Αλαλούμ με τη λίστα του ΕΟΦ για εναλλακτικές επιλογές σε φάρμακα

Προβληματισμό προκαλεί στους ασθενείς και στους εκπροσώπους της αγοράς η δημοσιοποίηση από τον ΕΟΦ εναλλακτικών επιλογών για φάρμακα που είναι σε έλλειψη. Το 40% των προϊόντων που περιλαμβάνει είναι σε ελεγχόμενη διάθεση ή δεν έχουν κυκλοφορήσει ποτέ!

Αρκετά από τα σκευάσματα που περιλαμβάνονται στη λίστα του ΕΟΦ είναι σε ελεγχόμενη διάθεση ή έχουν πάρει άδεια κυκλοφορίας και τιμή στην εσωτερική αγορά, αλλά δεν έχουν κυκλοφορήσει ποτέ, εξηγεί στο iatronet.gr ο Θεόδωρος Σκυλακάκης γενικός γραμματέας του Πανελλήνιου Συλλόγου Φαρμακαποθηκαρίων.

Ο ίδιος, μάς ανέφερε αρκετές περιπτώσεις σκευασμάτων, που είτε δεν κυκλοφορούν στην αγορά είτε η προμήθειά τους γίνεται με το σταγονόμετρο. Σημειώνει πως αφορούν παυσίπονα – αντιπυρετικά, αποσυμφορητικά και φάρμακα για τον παραγωγικό βήχα (κατηγορία αντιβηχικά και αποχρεμπτικά).

Τόνισε, πάντως, ότι συγκριτικά με την κατάσταση που επικρατεί σε άλλα ευρωπαϊκά κράτη, όπως Αγγλία, Δανία και Γαλλία, η θέση της Ελλάδας είναι καλύτερη. Χαρακτηριστικά τόνισε ότι στη Δανία δεν υπάρχει ούτε ένα αντιβηχικό, ενώ η Γαλλία επικαιροποίησε το πρωτόκολλο για τα αντιβηχικά, μειώνοντας στο μισό τις δόσεις που μπορεί να λάβει ένας ασθενής, καθώς δεν υπάρχουν αποθέματα.

Πρωτοφανείς ελλείψεις

Ο ίδιος συνιστά ψυχραιμία, επισημαίνοντας ότι οι ελλείψεις είναι πρωτοφανείς σε όλη την Ευρώπη. Δεν εστιάζεται μόνο στις ανύπαρκτες δραστικές ουσίες, αλλά και σε υλικά, με χαρακτηριστικότερο παράδειγμα τις αντλίες (εισπνεόμενα) που είναι άφαντες. Δεν πιστεύει πάντως ότι η αγορά θα έχει ομαλοποιηθεί εντός του προσεχούς δεκαημέρου, θεωρώντας ότι αυτό θα συμβεί σε 1 με 1,5 μήνα από τώρα.

Αναφερόμενος στη λίστα του ΕΟΦ, ο προεδρεύων του Φαρμακευτικού Συλλόγου Αττικής Κ. Λουράντος τόνισε καταρχήν ότι αναρωτιέται ποιος είναι ο πραγματικός ρόλος που διαδραματίζει η λίστα και πόσο τελικά θα ωφελήσει τον ασθενή, χαρακτηρίζοντάς την παράλληλα υποτιμητική για φαρμακοποιούς και γιατρούς, απαξιώνοντας την επιστημονική τους ιδιότητα. Όπως ο ίδιος έχει αναρτήσει και στο Facebook”.

Καλό θα ήταν ο ΕΟΦ να φροντίζει άμεσα για την κάλυψη της αγοράς με αναγκαία για την προστασία της υγείας φάρμακα και να ελέγχει σε πρώτο χρόνο τις παράλληλες εξαγωγές, ο δε αρμόδιος υπουργός να “ακούει” τους καθ’ ύλην αρμόδιους εκπροσώπους συλλόγων που εδώ και ένα χρόνο έχουν προειδοποιήσει για την επερχόμενη λαίλαπα…

Με λίστες, νουθεσίες, υποδείξεις και υποβαθμίσεις ρόλων…απλά αποδεικνύουν την απραξία τους και την…”ευγνωμοσύνη” τους απέναντι σε θεσμούς που ακούμπησαν τις δύσκολες στιγμές τους”…

Ελεγχόμενη διάθεση

Ο κ. Λουράντος επιβεβαίωσε ότι “αρκετά από τα σκευάσματα που περιλαμβάνονται σε αυτή τη λίστα είναι σε ελεγχόμενη διάθεση με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την ταλαιπωρία του ασθενή στην ανεύρεση του σκευάσματος που θέλει αλλά και στην ταλαιπωρία των φαρμακοποιών που δεν μπορούν να εξυπηρετήσουν και στο τέλος ‘’τα ακούν οι ίδιοι’’, λες και είναι υπεύθυνοι για την τραγική αυτή κατάσταση”.

Την ίδια στιγμή εξέφρασε την ανησυχία του για τις φήμες που κυκλοφορούν ότι αυξάνονται οι περιπτώσεις εταιρειών που σκοπεύουν να αποσύρουν τα σκευάσματά τους από την αγορά, τα οποία περιλαμβάνονται στις ελλειπτικές θεραπευτικές κατηγορίες.

