Α.Α.Δ.Ε.: Το 0,2% των οφειλετών της Εφορίας χρωστά το 76,9% των χρεών

Αποκαλυπτικά στοιχεία για τα ληξιπρόθεσμα χρέη προς τη Φορολογική Διοίκηση καταγράφονται σε ειδικό κεφάλαιο της νέας τριμηνιαίας έκθεσης του Γραφείου Προϋπολογισμού του Κράτους στη Βουλή για την ελληνική οικονομία. 

Βάσει των πιο σημαντικών στοιχείων, που προκύπτουν από την Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων, μόλις το 0,2% του συνόλου των οφειλετών της Φορολογικής Διοίκησης χρωστά ποσά άνω του 1.000.000 ευρώ τα οποία αντιστοιχούν στο 76,9% του συνόλου των χρεών, ενώ το 92,2% των οφειλετών χρωστά ποσά μέχρι 10.000 ευρώ που καλύπτουν συνολικά μόλις το 3,6% του συνόλου των οφειλών. Επιπλέον, άνω του 90% των εισπράξεων των φορολογικών υπηρεσιών αντλείται κάθε χρόνο μόνο από το  1/4 του συνόλου των οφειλών και συγκεκριμένα από τις πιο “φρέσκες”, δηλαδή τις πιο πρόσφατα βεβαιωθείσες οφειλές. Αξιοσημείωτο εξάλλου είναι το γεγονός ότι από το σύνολο των ληξιπρόθεσμων οφειλών προς τις φορολογικές υπηρεσίες που ανέρχεται σε 107 δισ. ευρώ, μόλις τα 4,6 δισ. ευρώ έχουν ενταχθεί σε ρυθμίσεις τμηματικής καταβολής.

Αναλυτικά τα στοιχεία της ΑΑΔΕ δείχνουν ότι:

1) Λίγοι χρωστούν τα περισσότερα και πολλοί τα λιγότερα. Ποσά οφειλών άνω του 1 εκατ. ευρώ καλύπτουν το 76,9% του συνολικού ποσού των ληξιπροθέσμων οφειλών προς τη Φορολογική Διοίκηση. Συγκεκριμένα το άθροισμα των ληξιπρόθεσμων οφειλών αυτής της κατηγορίας ανερχόταν την 1η-5-2024  στα 82,31 δισ. ευρώ, ενώ το σύνολο των ληξιπρόθεσμων οφειλών φθάνει τα 107 δισ. ευρώ. Τα 82,28 δισ. ευρώ τα χρωστά μόλις το 0,2% του συνόλου των οφειλετών, δηλαδή μόλις 9.425 φυσικά και νομικά πρόσωπα. Στον αντίποδα, το 92,2% των οφειλετών, δηλαδή 3.662.723 οφειλέτες επί συνόλου 4.285.145 χρωστούν μόλις το 3,6% του συνόλου των οφειλών, δηλαδή οφείλουν μόλις τα 3,85 δισ. ευρώ από τα 107 δισ. ευρώ του συνόλου των ληξιπρόθεσμων χρεών!

Σημαντικός εξακολουθεί να είναι ο ρόλος των νομικών προσώπων στις οφειλές άνω του 1 εκατομμυρίου ευρώ, καθώς συμμετέχουν στο σύνολο αυτών των οφειλών κατά 69,3%, με το ληξιπρόθεσμο υπόλοιπό τους να αγγίζει στο τέλος Aπριλίου του 2024 τα 57 δισ. ευρώ.

Αντίστοιχα, το πλήθος των νομικών προσώπων που οφείλουν πάνω από 1 εκατ. ευρώ ανήλθε στα 5.769, αποτελώντας το 61,2% του πλήθους των οφειλετών αυτής της κατηγορίας.

