Κρατ. Προϋπολογισμός: Αφαίμαξη 2,3 δισ. ευρώ το επτάμηνο

Υπέρβαση της πρόβλεψης του φετινού κρατικού προϋπολογισμού κατά 2,3 δισ. ευρώ όσον αφορά στις εισπράξεις φορολογικών εσόδων καταγράφηκε στο επτάμηνο Ιανουαρίου – Ιουλίου του τρέχοντος έτους, κυρίως λόγω ανατιμήσεων, αισχροκέρδειας και επιβολής υπέρογκων φορολογικών επιβαρύνσεων σε περίπου 400.000 μικρομεσαίους επαγγελματίες μέσω των αναχρονιστικών αντικειμενικών κριτηρίων φορολόγησης.

Ακόμη όμως κι αυτό το τεράστιο πλεόνασμα φορολογικών εισπράξεων η κυβέρνηση δεν μπορεί να το διαθέσει για επιπλέον παροχές στους πολίτες διότι θα το χρειαστεί για να καλύψει ήδη προβλεφθείσες αλλά μη ακόμη πραγματοποιηθείσες δαπάνες για επιχορηγήσεις σε ασφαλιστικά ταμεία και νοσοκομεία, για εξοπλιστικά προγράμματα και για το εθνικό σκέλος του προγράμματος δημοσίων επενδύσεων. Δηλαδή η άγρια υπερφορολόγηση των πολιτών μέσω της έμμεσης και άμεσης φορολογίας δεν θα έχει φέτος κανένα αντίκρυσμα σε πρόσθετα μέτρα οικονομικών ενισχύσεων έστω προς αδύναμες οικονομικά ομάδες του πληθυσμού.

Το μόνο πρόσθετο θετικό μέτρο που θα υλοποιηθεί φέτος αφορά στην καταβολή εφάπαξ επιδόματος στους χαμηλοσυνταξιούχους με συνολικό κόστος 300 εκατ. ευρώ που θα καλυφθεί όμως μελλοντικά με την φορολόγηση των υπερκερδών των διϋλιστηρίων κι όχι από το ήδη μεγάλο πλεόνασμα των φορολογικών εισπράξεων.

Τα συμπεράσματα αυτά προκύπτουν από τα προσωρινά στοιχεία εκτέλεσης του κρατικού προϋπολογισμού, σε τροποποιημένη ταμειακή βάση, για την περίοδο του Ιανουαρίου – Ιουλίου 2024, τα οποία ανακοίνωσε το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους.

Σύμφωνα, ειδικότερα, με τα στοιχεία αυτά, κατά το επτάμηνο Ιανουαρίου – Ιουλίου 2024:

1) Στο ισοζύγιο του κρατικού προϋπολογισμού  παρουσιάστηκε  έλλειμμα ύψους 121 εκατ. ευρώ έναντι στόχου για έλλειμμα 3.745 εκατ. ευρώ που έχει περιληφθεί για το αντίστοιχο διάστημα του 2024 στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2024. Το πρωτογενές αποτέλεσμα σε τροποποιημένη ταμειακή βάση διαμορφώθηκε σε πλεόνασμα ύψους 5.683 εκατ. ευρώ, έναντι στόχου για πρωτογενές πλεόνασμα 1.655 εκατ. ευρώ και πρωτογενούς πλεονάσματος 3.558 εκατ. ευρώ για την ίδια περίοδο το 2023.

Ωστόσο, μέρος της μεγάλης αυτής υπέρβασης του στόχου για πρωτογενές πλεόνασμα αφορά σε πλεόνασμα ύψους 647 εκατ. ευρώ στις εισπράξεις των φορολογικών εσόδων το οποίο προσμετράται στο δημοσιονομικό αποτέλεσμα του έτους 2023. Την ίδια ώρα ποσό ύψους 2.323 εκατ. ευρώ που αφορά ετεροχρονισμό των μεταβιβαστικών πληρωμών προς ΟΚΑ κατά 1.693 εκατ. ευρώ, όπως επίσης και των δαπανών που αφορούν τα εξοπλιστικά προγράμματα ύψους 630 εκατ. ευρώ, δεν επηρεάζει το αποτέλεσμα σε δημοσιονομικούς όρους.

