Deutsche Bank: Πως κινείται ιστορικά ο πληθωρισμός μετά από την εκτόξευσή του

Οι κεντρικές τράπεζες και οικονομολόγοι απέτυχαν τόσο να προβλέψουν την πορεία και την επιμονή του πληθωρισμού όταν ξεκίνησε το φετινό ράλι, όσο και να εκτιμήσουν σωστά την υποχώρησή του.

Αυτά επισημαίνει η Deutsche Bank, η οποία εξετάζει πώς έχει κινηθεί κάθε φορά ο πληθωρισμός το διάστημα μετά την εκτόξευσή του.

Συγκεκριμένα, σύμφωνα με την ιστορία, από τη στιγμή που ο πληθωρισμός εκτιναχθεί πάνω από το 8%, ο μέσος πληθωρισμός χρειάζεται περίπου 2 χρόνια για να πέσει ακόμη και κάτω από το 6%, πριν σταθεροποιηθεί γύρω από αυτό το επίπεδο έως και 5 χρόνια μετά το αρχικό σοκ. Εάν λοιπόν η ιστορία επαναληφθεί, τότε αυτό το σοκ που βιώνουμε το 2022 θα είναι μόνο η αρχή, ενώ ο αντίκτυπος στις χρηματοπιστωτικές αγορές και τις οικονομίες τα επόμενα χρόνια θα είναι τεράστιος.

Καθ’ όλη τη διάρκεια της παγκόσμιας πληθωριστικής έξαρσης των τελευταίων 18 μηνών, ένα επίμονο θέμα ήταν το πώς οι οικονομολόγοι σε όλο τον κόσμο υποτίμησαν τόσο το μέγεθος όσο και την κατεύθυνσή του, επισημαίνει η Deutsche Bank. Στις ΗΠΑ για παράδειγμα, όπου οι προβλέψεις αναβαθμίζονταν κάθε τρίμηνο κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου.

Θα έπρεπε συνεπώς να μας εκπλήσσει το γεγονός ότι ο πληθωρισμός είναι τόσο επίμονος; Η ιστορία δείχνει πως όχι, επισημαίνει η Deutsche Bank, καθώς όταν ο πληθωρισμός είχε ανέβει παλαιότερα σε επίπεδα τόσο υψηλά όσο σήμερα, συνήθως αργούσε πολύ να υποχωρήσει. Επιπλέον, συνήθως καταλήγει να σταθεροποιείται σε επίπεδο αρκετά υψηλότερο από αυτό που βρισκόταν πριν ξεκινήσει η άνοδος του.

Σε νέα της ανάλυση η γερμανική τράπεζα εξετάζει το πώς εξελίχθηκε ο πληθωρισμός μετά από προηγούμενες κορυφές του ιστορικά, επιλέγοντας το 8% ως όριο, καθώς είναι ένα επίπεδο που έχουν υπερβεί οι περισσότερες από τις βασικές παγκόσμιες οικονομίες, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ, της Ευρωζώνης και του Ηνωμένου Βασιλείου. Όμως, η πραγματικότητα είναι ότι τα αποτελέσματα είναι παρόμοια ακόμα κι αν τροποποιηθεί ελαφρώς αυτό το όριο.

Το σύνολο δεδομένων της D.B. καλύπτει 50 οικονομίες σε ανεπτυγμένες και αναδυόμενες αγορές, με τα δεδομένα να πηγαίνουν έναν αιώνα πίσω, όπου είναι διαθέσιμα.

Η γερμανική τράπεζα “έτρεξε” την άσκηση από τρία διαφορετικά σημεία εκκίνησης, εξετάζοντας τον μέσο πληθωρισμό 5 χρόνια πριν και 5 χρόνια μετά, από όταν κινήθηκε για πρώτη φορά πάνω από το 8%. Αρχικά, κοιτά τα στοιχεία από το 1920 για να έχει την πλήρη ιστορία. Στη συνέχεια, εξετάζει τα στοιχεία από το 1950 για να δείξει την ομαλοποιημένη περίοδο μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, μόλις έχει ολοκληρωθεί η αρχική μεταπολεμική άνοδος του πληθωρισμού.

Και, στη συνέχεια, κοιτά τα στοιχεία από το 1970 να δει τις τάσεις στο περιβάλλον νομισμάτων fiat που ισχύει σήμερα. Όλη η ανάλυση είναι μέχρι το 2019 για να διασφαλισθεί ότι δεν συμπεριλαμβάνεται η τρέχουσα περίοδος υψηλού πληθωρισμού.