Στον αντίποδα, το 98,9% των οφειλών κάτω των 50 ευρώ και το 88,2% των οφειλών κάτω των 10.000 ευρώ πηγάζει από τα φυσικά πρόσωπα. Αντίστοιχα, το πλήθος των φυσικών προσώπων που οφείλουν λιγότερα από 50 ευρώ αντιστοιχεί στο 97,9% των οφειλετών αυτής της κατηγορίας οφειλής, ενώ για οφειλές μικρότερες των 10.000 εκατ. ευρώ το πλήθος των φυσικών προσώπων διαμορφώθηκε στο τέλος του Απριλίου του 2024 στα 3.883.892 άτομα, καλύπτοντας το 90,6% του συνόλου των οφειλετών αυτής της περίπτωσης.

2) Μείωση συνόλου οφειλών κατά 667,9 εκατ. ευρώ μεταξύ φετινού και περυσινού Απριλίου. Το συνολικό ποσό των ληξιπροθέσμων οφειλών προς τη Φορολογική Διοίκηση (προς τις Δ.Ο.Υ. και τα Ελεγκτικά Κέντρα)  διαμορφώθηκε, στο τέλος Απριλίου 2024, στα 107 δισ. ευρώ, μειωμένο κατά 667,9 εκατ. ευρώ σε σχέση με τον Απρίλιο του 2023.  Το ποσό αυτό περιλαμβάνει τις συσσωρευμένες οφειλές στο τέλος Απριλίου 2024, όπως προκύπτουν κατόπιν άθροισης του «παλιού» ληξιπρόθεσμου χρέους, όπως διαμορφώθηκε στις 30/11 του προηγούμενου έτους, με το «νέο» ληξιπρόθεσμο χρέος, όπως διαμορφώθηκε μέχρι το Απριλίου 2024 και αφού αφαιρεθούν εισπράξεις και διαγραφές έναντι «παλιού» και «νέου» ληξιπρόθεσμου χρέους μέχρι το Απριλίου 2024.

Η μείωση του συνολικού ποσού των ληξιπροθέσμων οφειλών προς την Φορολογική Διοίκηση προέκυψε από:
(α) τις νέες ληξιπρόθεσμες οφειλές ύψους 7,9 δισ. ευρώ συν
(β) τις ληξιπρόθεσμες οφειλές κατά την 1/5/2023 που βεβαιώθηκαν μεταγενέστερα ύψους 1,9 δισ. ευρώ, μείον
(γ) τις εισπράξεις και διαγραφές, οι οποίες αγγίζουν συνολικά τα 10,5 δισ. ευρώ. Η μεγάλη αυτή διαφορά πηγάζει από τη διαγραφή οφειλών της ΟΣΕ ΑΕ ύψους 10,4 δισ. ευρώ, η οποία πραγματοποιήθηκε το διάστημα Απριλίου – Μαΐου του 2023.

3) Το 1/4 περίπου των συνολικών οφειλών είναι ανεπίδεκτες είσπραξης. Ποσοστό 24,6% του συνολικού ληξιπρόθεσμου υπολοίπου, που αντιστοιχεί σε 26,3 δισ. ευρώ, αφορά σε οφειλές που χαρακτηρίζονται ως ανεπίδεκτες είσπραξης. Πρόκειται για οφειλές των οποίων η είσπραξη είναι αντικειμενικά αδύνατη, βάσει των προϋποθέσεων που ορίζονται στο άρθρο 82 του Κώδικα Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων (ΝΔ 356/1974). Αφορά για παράδειγμα περιπτώσεις στις οποίες ο οφειλέτης και οι συνυπόχρεοί του δε διαθέτουν περιουσιακά στοιχεία και ολοκληρώθηκε η διαδικασία αναγκαστικής εκτέλεσης επί κινητών, ακινήτων και απαιτήσεων του οφειλέτη (και έπαυσαν οι εργασίες πτώχευσης αν πρόκειται για πτωχό).
Το μεγαλύτερο μέρος των ανεπίδεκτων είσπραξης οφειλών (ποσοστό που αγγίζει το 65%) πηγάζει από τα πρόστιμα και ειδικότερα από τα φορολογικά πρόστιμα. Είναι άλλωστε χαρακτηριστικό ότι από το σύνολο των προστίμων (41,3 δισ. ευρώ) το 41,3% έχει χαρακτηριστεί ως ανεπίδεκτο είσπραξης. Παράλληλα, οι ανεπίδεκτες είσπραξης οφειλές περιλαμβάνουν φορολογικές οφειλές σε ποσοστό 31,2% και μη φορολογικές οφειλές σε ποσοστό 3,9%. Σημειώνεται ότι το μεγαλύτερο μέρος των φορολογικών οφειλών που περιλαμβάνονται στις ανεπίδεκτες είσπραξης οφειλές αφορά στον ΦΠΑ, από τον οποίο πηγάζει σχεδόν το 20% των ανεπίδεκτων είσπραξης οφειλών, ενώ το μικρότερο μέρος προέρχεται από τους φόρους στην περιουσία.

