Άδικα παραγράφηκαν χιλιάδες υποθέσεις από τις λίστες μεγαλοκαταθετών!
Aπόφαση-βόμβα της Διεύθυνσης Επίλυσης Διαφορών καταρρίπτει την επιχειρηματολογία των δικαστικών αποφάσεων που οδήγησαν στην ματαίωση των φορολογικών ελέγχων σε χιλιάδες οικονομικά ισχυρούς φορολογούμενους. Η ατράνταχτη επιχειρηματολογία υπέρ των θέσεων του Δημοσίου δεν χρησιμοποιήθηκε από την Α.Α.Δ.Ε. στις κρίσιμες δίκες ενώπιον του Διοικητικού Εφετείου και του Συμβουλίου της Επικρατείας. Έτσι, η απόφαση αυτή δεν έχει πλέον καμία ισχύ, καθώς επικράτησε η απόφαση του Σ.τ.Ε. για την παραγραφή που εκδόθηκε μόλις δύο μέρες αργότερα!
Απόφαση-βόμβα, με την οποία αναπτύσσεται μια ατράνταχτη επιχειρηματολογία υπέρ των συμφερόντων του Δημοσίου που θα μπορούσε να αποτελέσει όπλο αποφυγής της παραγραφής χιλιάδων εκκρεμών φορολογικών υποθέσεων αν είχε υιοθετηθεί στις κρίσιμες δίκες ενώπιον του Διοικητικού Εφετείου το 2016 και του Συμβουλίου της Επικρατείας το 2017, εξέδωσε τον περασμένο Νοέμβριο η Διεύθυνση Επίλυσης Διαφορών της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων. Με τη συγκεκριμένη απόφαση η Δ.Ε.Δ. αποδεικνύει πόσο έωλη είναι η επιχειρηματολογία των αποφάσεων 3821/2016 του Διοικητικού Εφετείου Αθηνών και 2934/2017 του Σ.τ.Ε. με τις οποίες έγινε δεκτό ότι τα στοιχεία από τις κινήσεις των τραπεζικών λογαριασμών των φυσικών προσώπων που γνωστοποιούνται στις φορολογικές αρχές μετά την πάροδο της πενταετούς περιόδου παραγραφής των φορολογικών υποθέσεων δεν μπορούν να θεωρηθούν συμπληρωματικά και, ως εκ τούτου, δεν μπορούν να ενεργοποιήσουν τις διατάξεις για την παράταση της προθεσμίας παραγραφής για άλλα πέντε έτη.
Η Δ.Ε.Δ., χρησιμοποιώντας πανισχυρά επιχειρήματα, τα οποία όμως δεν φαίνεται να υιοθετήθηκαν από τον νομικό εκπρόσωπο της Α.Α.Δ.Ε. ενώπιον του Διοικητικού Εφετείου Αθηνών και αργότερα ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας, απεφάνθη ότι τα στοιχεία από τις κινήσεις των τραπεζικών λογαριασμών των φορολογουμένων στο εσωτερικό δεν συμπεριλαμβάνονται μεταξύ αυτών που όφειλε να ερευνήσει και να αξιολογήσει η φορολογική αρχή ώστε να προχωρήσει σε αρχικό φορολογικό έλεγχο εντός της κανονικής πενταετούς περιόδου παραγραφής του δικαιώματος κοινοποίησης οριστικής πράξης διορθωτικού προσδιορισμού του φόρου, οπότε μπορούν να ληφθούν υπόψη ως συμπληρωματικά στοιχεία που περιήλθαν εις γνώση της αρχής μετά το πέρας της πενταετούς αυτής περιόδου παραγραφής και να γίνουν αιτία παράτασης της περιόδου αυτής κατά επιπλέον πέντε έτη.