Οι τρέχουσες προβλέψεις της αγοράς αλλά και των αρχών βλέπουν ότι θα επιστρέψουμε στο 3% ή ακόμη και κάτω από το 3% μόλις δύο χρόνια αφότου κινηθήκαμε αρχικά πάνω από το 8%. Αν και αυτό δεν είναι αδύνατο, έχει συμβεί ελάχιστες φορές στο παρελθόν.

Αν δούμε τι έχει συμβεί από το 1950 σε παγκόσμιο επίπεδο, υπάρχουν 220 επεισόδια. Σύμφωνα με τα πρότυπα μετά το 1950, το είδος της ταχείας αποκλιμάκωσης του πληθωρισμού που αναμένει σήμερα η αγορά ήταν εξαιρετικά ασυνήθιστο.

Εάν συγκρίνουμε την περίοδο του 1970, οι τρέχουσες προσδοκίες για αποπληθωρισμό φαίνονται ακόμη πιο αισιόδοξες. Από τη μία πλευρά αυτό επηρεάζεται σε μεγάλο βαθμό από τη δεκαετία του 1970, στην οποία γνωρίζουμε ότι ο πληθωρισμός παρέμεινε υψηλότερος για περισσότερο από ό,τι περίμενε κανείς εκείνη την εποχή. Αλλά, από την άλλη πλευρά, αυτή η περίοδος καλύπτει το νομισματικό και δημοσιονομικό καθεστώς που έχουμε σήμερα. Επομένως, δεν υπάρχει πολύτιμο μέταλλο όπως ο χρυσός (πχ. κανόνας του χρυσού) για τον καθορισμό της αξίας του νόμιμου χρήματος και το οποίο θα εμποδίζει τους πολιτικούς να ξεκινήσουν πληθωριστικές πολιτικές. Στην πραγματικότητα, η πολιτική ήταν πολύ πιο επεκτατική κατά τη διάρκεια αυτής της εποχής, και τα πληθωριστικά σοκ δεν έχουν δει παρόμοιες κινήσεις προς συσταλτικές πολιτικές.

Ως παράδειγμα πιο επεκτατικής πολιτικής στον τρέχον κύκλο, η δημοσιονομική πολιτική παρέμεινε χαλαρή καθ’ όλη τη διάρκεια αυτού του σοκ πληθωρισμού για να ελαφρύνει το βάρος της πανδημίας Covid και των υψηλότερων τιμών της ενέργειας, σημειώνει η Deutsche Bank. Πράγματι, ακόμη και τώρα πολλές ευρωπαϊκές χώρες εξακολουθούν να εφαρμόζουν πακέτα δημοσιονομικής τόνωσης για να μετριάσουν τις επιπτώσεις του ενεργειακού σοκ στους πολίτες τους.

Εντωμεταξύ, η νομισματική πολιτική είναι επίσης πίσω από την καμπύλη, με τόσο τη Fed όσο και την ΕΚΤ να μην έχουν αρχίσει καν να αυξάνουν τα επιτόκια έως ότου ο πληθωρισμός ήταν ήδη πάνω από το 8%. Και ακόμη και μετά τις αυξήσεις που έχουμε ήδη, τα επιτόκια παραμένουν πολύ αρνητικά σε πραγματικούς όρους. Έτσι, θα μπορούσε να υποστηρίξει κανείς ότι η σημερινή νομισματική πολιτική είναι η πιο χαλαρή απάντηση πολιτικής στον πληθωρισμό που έχουμε δει ποτέ σε καιρό ειρήνης, τονίζει η Deutsche Bank.

Συμπερασματικά, επισημαίνει η γερμανική τράπεζα, η ιστορία δεν επαναλαμβάνεται ποτέ ακριβώς, αλλά δεδομένου ότι οι προβλέψεις για τον πληθωρισμό ήταν γενικά τόσο “άκυρες” τους τελευταίους 18 μήνες, αξίζει να αναρωτηθούμε τι συμβαίνει συνήθως όταν ο πληθωρισμός υπερβαίνει αυτά τα όρια.

Η απάντηση είναι ότι συνήθως παραμένει αρκετά επίμονος, ειδικά στην περίοδο μετά το 1970.

Αν τα ιστορικά στοιχεία αποδειχθούν πιο ακριβή ή οι προσδοκίες της αγοράς “νικήσουν” αυτή τη φορά, το βέβαιο είναι ότι ο αντίκτυπος στις χρηματοπιστωτικές αγορές και τις οικονομίες τα επόμενα χρόνια θα είναι βαθύς. Εάν η ιστορία αποδειχθεί σωστή, πάντως, η αναταραχή και το σοκ του 2022 θα μπορούσε να αποδειχθεί ότι είναι μόνο η αρχή…