1η Οκτωβρίου: Παγκόσμια Ημέρα Ηλικιωμένων
Άκουσε τ απόκοσμο το παλιό βιολί
μέσα στη νυχτερινή σιγαλιά του Απρίλη
στο παλιό κουφάρι του μια ψυχή λαλεί
με τ αχνά κι’ απάρθενα της αγάπης χείλη.
Και τ’ αηδόνι τ’ άγρυπνο και το ζηλευτό
ζήλεψε κι εσώπασε κι έσκυψε κι εστάθη,
για να δει περήφανο τι πουλί ειν’ αυτό
που τα λέει γλυκύτερα της καρδιάς τα πάθη.
Ειμ` εγώ τ’ απόκοσμο το παλιό βιολί
μέσα στη νυχτερινή σιγαλιά του Απρίλη
στο παλιό κουφάρι μου μια ψυχή λαλεί
με της πρώτης νιότης μου τα δροσάτα χείλη.
(Απόσπασμα από το ποίημα του «Το παλιό βιολί» του Ι.Πολέμη)
Πολλοί ποιητές μας (όπως: Ι.Βηλαράς, Ι.Γρυπάρης, Γ.Δροσίνης, Κ.Καβάφης, Π.Νιρβάνας, Κ.Παλαμάς, Ζ.Παπαντωνίου, Α.Προβελέγγιος, Σ.Σκίπης κ.α.) έχουν αφιερώσει ποιήματα για τα γηρατειά.
Την 1η Οκτωβρίου σε όλο τον πλανήτη μας γιορτάζουν την ημέρα των ηλικιωμένων. Οργανώσεις και συνδικάτα ηλικιωμένων, όπως και στη χώρα μας, σε συνεργασία με τα Ηνωμένα Έθνη, έχουν προσχεδιάσει έναν χάρτη για μια κοινωνία για όλες τις ηλικίες που αποβλέπει στην αλληλεγγύη των γενεών καθώς και στην κοινωνική συνοχή.
Η Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Συνταξιούχων και Ηλικιωμένων (FERPA) υπογραμμίζει τον ρόλο και τη θέση των συνταξιούχων στην Ευρώπη και την ανάγκη να τους διασφαλίσει ένα αξιοπρεπές επίπεδο διαβίωσης, με κατάλληλη συνταξιοδότηση.
Πρέπει να γίνει βίωμα όλων και να καθοδηγεί τις σκέψεις και τις πράξεις μας, το γεγονός ότι το ενδιαφέρον της πολιτείας και της κοινωνίας δεν είναι υπόθεση χάριτος προς τους ηλικιωμένους. Είναι οφειλόμενη τιμή και εκπλήρωση ελάχιστου χρέους προς τη Γ’ Ηλικία και επένδυση για το μέλλον όλων μας.
Τον πρώτο και αναντικατάστατο ρόλο έχει η ίδια η οικογένεια. Αν και άλλαξαν σήμερα τα δεδομένα στην ελληνική πραγματικότητα, όμως η τοπική κοινωνία στο χωριό και στη γειτονιά των πόλεων παίζουν ακόμα πολύ σημαντικό ρόλο.
Τα σχολεία, οι πολιτιστικοί σύλλογοι, η Εκκλησία και η Τοπική Αυτοδιοίκηση έχουν πολλά περιθώρια δράσης προς αυτή την κατεύθυνση.
Η πολιτεία έχει καθήκον να προγραμματίζει και να υλοποιεί δράσεις εθνικής εμβέλειας για τους ηλικιωμένους. Θα προδιαγράφονται εκείνες οι δράσεις που θα πρέπει να εφαρμοστούν τον 21ο αιώνα για μια αποτελεσματική αντιμετώπιση των αναγκών και προβλημάτων των ηλικιωμένων συμπολιτών μας, αλλά και όσων διαβιούν μέσα στα όρια της πατρίδας μας.