Η απόφαση της Δ.Ε.Δ. φέρει τον αριθμό 5864 και εκδόθηκε στις 13 Νοεμβρίου 2017, δύο μόλις ημέρες πριν την έκδοση της υπ’ αριθμόν 2934 απόφασης του Συμβουλίου της Επικρατείας με την οποία άνοιξαν οι ασκοί του Αιόλου για την παραγραφή χιλιάδων εκκρεμών υποθέσεων φορολογίας εισοδήματος των ετών 2006-2011, οι περισσότερες από τις οποίες βρίσκονται στις γνωστές «λίστες» μεγαλοκαταθετών του εξωτερικού και του εσωτερικού της χώρας. Ωστόσο, η απόφαση αυτή της Δ.Ε.Δ. δεν έχει πλέον ισχύ νομολογίας, καθώς υπερισχύει η υπ’ αριθμόν 2934/2017 απόφαση του Σ.τ.Ε., η οποία εκδόθηκε δύο μέρες αργότερα, στις 15-11-2017. Ήδη δε η Α.Α.Δ.Ε. έχει υιοθετήσει πλήρως το σκεπτικό της υπ’ αριθμόν 2934/2017 του Σ.τ.Ε. και έχει αποδεχτεί την παραγραφή χιλιάδων υποθέσεων φορολογίας εισοδήματος, οι έλεγχοι των οποίων βασίζονταν στην έρευνα των κινήσεων των τραπεζικών λογαριασμών των φορολογουμένων.
Η επίμαχη απόφαση της Δ.Ε.Δ., το σκεπτικό της οποίας καταδεικνύει ότι η Α.Α.Δ.Ε. θα μπορούσε να είχε υπερασπιστεί με πανίσχυρη επιχειρηματολογία τα συμφέροντα του Δημοσίου τόσο στο Διοικητικό Εφετείο όσο και στο Συμβούλιο της Επικρατείας, αφορά σε υπόθεση φορολογούμενου σε βάρος του οποίου εκδόθηκαν οριστικές πράξεις διορθωτικού προσδιορισμού του φόρου για τα έτη 2002-2009 μετά από φορολογικό έλεγχο που ξεκίνησε στα τέλη του 2016 και ολοκληρώθηκε τον Μάιο του 2017. Με τις πράξεις αυτές επιβλήθηκαν στο φορολογούμενο φόροι και προσαυξήσεις συνολικού ύψους 2 εκατ. ευρώ περίπου για αποκρυβέντα εισοδήματα από πωλήσεις έργων τέχνης στο εξωτερικό, τα οποία εντοπίστηκαν από τις κινήσεις των τραπεζικών του λογαριασμών κατά τα έτη 2002-2009. Ο φορολογούμενος προσέφυγε στη Δ.Ε.Δ. υποστηρίζοντας, μεταξύ άλλων, ότι οι υποθέσεις για τις οποίες εκδόθηκαν οι οριστικές πράξεις διορθωτικού προσδιορισμού του φόρου είχαν υποπέσει σε παραγραφή, επειδή δεν έχουν εφαρμογή στην παρούσα περίπτωση οι διατάξεις της παραγράφου 2 του άρθρου 68 και της παραγράφου 4 του άρθρου 84 του ν. 2238/1994, περί ύπαρξης συμπληρωματικών στοιχείων τα οποία περιήλθαν σε γνώση της φορολογικής αρχής μετά το πέρας της κανονικής περιόδου παραγραφής, οπότε η περίοδος παραγραφής είναι πλέον δεκαετής. Κι αυτό διότι, όπως ισχυρίστηκε, “δεν υπάρχουν συμπληρωματικά στοιχεία καθόσον οι τραπεζικές καταθέσεις της, ήταν στη διάθεση της φορολογικής αρχής, τις οποίες αν ήθελε μπορούσε αυτή να ερευνήσει και να ελέγξει μέσα στη πενταετία (ΔΕφΑθ 3821/2016)”.
Με την υπ’ αριθμόν 5864/13-11-2017 απόφασή της, η Δ.Ε.Δ. – η οποία σημειωτέον υπάγεται στην Α.Α.Δ.Ε. – απεφάνθη ότι οι τραπεζικές καταθέσεις αποτελούν συμπληρωματικά στοιχεία βάσει των διατάξεων της παραγράφου 2 του άρθρου 68 και της παραγράφου 4 του άρθρου 84 του ν. 2238/1994 και, ως εκ τούτου, η προθεσμία παραγραφής όλων των υποθέσεων που ελέγχθηκαν με βάση τις καταθέσεις ήταν δεκαετής κι όχι πενταετής. Όμως επειδή τον Μάιο του 2017 που εκδόθηκαν οι οριστικές πράξεις διορθωτικού προσδιορισμού του φόρου η δεκαετής περίοδος παραγραφής είχε ήδη παρέλθει για τα έτη 2002-2005, η Δ.Ε.Δ. έκανε δεκτό ότι οι υποθέσεις των ετών αυτών έχουν υποπέσει σε παραγραφή. Αντιθέτως, για τις υποθέσεις των ετών 2006-2009 η Δ.Ε.Δ. έκρινε ότι δεν επήλθε παραγραφή διότι τον Μάιο του 2017 που εκδόθηκαν οι πράξεις δεν είχε παρέλθει η δεκαετής περίοδος παραγραφής τους.
