Ελαιόλαδο: Στερεύει ο «πράσινος χρυσός» στην Ισπανία

Σημαντικό πλήγμα έχει δεχτεί η παραγωγή ελαιολάδου στην Ισπανία λόγω των ιδιαίτερων κλιματολογικών συνθηκών –και ιδιαίτερα λόγω της ξηρασίας- που επικράτησαν φέτος.

Η συγκομιδή του επονομαζόμενου «πράσινου χρυσού», όπως αποκαλείται το ελαιόλαδο στη χώρα, αναμένεται ότι θα είναι φέτος πολύ μικρότερη λόγω της ξηρασίας, ιδιαίτερα μάλιστα σε μια περίοδο που η προμήθεια πολλών τροφίμων έχει επηρεαστεί σημαντικά λόγω του συνεχιζόμενου πολέμου στην Ουκρανία.

Η φετινή ξηρασία έχει ήδη πλήξει πολλές καλλιέργειες στην Ευρώπη, από το καλαμπόκι στη Ρουμανία, μέχρι το ρύζι στην Ιταλία, τα φασόλια στο Βέλγιο και το σκόρδο στη Γαλλία.

Η ελιά στην Ισπανία

Στην επαρχία Χαέν στην περιφέρεια της Ανδαλουσίας στην Ισπανία η συγκομιδή ελαιολάδου φέτος αναμένεται ότι θα είναι μικρότερη κατά 40% περίπου, προκαλώντας προβληματισμό για τη συνέχεια.

Στην Ισπανία παράγεται περίπου το 40% του ελαιολάδου σε όλο τον κόσμο. Περίπου το ένα τέταρτο της παραγωγής αυτής από τη συγκεκριμένη χώρα προέρχεται από την Χαέν η οποία παράγει περίπου τόσο ελαιόλαδο όσο όλη η Ιταλία.

Εκεί το παράρτημα της Cooperativas Agro-Alimentarias, του κορυφαίου γεωργικού συνεταιρισμού της Ισπανίας, εκτιμά ότι η μεγαλύτερη ελαιοπαραγωγική επαρχία στον κόσμο θα μπορούσε να χάσει έως και 1 δισεκατομμύριο ευρώ στην επερχόμενη συγκομιδή ελιάς εάν οι τρέχουσες συνθήκες παραμείνουν οι ίδιες.

Ο συνεταιρισμός εκτιμά πλέον ότι η Χαέν θα παράγει 230.000 τόνους ελαιολάδου το επόμενο καλλιεργητικό έτος, ποσότητα σημαντικά χαμηλότερη από τους σχεδόν 500.000 τόνους που παρήχθησαν το καλλιεργητικό έτος 2021/2022, αντιπροσωπεύοντας το 38 τοις εκατό της συνολικής ισπανικής παραγωγής ελαιολάδου σύμφωνα με τους Olive Oil Times.

Ο πρόεδρος του παραρτήματος της Cooperativas Agro-alimentarias (COAG) στη Χαέν, Higinio Castellano, μιλώντας στον ιστότοπο κατηγόρησε την ακραία ξηρασία για τις κακές προσδοκίες συγκομιδής.

Πρόσθεσε ότι το πρόβλημα θα μπορούσε να γίνει ακόμη χειρότερο εάν δεν υπάρξουν βροχοπτώσεις μέχρι την έναρξη της συγκομιδής.

Η Χαέν είχε τελευταία φορά τόσο κακή χρονιά συγκομιδής το καλλιεργητικό έτος 2014/15. Όμως παράγοντες του κλάδου αναφέρουν ότι η φετινή πτώση της παραγωγής μπορεί να έχει πιο βαθιές οικονομικές επιπτώσεις.

Το κόστος

Το κόστος παραγωγής έχει ήδη αυξηθεί σημαντικά το 2022, τροφοδοτούμενο από την αύξηση των τιμών των λιπασμάτων, άλλων φαρμάκων και υλικών που χρησιμοποιούνται στη γεωργία και των τιμών της ενέργειας.

Το ελαιόλαδο αποτελεί βασικό μέρος της μεσογειακής διατροφής εδώ και χιλιάδες χρόνια και τα ελαιόδεντρα καλύπτουν τις περισσότερες πλαγιές στη νότια Ισπανία, πολλές από τις οποίες δεν είμαι κατάλληλες για άλλες καλλιέργειες.

Επτά στα 10 στρέμματα ελαιοκαλλιεργειών στην Ισπανία δεν αρδεύονται, σύμφωνα με την ένωση αγροτών COAG.

Με την άνοδο των θερμοκρασιών, το 80 τοις εκατό των μη αρδευόμενων φυτειών ελιάς της Ανδαλουσίας μπορεί να μην είναι πλέον κατάλληλες για την καλλιέργεια ελιών, ή τουλάχιστον ορισμένων ποικιλιών της καλλιέργειας, ανέφεραν στελέχη της ένωσης

Στο εργοστάσιο εμφιάλωσης ελαιολάδου του συνεταιρισμού Interóleo στη Χαέν ήδη είναι ορατή η μείωση των ροών καθώς στελέχη του βλέπουν την παραγωγή να πέφτει και τις τιμές να αυξάνονται.

Οι αγοραστές

«Οι αγοραστές πληρώνουν ήδη ένα τρίτο υψηλότερη τιμή από πέρυσι – αλλά η ξηρασία θα την αυξήσει ακόμη περισσότερο», λέει στο BBC ο Juan Gadeo, επικεφαλής του συνεταιρισμού, ο οποίος πιστεύει ότι αυτός ο ζωτικός τομέας για την Ισπανία βρίσκεται τώρα σε κίνδυνο.

«Με την ύφεση, ίσως χρειαστεί να απολύσουμε μερικούς εργαζομένους. Υπάρχει ένα αίσθημα κατάθλιψης και αβεβαιότητας. Μια ακόμη χρονιά όπως αυτή θα αποτελέσει μια πλήρη καταστροφή».

Παρόμοια είναι η εικόνα και στο γενικότερο αγροτικό τομέα, με πρόσφατη έρευνα να διαπιστώνει ότι τμήματα της Ιβηρικής χερσονήσου είναι τα πιο ξηρά των τελευταίων 1.200 ετών λένε οι ίδιες πηγές.

Πλέον οι Ισπανοί αγρότες φυτεύουν μεταξύ άλλων περισσότερους ηλίανθους από την αρχή του έτους, σε μια προσπάθεια να αντισταθμίσουν την απώλεια ηλιελαίου από την Ουκρανία – τον μεγαλύτερο παραγωγό στον κόσμο, όπου ο πόλεμος οδήγησε σε δραστική πτώση της παραγωγής.

Αλλά το φυτό χρειάζεται επίσης βροχή η οποία δεν υπάρχει δημιουργώντας μια σειρά συρρικνωμένων καλλιεργειών που δεν παράγουν ούτε σπόρους ούτε λάδι.