Εξαιρουμένων λοιπόν των ανωτέρω ποσών, η υπέρβαση του στόχου στο πρωτογενές πλεόνασμα του κρατικού προϋπολογισμού για την περίοδο Ιανουαρίου-Ιουλίου 2024 ανέρχεται σε 1.058 εκατ. ευρώ. Δηλαδή το συνολικό πρωτογενές πλεόνασμα του επταμήνου ανέρχεται σε 2.713 εκατ. ευρώ.

Επισημαίνεται, εξάλλου, ότι τα ανωτέρω αφορούν στο πρωτογενές αποτέλεσμα της Κεντρικής Διοίκησης και όχι στο σύνολο της Γενικής Κυβέρνησης, που περιλαμβάνει και τα δημοσιονομικά αποτελέσματα των Νομικών Προσώπων και των υποτομέων των ΟΤΑ και ΟΚΑ.

Επιπλέον, τα ανωτέρω αφορούν τη σύγκριση σε σχέση με τους στόχους της εισηγητικής έκθεσης του Προϋπολογισμού 2024. Κατά την κατάρτιση του Προγράμματος Σταθερότητας τον Απρίλιο του 2024, έχει ήδη ληφθεί υπόψη ότι ποσό ύψους 1.238 εκατ. ευρώ σε δημοσιονομική βάση που προέρχεται από καλύτερη πρόβλεψη των φορολογικών εσόδων του 2024, αντικρίζονται με αυξημένες δαπάνες του τακτικού Προϋπολογισμού των φορέων Γενικής Κυβέρνησης, καθώς και του Εθνικού σκέλους του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων.

2) Το ύψος των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε σε 39.205 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 881 εκατ. ευρώ ή 2,3% έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί για το αντίστοιχο διάστημα στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2024, παρότι στη στοχοθεσία της εισηγητικής έκθεσης είχε συμπεριληφθεί : α) η είσπραξη τον μήνα Μάρτιο ποσού ύψους 1.797 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ), το οποίο στο μεγαλύτερο μέρος του, ήτοι ποσό 1.687 εκατ. ευρώ, είχε εισπραχθεί τον Δεκέμβριο του 2023 και επιπλέον ποσό 159 εκατ. ευρώ εισπράχθηκε τον Ιανουάριο 2024 και β) η είσπραξη τον μήνα Ιούνιο τιμήματος ύψους 1.350 εκατ. ευρώ από την σύμβαση παραχώρησης υπηρεσιών για τη χρηματοδότηση, λειτουργία, συντήρηση και εκμετάλλευση του αυτοκινητοδρόμου της Εγνατίας Οδού και των τριών (3) κάθετων οδικών αξόνων, η οποία υπογράφηκε στις 29.03.2024 και τα επόμενα βήματα της διαδικασίας έως την καταβολή του τιμήματος αναμένεται να ολοκληρωθούν τους επόμενους μήνες.

Ειδικά τα έσοδα από φόρους ανήλθαν σε 36.993 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 2.317 εκατ. ευρώ ή 6,7% έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2024. Η υπερεκτέλεση αυτή προέρχεται από την καλύτερη απόδοση των φόρων εισοδήματος φυσικών και νομικών προσώπων του προηγούμενου έτους που εισπράχθηκαν σε δόσεις μέχρι και το τέλος Φεβρουαρίου 2024 (σημειώνεται ότι εκτιμώμενο ποσό ύψους 647 εκατ. ευρώ προσμετράται στο δημοσιονομικό αποτέλεσμα του έτους 2023), όσο και την καλύτερη απόδοση στην είσπραξη των φόρων του τρέχοντος έτους (σ.σ. κυρίως του ΦΠΑ που αυξήθηκε σημαντικά λόγω των ανατιμήσεων και του φόρου εισοδήματος που επίσης υπεραυξήθηκε λόγω της αισχροκέρδειας μεγάλων επιχειρηματικών ομόλων αλλά και επιβολής αντικειμενικών κριτηρίων φορολόγησης στους μικρομεσαίους). Συνεπώς η υπέρβαση των φορολογικών εσόδων που προσμετράται δημοσιονομικά στο έτος 2024 ανέρχεται σε 1.670 εκατ. ευρώ.

