ΑΑΔΕ: Έλεγχοι για τα πιστοποιητικά ΕΝΦΙΑ σε συμβολαιογράφους

Ελέγχους εξ’ αποστάσεως σε συμβολαιογράφους και υποθηκοφύλακες για να διαπιστωθεί εάν κατά την κατάρτιση και μετεγγραφή των συμβολαίων μεταβίβασης ακινήτων εκπλήρωσαν τις υποχρεώσεις τους που απορρέουν από το άρθρο 54Α του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας (Κ.Φ.Δ. ή ν. 4987/2022) για τα πιστοποιητικά του ΕΝ.Φ.Ι.Α. θα πραγματοποιήσουν οι φοροελεγκτικές υπηρεσίες της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων. 

Συγκεκριμένα, τα Τμήματα ή Γραφεία Συμμόρφωσης και Σχέσεων με τους Φορολογουμένους των Δημοσίων Οικονομικών Υπηρεσιών (Δ.Ο.Υ.) και τα Τμήματα Φορολογίας Κατοχής Ακινήτων των Κέντρων Φορολογίας Κεφαλαίου (ΚΕΦΟΚ) θα ελέγξουν δειγματοληπτικά, χρησιμοποιώντας κριτήρια ανάλυσης κινδύνου, υποθέσεις μεταβιβάσεων, δωρεών, γονικών παροχών και κληρονομιών ακινήτων, προκειμένου να διαπιστώσουν εάν oι αρμόδιοι συμβολαιογράφοι και προϊστάμενοι κτηματολογικών γραφείων μερίμνησαν, ως όφειλαν, ώστε τα μεταβιβασθέντα ακίνητα να έχουν προηγουμένως δηλωθεί από τους φορολογούμενους στο ηλεκτρονικό περιουσιολόγιο της ΑΑΔΕ (στα Ε9 των τελευταίων 5 ή 6 ετών), καθώς και αν μερίμνησαν ειδικά σε περιπτώσεις δωρεών, γονικών παροχών και κληρονομιών, να έχουν καταβληθεί γι’ αυτά και ο οφειλόμενος ΕΝ.Φ.Ι.Α. των τελευταίων πέντε ετών ή τα εν λόγω ακίνητα να έχουν απαλλαγεί νομίμως από τον φόρο αυτό.

Ειδικότερα, οι ελεγκτές καλούνται να διαπιστώσουν εάν έχουν εκδοθεί και επισυναφθεί στα μεταβιβαστικά συμβόλαια ακινήτων τα προβλεπόμενα πιστοποιητικά της Φορολογικής Διοίκησης, πιο γνωστά ως «πιστοποιητικά ΕΝ.Φ.Ι.Α.», με τα οποία:

(α) σε κάθε περίπτωση εκποιητικής δικαιοπραξίας για τη μεταβίβαση ακινήτου ή σύσταση εμπράγματου δικαιώματος επ’ αυτού από επαχθή αιτία, πιστοποιείται ότι το μεταβιβαζόμενο ακίνητο έχει περιληφθεί στη δήλωση ΕΝ.Φ.Ι.Α. τα πέντε (5) προηγούμενα της μεταβίβασης έτη ή ότι έχει περιληφθεί στη δήλωση ΕΝ.Φ.Ι.Α. για 6 έτη,συμπεριλαμβανομένου και του έτους μεταβίβασης, εφόσον το πιστοποιητικό εκδόθηκε μετά την πράξη προσδιορισμού ΕΝ.Φ.Ι.Α. του τρέχοντος έτους

(β) σε κάθε περίπτωση οποιασδήποτε άλλης δικαιοπραξίας, βεβαιώνεται ότι το μεταβιβαζόμενο ακίνητο έχει περιληφθεί στη δήλωση ΕΝ.Φ.Ι.Α., καθώς και ότι ο φορολογούμενος έχει καταβάλλει, ή νόμιμα απαλλαγεί από τις ληξιπρόθεσμες οφειλές του ΕΝ.Φ.Ι.Α. για το συγκεκριμένο ακίνητο, περιλαμβανομένων των ληξιπρόθεσμων δόσεων ΕΝ.Φ.Ι.Α. του τρέχοντος έτους κατά τον χρόνο έκδοσης του πιστοποιητικού και έχει καταβάλλει τις ληξιπρόθεσμες δόσεις, έχει ρυθμίσει ή έχει νόμιμα απαλλαγεί από τον ΕΝ.Φ.Ι.Α. για τα υπόλοιπα ακίνητα, για τα οποία είναι υπόχρεος για τα πέντε (5) προηγούμενα της μεταβίβασης έτη και, αν εκδίδεται πιστοποιητικό μετά την πράξη προσδιορισμού ΕΝ.Φ.Ι.Α. του τρέχοντος έτους, για τα έξι (6) τελευταία έτη, ήτοι, συμπεριλαμβανομένου και του έτους μεταβίβασης.