Τέτοια μέτρα είναι μεταξύ των άλλων:
-Μια αξιοπρεπής κατώτερη σύνταξη
-Επαρκής δημόσια ιατροφαρμακευτική περίθαλψη
-Κατ’ οίκον και ιδρυματική φροντίδα ικανοποιητικά ανθρώπινη
-Σχέδιο ενίσχυσης χαμηλού οικογενειακού εισοδήματος
-Σχέδιο θερινών διακοπών
-Διάφορες υπηρεσίες, όπως πρόληψης και αντιμετώπισης ψυχικών διαταραχών, με στόχο την έγκαιρη εντόπιση περιστατικών στις ομάδες υψηλού κινδύνου.
Με όλα αυτά και άλλα πολλά που θα μπορούσαν να έχουν εφαρμογή στην περίπτωση των ηλικιωμένων. Θα πρέπει να αποδοθεί σεβασμός στους ανθρώπους αυτούς που συνέβαλαν στο να ξεπεραστούν οι δυσκολίες και αντιξοότητες της πατρίδας μας, ώστε να μπορέσει να ενταχθεί σε ένα σύνολο Ευρωπαϊκών κρατών και να γίνει αξιοσέβαστη παγκόσμια. Δυστυχώς όμως πολλά ακόμη θέματα παραμένουν άλυτα.
Μόνο αν γκρεμίσουμε τον ασφυκτικό χώρο του ατομικού και της ιδιοτέλειας, θα μπορέσουμε να δώσουμε χείρα βοηθείας σε όσους το έχουν ανάγκη. Αυτή η ανάπτυξη σωστών ανθρώπινων στάσεων και σωστής συμπεριφοράς προς τη Γ’ Ηλικία θα πρέπει να ξεκινάει από πολύ νωρίς, μέσα από την οικογένεια, το σχολείο και άλλους κοινωνικούς θεσμούς.
Η ισότιμη αντιμετώπιση των ηλικιωμένων ανθρώπων ανεξαρτήτως χρώματος, εθνικότητας, φυλής, μόρφωσης, θα δώσει τη χαρά και την ψυχική ισορροπία στη σημερινή πολυπρόσωπη κοινωνία μας.
Οι Οργανώσεις των συνταξιούχων του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα βρίσκονται σε συνεχή μαζική αγωνιστική ετοιμότητα για τη διεκδίκηση των αιτημάτων τους και την αποκατάσταση του δικαίου για μια αξιοπρεπή ζωή.
Τον κυριότερο όμως και βασικότερο ρόλο καλούνται να παίξουν τα ίδια τα άτομα της τρίτης ηλικίας, με τα έργα τους και τη στάση τους μέσα στην κοινωνία που ζούμε. Ας εκμεταλλευτούν τον χρόνο τους για έργα όχι προβολής και επαγγελματικής δραστηριότητας μόνο, αλλά για δράσεις φιλανθρωπίας και βοήθειας προς τους συνανθρώπους τους (ιδιαίτερα αυτοί που δεν έχουν οικονομική ανάγκη). Ας γνωρίσουν καλύτερα το ανθρώπινο και φυσικό περιβάλλον τους, που πολλές φορές δεν γνωρίζουν, αν και ζουν κοντά του. Η καλλιτεχνική δημιουργία, οι εκδρομές, το διάβασμα, η ελαφρά ενασχόληση στον κήπο τους, στο χωράφι, η επίσκεψη στο αναντικατάστατο καφενείο του χωριού και της γειτονιάς, ο τακτικός εκκλησιασμός τους, είναι σίγουρο ότι δεν θα τους οδηγήσουν στην απομόνωση, αλλά απεναντίας θα τους δώσουν γαλήνη και αισιοδοξία για τη ζωή τους, ατομική και κοινωνική.
Δυστυχώς, υπάρχουν σήμερα ηλικιωμένοι άνθρωποι που ζουν μοναχικά και υποφέρουν. Είναι τα στήθη τους παγωμένα και έρημες οι καρδιές τους από την αδιαφορία των συνανθρώπων τους.
Μια κρητική μαντινάδα λέγει για τη μοναξιά:
«Δεν κλαίω όσους φεύγουνε, μα κλαίω όσους μένουν και ζουν στη μαύρη μοναξιά με πικραμένα χείλη…».
Από το Γραφείο Ενημέρωσης και Επικοινωνίας της ΠΟΠΣ