Σημειώνεται ότι τα ανωτέρω αφορούν τη σύγκριση σε σχέση με τους στόχους του Προϋπολογισμού. Κατά την κατάρτιση του Προγράμματος Σταθερότητας τον Απρίλιο του 2024 έχει ήδη ληφθεί υπόψη αύξηση των φορολογικών εσόδων κατά 1.238 εκατ. ευρώ. Τα εν λόγω έσοδα αντικρίζονται με αυξημένες δαπάνες για το έτος 2024 του τακτικού Προϋπολογισμού των φορέων Γενικής Κυβέρνησης, καθώς και του Εθνικού σκέλους του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων, όπως αποτυπώνεται στο Πρόγραμμα Σταθερότητας.

Οι επιστροφές εσόδων ανήλθαν σε 3.898 εκατ. ευρώ, αυξημένες κατά 4 εκατ. ευρώ από τον στόχο (3.894 εκατ. ευρώ).

Τα έσοδα του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) ανήλθαν σε 3.003 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 944 εκατ. ευρώ από τον στόχο (2.059 εκατ. ευρώ).

3) Οι δαπάνες του Κρατικού Προϋπολογισμού για την περίοδο του Ιανουαρίου – Ιουλίου 2024 ανήλθαν στα 39.326 εκατ. ευρώ και παρουσιάζονται μειωμένες κατά 2.743 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου (42.070 εκατ. ευρώ), που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2024. Επίσης είναι αυξημένες, σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2023, κατά 743 εκατ. ευρώ, κυρίως λόγω της αύξησης των πληρωμών τόκων.

Στο σκέλος του Τακτικού Προϋπολογισμού οι πληρωμές παρουσιάζονται μειωμένες έναντι του στόχου κατά 2.860 εκατ. ευρώ. Η εξέλιξη αυτή οφείλεται κυρίως στον ετεροχρονισμό των μεταβιβαστικών πληρωμών προς ΟΚΑ κατά 1.693 εκατ. ευρώ, όπως επίσης και των δαπανών που αφορούν τα εξοπλιστικά προγράμματα ύψους 630 εκατ. ευρώ, οι οποίες δεν επηρεάζουν το αποτέλεσμα σε δημοσιονομικούς όρους. Αντίρροπα, δηλαδή αυξητικά σε σχέση με τον στόχο, κινήθηκαν οι πληρωμές τόκων εξυπηρέτησης του δημοσίου χρέους κατά 436 εκατ. ευρώ.

Ως αξιοσημείωτες μεταβιβαστικές πληρωμές μπορούν να αναφερθούν: η καταβολή 120 εκατ. ευρώ από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων στον ΕΛΓΑ για την αποζημίωση των πληγεισών αγροτικών εκμεταλλεύσεων από πλημμυρικά φαινόμενα εξαιτίας των θεομηνιών DANIEL-ELIAS περιόδου Σεπτεμβρίου 2023, η επιχορήγηση 191 εκατ. ευρώ από το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών σε συγκοινωνιακούς φορείς (ΟΑΣΑ, ΟΑΣΘ και ΟΣΕ), η επιχορήγηση 207 εκατ. ευρώ από το Υπουργείο Υγείας στην Εθνική Κεντρική Αρχή Προμηθειών Υγείας (ΕΚΑΠΥ) για την κάλυψη της δαπάνης προμήθειας φαρμάκων για τις ανάγκες των νοσοκομείων του ΕΣΥ και του Γ.Ν. Παπαγεωργίου και η επιχορήγηση 98 εκατ. ευρώ στα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα (Α.Ε.Ι.) για λειτουργικές δαπάνες γενικά.

Οι πληρωμές στο σκέλος των επενδυτικών δαπανών ανήλθαν στα 6.099 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση ύψους 117 εκατ. ευρώ σε σχέση με τον στόχο, καθότι παρουσιάστηκε υπέρβαση του στόχου στο ΠΔΕ.