Σημειώνεται ότι το άρθρο 54Α του Κ.Φ.Δ. προβλέπει ειδικά για τους υποθηκοφύλακες, ότι: «Οι φύλακες μεταγραφών και οι προϊστάμενοι των κτηματολογικών γραφείων υποχρεούνται να αρνηθούν τη μεταγραφή ή την καταχώρηση στα κτηματολογικά βιβλία συμβολαιογραφικού εγγράφου, με το οποίο συστήνονται, μεταβάλλονται, αλλοιώνονται ή μεταβιβάζονται από οποιαδήποτε αιτία δικαιώματα επί ακινήτου ή παρέχεται δικαίωμα προσημείωσης ή υποθήκης σε αυτό, αν δεν μνημονεύεται και δεν επισυνάπτεται το πιστοποιητικό ΕΝ.Φ.Ι.Α. Το προηγούμενο εδάφιο ισχύει και για τη μεταγραφή ή καταχώρηση της κατακυρωτικής έκθεσης επί εκούσιου πλειστηριασμού, καθώς και για τη μεταγραφή ή καταχώρηση της αποδοχής κληρονομιάς».

Οι συμβολαιογράφοι και οι υποθηκοφύλακες που θα εντοπιστούν από τους ελεγκτές της Α.Α.Δ.Ε. να έχουν διαπράξει παραβάσεις θα βρεθούν αντιμέτωποι με πρόστιμα από 100 έως 1.000 ευρώ, τα οποία θα διπλασιαστούν σε περιπτώσεις που από μελλοντικούς νέους ελέγχους διαπιστωθεί ότι επανέλαβαν τις παραβάσεις (ότι ήταν υπότροποι).

Τη διενέργεια των ελέγχων για τη διαπίστωση της ορθής εφαρμογής των διατάξεων του άρθρου 54Α του Κ.Φ.Δ. (ν. 4987/2022) προβλέπει απόφαση του Διοικητή της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (Α.Α.Δ.Ε.) Γ. Πιτσιλή, η οποία εκδόθηκε και απεστάλη πρόσφατα σε όλες τις Δ.Ο.Υ. και το ΚΕ.ΦΟ.Κ. Αττικής. Σύμφωνα με την απόφαση αυτή (υπ’ αριθμ. Α1106/2024):

1. Το έτος 2024 διενεργούνται απομακρυσμένοι έλεγχοι από τα Τμήματα ή Γραφεία Συμμόρφωσης και Σχέσεων με τους Φορολογουμένους των Δημοσίων Οικονομικών Υπηρεσιών (ΔΟΥ) ή από τα Τμήματα Φορολογίας Κατοχής Ακινήτων των Κέντρων Φορολογίας Κεφαλαίου (ΚΕΦΟΚ), για τη διαπίστωση της ορθής εφαρμογής των διατάξεων τουάρθρου 54Ατου ν. 4987/2022 (Α’ 206) από συμβολαιογράφους ή/και από υποθηκοφύλακες/ προϊσταμένους των κτηματολογικών γραφείων για το έτος 2023.

   2. Οι προς έλεγχο υποθέσεις κατατάσσονται ανά υπηρεσία, κατόπιν εφαρμογής κριτηρίων ανάλυσης κινδύνων, τα οποία δεν δημοσιοποιούνται, ως Παράρτημα της παρούσας.

Μαζί με την απόφαση κοινοποιήθηκε στις αρμόδιες φοροελεγκτικές υπηρεσίες και το υπόδειγμα του εγγράφου της πράξης επιβολής προστίμου που θα επιδίδεται στους παραβάτες συμβολαιογράφους -υποθηκοφύλακες.