4) Το 59,6% του συνόλου των ληξιπροθέσμων οφειλών προς τη Φορολογική Διοίκηση έχουν φορολογική προέλευση. Μόνο το 59,6% του πραγματικού ληξιπρόθεσμου υπολοίπου, που αντιστοιχεί σε 48,1 δισ. ευρώ, πηγάζει από φορολογικές οφειλές (άμεσοι και έμμεσοι φόροι, φόροι στην περιουσία, ΦΠΑ, ειδικοί φόροι κατανάλωσης κτλ.). Το υπόλοιπο των πραγματικών ληξιπρόθεσμων οφειλών προέρχεται από άλλες κατηγορίες οφειλής, οι οποίες παρουσιάζουν χαμηλό ποσοστό είσπραξης. Σύμφωνα με στοιχεία της ΑΑΔΕ, σε αυτές περιλαμβάνονται τα πρόστιμα (φορολογικά και μη φορολογικά) τα οποία αποτελούν το 30% του πραγματικού ληξιπρόθεσμου υπολοίπου, καθώς αγγίζουν τα 24,2 δισ. ευρώ και οι μη φορολογικές οφειλές (δάνεια, δικαστικά έξοδα, καταλογισμοί κτλ.), οι οποίες αποτελούν το 10,4% του πραγματικού ληξιπρόθεσμου υπολοίπου, ποσοστό που αντιστοιχεί σε 8,4 δισ. ευρώ.

5) Από το 1/4 του συνόλου των οφειλών πραγματοποιείται κάθε χρόνο πάνω από το 90% των εισπράξεων. Λαμβάνοντας υπόψη ότι 8,7 δισ. ευρώ από τις φορολογικές οφειλές πηγάζουν από αφερέγγυους οφειλέτες και 12,6 δισ. ευρώ αφορούν σε οφειλές με λήξη δόσεων πέραν της τελευταίας δεκαετίας, απομένουν 26,8 δισ. ευρώ οφειλών από τις οποίες, σύμφωνα με στοιχεία της ΑΑΔΕ, πηγάζει άνω του 90% των εισπράξεων. Με άλλα λόγια το σύνολο σχεδόν των εισπράξεων προέρχεται από μόλις το  25% του συνολικού ληξιπρόθεσμου υπολοίπου.