Περαιτέρω, η Δ.Ε.Δ. αιτιολογώντας για ποιους λόγους τα στοιχεία από τις κινήσεις των τραπεζικών καταθέσεων αποτελούν “συμπληρωματικά στοιχεία” βάσει των διατάξεων της παραγράφου 2 του άρθρου 68 του ν. 2238/1994 και της παραγράφου 4 του άρθρου 84 (και ως εκ τούτου οι υποθέσεις φορολογίας εισοδήματος των ετών 2006-2009 του προσφεύγοντος φορολογούμενου δεν είχαν υποπέσει σε παραγραφή το 2017) επεσήμανε ότι:
1) Η φορολογική διοίκηση δεν είναι δυνατόν να ελέγχει σε κάθε χρήση, τις τραπεζικές καταθέσεις όλων των φυσικών προσώπων που υποβάλλουν φορολογικές δηλώσεις και δη αυτών που δηλώνουν εισοδήματα από μισθούς και συντάξεις. Οι τραπεζικές καταθέσεις ήταν στοιχεία άγνωστα στην φορολογική αρχή και δεν συμπεριλαμβάνονταν μεταξύ των στοιχείων εκείνων που όφειλε υποχρεωτικά να ερευνήσει και να αξιολογήσει κατά τον αρχικό έλεγχο, δεδομένου ότι οι φορολογούμενοι αρχικώς έχουν υποχρέωση υποβολής ειλικρινούς δήλωσης φορολογίας εισοδήματος και επιπλέον κατά τα κρινόμενα έτη, δεν υπήρχε υποχρέωση αναγραφής στη δήλωση των καθαρών εισοδημάτων που προέρχονταν από τόκους καταθέσεων και κατά συνέπεια δεν ήταν δυνατόν να εγερθεί υπόνοια για την ύπαρξη καταθέσεων που δεν δικαιολογούνται από τα δηλωθέντα εισοδήματα των προσφευγόντων ούτε να προβλεφθεί το ύψος αυτών. Εξάλλου τα εν λόγω τραπεζικά στοιχεία δεν ήταν άμεσα διαθέσιμα στη φορολογική αρχή και ευρύτατη εξαίρεση από το ειδικό τραπεζικό απόρρητο προς αποτροπή της φοροδιαφυγής, εισήχθη με τον ν. 3986/2011, η δε επιλογή προς έλεγχο δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος γίνεται με την χρησιμοποίηση μεθόδων ανάλυσης κινδύνου του αρθρου 80 ν. 3842/2010.
2) Ο προσφεύγων κατά τα κρινόμενα έτη ήταν συνταξιούχος, και οι υποβληθείσες δηλώσεις αφορούσαν δηλώσεις φυσικού προσώπου με δηλωθέντα εισοδήματα από συντάξεις βάσει πιστοποιητικού αποδοχών, δικαιολογημένα δεν είχε εγερθεί υπόνοια περί ύπαρξης τραπεζικών καταθέσεων οι οποίες δεν δικαιολογούνται από τα δηλωθέντα εισοδήματά του.
Συνεπώς, οι τραπεζικές καταθέσεις, που ήρθαν σε γνώση της φορολογικής αρχής κατόπιν ανοίγματος λογαριασμών, αποτελούν συμπληρωματικά στοιχεία σύμφωνα με τις διατάξεις της παραγράφου 2 του άρθρου 68 του ν. 2238/1994, και το δικαίωμα του Δημοσίου για την ενέργεια αρχικής ή συμπληρωματικής φορολογικής εγγραφής, σύμφωνα με τις διατάξεις της παραγράφου 4 του άρθρου 84 του ν. 2238/1994 και της παραγράφου 11 του άρθρου 72 του ν. 4174/2013, παραγράφεται μετά την πάροδο δεκαετίας από το τέλος του έτους μέσα στο οποίο λήγει η προθεσμία για την επίδοση της δήλωσης.
