμπόριο και επιχειρήσεις θα “στενάξουν” λόγω της ραγδαίας μείωσης του πληθυσμού

H σταδιακή γήρανση του πληθυσμού στην ελληνική επικράτεια αναμένεται να φέρει πολλαπλά προβλήματα μέσα στην προσεχή δεκαετία, τα οποία θα αποτυπωθούν έντονα σε όλους τους τομείς της κοινωνίας.

Καταστήματα χωρίς τζίρους, σχολεία με τμήματα που διαρκώς θα συρρικνώνονται, νομοί της Ελλάδας, στους οποίους η πληθυσμιακή ισορροπία θα μπορούσε να συντελέσει σε πιθανές εθνοτικές ‘’εκρήξεις’’… Κι όμως δεν είναι φανταστική εικόνα από κάποιο βιβλίο τύπου ‘’1984’’, αλλά πραγματικά ενδεχόμενα, με αφορμή την εκτεταμένη και συνεχή, την δεκαετία που διανύουμε, μείωση του πληθυσμού. Είναι χαρακτηριστικό ότι κατά την περίοδο 2015-2017 οι θάνατοι ξεπέρασαν τις γεννήσεις κατά 91.207, ενώ το 2017, για πρώτη φορά, οι γεννήσεις έπεσαν κάτω από τις 90.000 ετησίως. Το ίδιο χρονικό διάστημα καταγράφηκε επίσης και ανατροπή του μεταναστευτικού ισοζυγίου με τη διαρροή στο εξωτερικό εκατοντάδων χιλιάδων Ελλήνων παραγωγικής ηλικίας και υψηλής εκπαίδευσης και ειδίκευσης. Ως αποτέλεσμα των παραπάνω δημογραφικών εξελίξεων, ο Ελληνικός πληθυσμός μεταξύ 2008-2017 μειώθηκε κατά 355.000 κατοίκους, ο μεγαλύτερος αριθμός που έχει καταγραφεί τις τελευταίες δεκαετίες.

Τάση και στην Ευρώπη

Το δημογραφικό ζήτημα, ωστόσο, φαίνεται πως δεν έχει μείνει μόνο σε ελληνικά πλαίσια. Σύμφωνα με την πρόσφατη έρευνα του Ινστιτούτου Δημόσιας Υγείας, υπάρχει μια γενικότερη τάση μείωσης των γεννήσεων σε όλη την Ευρώπη. Αυτό σημαίνει ότι το φαινόμενο της μείωσης των γεννήσεων δεν είναι αποκλειστικά υπόθεση, αλλά αντίθετα, είναι ενταγμένο σε ένα ευρύτερο Ευρωπαϊκό και «Δυτικό» πλαίσιο. Στην Ευρώπη, δε, η μείωση των γεννήσεων έχει προσλάβει, πλέον, πολυπαραγοντική αιτιολογία και διαθέτει πολλές παραμέτρους: Οι βασικότερες από αυτές είναι η αυξημένη συμμετοχή των γυναικών στο παραγωγικό δυναμικό, καθώς πλέον ξεκινούν από πολύ νωρίς να βάζουν προτεραιότητα την καριέρα έναντι της οικογένειας, οι μεταβολές στο σύστημα προσωπικών αξιών, οι οικονομικοί λόγοι, η έλλειψη κρατικής μέριμνας για την ενίσχυση της οικογένειας κλπ.

Όχι μόνο η κρίση

Η οικονομική κρίση, η οποία έχει περιορίσει τόσο την αγοραστική δυνατότητα, αλλά και την διάθεση των ζευγαριών να πληθύνουν την οικογένειά τους είναι ο βασικός, αλλά όχι ο μοναδικός παράγοντας για την απογοητευτική δημογραφία της Ελλάδας εν έτει 2019. Σύμφωνα με τα όσα αναφέρει στην F & M VOICE η επίκουρη καθηγήτρια Οικονομικής Δημογραφίας στο Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο Αλεξάνδρα Τραγάκη, «οι γεννήσεις στη χώρα μας ήταν πάντα σταθερά πάνω από τις 150.000. Είναι σχετικά πρόσφατο το φαινόμενο της υπερίσχυσης των θανάτων έναντι των γεννήσεων και κυρίως υποδηλώνει τη μείωση του πληθυσμού από τη φυσική του κίνηση. Η οικονομική ύφεση είναι ένας παράγοντας που απλά ενίσχυσε αυτό το γεγονός. Η μείωση του πληθυσμού θα συνέβαινε ακόμα και αν δεν διανύαμε περίοδο κρίσης».

Πληγή για το εμπόριο

Για τις αρνητικές επιπτώσεις του δημογραφικού ζητήματος στο λιανεμπόριο μιλά στην F&M Voice ο Πρόεδρος της ΕΣΕΕ Γιώργος Καρανίκας, τονίζοντας ότι τα επόμενα δέκα χρόνια, θα καταγραφεί μεγάλη μείωση στην αγοραστική κίνηση που δεν θα προέρχεται από τη συνεχιζόμενη κρίση, αλλά από το γεγονός ότι δεν θα υπάρχει πλέον μεγάλο αγοραστικό κοινό για να καταναλώσει. Σύμφωνα με τον ίδιο: «Θυμάμαι πριν από δέκα χρόνια στις διάφορες συνελεύσεις που όταν κάποιος ανέφερε το δημογραφικό πρόβλημα ως κάτι σημαντικό, τον αντιμετωπίζαμε ως γραφικό. Τώρα πλέον αυτό δεν υφίσταται, καθώς το πρόβλημα υπάρχει σε όλους τους τομείς της κοινωνίας μας και ο τομέας του εμπορίου δεν θα μπορούσε να αποτελέσει εξαίρεση. Από το Ινστιτούτο της ΕΣΕΕ υπάρχει καταγεγραμμένη μείωση καταναλωτών κάθε χρονιά, η οποία αποδίδεται στην κρίση, αλλά και στην ελάττωση και ταυτόχρονη γήρανση του πληθυσμού. Σε συνδυασμό, δε, με το περίφημο brain drain, τους Έλληνες που φεύγουν και δύσκολα θα ξαναγυρίσουν, υπάρχει καθολική μείωση της αγοραστικές ικανότητας και άρα ‘’πληγή’’ για το εμπόριο, η οποία αν δεν κάνουμε κάτι εμείς ως φορείς αλλά και η πολιτεία, λαμβάνοντας τα κατάλληλα μέτρα, θα εξελιχθεί σε ακόμα μεγαλύτερη απώλεια εσόδων και σμίκρυνση των τζίρων». Όπως τονίζει, μάλιστα, επίκειται αναλυτική έρευνα του Ινστιτούτο της ΕΣΕΕ για την εκτεταμένη αρνητική επιρροή του συγκεκριμένου ζητήματος στο εμπόριο.