6) Μόλις 4,6 δισ. ευρώ οι οφειλές που έχουν ενταχθεί σε ρυθμίσεις τμηματικής καταβολής. Μόλις το 5,7% του πραγματικού ληξιπρόθεσμου υπολοίπου βρίσκεται σε ρύθμιση, ποσοστό που αντιστοιχεί σε 4,5 δισ. ευρώ.
Το υψηλότερο ποσοστό των συνολικών ρυθμισμένων οφειλών (23,9%) εντοπίζεται στο εύρος 500 με 10.000 ευρώ, ενώ εντός αυτού του εύρους το ποσοστό των ρυθμισμένων οφειλών αγγίζει το 26,2% για ποσά από 3.000 έως 5.000 ευρώ. Ωστόσο, τα ποσοστά διαφέρουν μεταξύ φυσικών και νομικών προσώπων. Συγκεκριμένα, το υψηλότερο ποσοστό ρυθμισμένων οφειλών φυσικών προσώπων εντοπίζεται μεταξύ 500 και 10.000 ευρώ (24,1%) και αγγίζει το 26,5% για ποσά από 2.000 έως 3.000 ευρώ. Αντίθετα, τα νομικά πρόσωπα ρυθμίζουν σε υψηλότερο ποσοστό (30,3%) οφειλές που ανήκουν στο εύρος από 10.000 έως 100.000 ευρώ, ενώ το ποσοστό αυτό φτάνει στο 34,3% στην κατηγορία 10.000 με 20.000 ευρώ. Χαμηλά ποσοστά ρύθμισης οφειλών διαπιστώνονται τόσο σε χαμηλά ποσά οφειλής (ιδιαίτερα κάτω των 500 ευρώ), όσο και σε υψηλά ποσά οφειλής (άνω των 20.000 ευρώ για φυσικά πρόσωπα και άνω των 150.000 ευρώ για νομικά πρόσωπα).

7) Σημαντική αύξηση οφειλετών ποσών έως 50 ευρώ κατά 1.070.998 φυσικά και νομικά πρόσωπα. Στο τέλος Απριλίου 2024, παρατηρείται σημαντική αύξηση των οφειλετών της Φορολογική Διοίκησης κατά 958.313 πρόσωπα (φυσικά και νομικά) σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2023 με αποτέλεσμα ο συνολικός αριθμός τους να διαμορφώνεται στους 4.645.591 οφειλέτες. Βασικός παράγοντας που επέδρασε στην ετήσια αύξηση του αριθμού των οφειλετών είναι ο ΕΝΦΙΑ, καθώς η πρώτη δόση του συγκεκριμένου φόρου έληγε στις 30/4/2024, αλλά εκ των υστέρων παρατάθηκε έως τις 2/5/2024. ενώ η αντίστοιχη πρώτη δόση για το προηγούμενο έτος έληγε με διαφορά ενός μήνα δηλαδή στις 31/5/2023. Αναλυτικότερα, η εν λόγω αύξηση του αριθμού των οφειλετών προέρχεται κυρίως από όσους χρωστούν ποσά μέχρι 50 ευρώ, με τον αριθμό των οφειλετών να αυξάνεται κατά 1.070.998 πρόσωπα. Αντιθέτως, μείωση του αριθμού των οφειλετών, κατά 129.482 πρόσωπα συνολικά, καταγράφηκε σε οφειλές μεταξύ 50 και 10.000 ευρώ.
Η μείωση του αριθμού των οφειλετών στο εύρος οφειλής από 50 μέχρι 10.000 ευρώ συνοδεύεται από μείωση του συνολικού ληξιπρόθεσμου υπολοίπου σε ετήσια βάση κατά 39 εκατ. ευρώ συνολικά . Ωστόσο, αύξηση του ληξιπρόθεσμου υπολοίπου παρατηρείται τόσο σε οφειλές μικρότερες των 50 ευρώ, όσο και σε οφειλές μεταξύ 10.000 και 1 εκατ. ευρώ (κατά 1,3 δισ. ευρώ συνολικά).
Στο εύρος οφειλών μεταξύ 1 και 100 εκατ. ευρώ καταγράφεται αύξηση του ληξιπρόθεσμου υπολοίπου κατά 1,5 δισ. ευρώ, ενώ οι οφειλές άνω των 100 εκατ. ευρώ παρουσιάζουν μείωση κατά 3,5 δισ. ευρώ, η οποία πηγάζει από τη διαγραφή οφειλών της ΟΣΕ ΑΕ ύψους 3,03 δισ. ευρώ η οποία πραγματοποιήθηκε τον Μάιο του 2023.