Η πρότασή του για τον μετριασμό των ελλείψεων είναι μία: έλεγχος και πάλι έλεγχος προς τέσσερα μέτωπα:

• Έλεγχος των εισαγωγών.
• Έλεγχος της εγχώριας παραγωγής.
• Έλεγχος της διάθεσης φαρμάκων από τις εταιρείες προς τις φαρμακαποθήκες.
• Έλεγχος της διάθεσης των φαρμάκων από τις φαρμακαποθήκες προς τα φαρμακεία.

Σαν να μην υπάρχει αύριο

“Δυστυχώς, είναι μια αλήθεια, ότι ο Ελληνας μπροστά στον κίνδυνο ξεχνά την ανθρώπινή του φύση και αγοράζει σαν να μην υπάρχει αύριο”, μας λέει στέλεχος φαρμακαποθήκης που δραστηριοποιείται στην Αττική.  Αναφέρει δύο χαρακτηριστικά παραδείγματα:

1. Οταν ανακοινώθηκε το lockdown τον Μάρτιο του 2020, οι πωλήσεις των σκευασμάτων που πρωταγωνιστούν στα αντιπυρετικά και αναλγητικά (ελέγχοντας μερίδιο 70%) χτύπησαν κόκκινο, με τις αγορές ανά άτομο να είναι πακετάκι των 5 τεμαχίων ή και περισσότερο. Στην περίοδο που ακολούθησε και για διάστημα περίπου 6 μηνών, οι πωλήσεις των άνωθεν σκευασμάτων στη συγκεκριμένη κατηγορία ήταν σχεδόν μηδενικές και ο λόγος είναι ότι σε κάθε σπίτι υπήρχε μια μικρή φαρμακαποθήκη από αυτά.
2. Σκεύασμα που σήμερα υπάρχει στην πρόσφατα δημοσιευμένη λίστα του ΕΟΦ και ανήκει στην κατηγορία των εισπνεόμενων – βρογχοδιασταλτικών. Μέχρι και πέρσι, η φαρμακαποθήκη στην οποία απασχολείται το στέλεχος που μας μίλησε πωλούσε 50 τεμάχια το μήνα. Ολόκληρο τον Δεκέμβριο, πούλησε 500 τεμάχια, ενώ τις πέντε πρώτες μέρες του 2023 πούλησε 300.

Βρήκε σκευάσματα το ΙΦΕΤ

Πριν λίγες μέρες γνωστοποιήθηκε ότι το Ινστιτούτο Φαρμακευτικής Έρευνας και Τεχνολογίας (ΙΦΕΤ) πήρε εντολή εύρεσης δραστικών ουσιών που βρίσκονται σε έλλειψη. Η πληροφόρηση ήταν για 14 σκευάσματα που αφορούν αποκλειστικά παιδιά και συγκεκριμένα αντιπυρετικά και σιρόπια (όχι εισπνεόμενα), με στόχο την κάλυψη των αναγκών που υπάρχουν ή θα υπάρξουν για το προσεχές δίμηνο (ανεπιβεβαίωτες πληροφορίες λένε ότι ο αρχικός σχεδιασμός κάλυψης ήταν για μεγαλύτερο διάστημα).

Ανεπιβεβαίωτες πληροφορίες αναφέρουν ότι ο ΙΦΕΤ έχει ήδη βρει κάποια σκευάσματα, αλλά μιλάμε για Χρηματιστήριο, όπου όλοι αγοράζουν στο limit up και όχι στο limit down που είναι το σύνηθες. Σιρόπια που εδώ μπορεί να κοστίζουν 2 ευρώ έχουν βρεθεί, λέγεται, με τιμές άνω των 10 ευρώ. Αντίστοιχα, όσον αφορά την παρακεταμόλη που στην Ελλάδα κοστίζει 2 ευρώ, οι τιμές έξω αγγίζουν και τα 8 με 10 ευρώ. 

Τα ερωτήματα λοιπόν που προκύπτουν είναι πολλά και απαιτούν απαντήσεις που να δίνουν λύσεις.

• Με δεδομένο ότι όλη η Ευρώπη ασθενεί με τρομακτικές ελλείψεις – με τα κράτη στην Βόρειο Ευρώπη να είναι οι πιο σκληροί διαπραγματευτές αλλά και αυτά που έχουν το πιο πολύ χρήμα- υπάρχει η ετοιμότητα των απαραίτητων εγγράφων που χρειάζονται για την προμήθειά τους;
• Το κονδύλι που απαιτείται για την αγορά τους πώς θα καλυφθεί και άρα έχει προβλεφθεί;
• Πού θα γίνει η αποθήκευσή τους και πώς θα γίνει η διακίνησή τους. Πληροφορίες λένε ότι γίνονται διάφορες ασκήσεις και ακούγεται πιθανή συνεργασία με φαρμακαποθήκες.

Φάρμακα με συνταγή;

Ο νόμος που ορίζει ότι τα φάρμακα δίνονται μόνο με ιατρική συνταγή υπάρχει αλλά δεν εφαρμόζεται. Μόλις πριν δύο μέρες δημοσιεύτηκε η εγκύκλιος που ορίζει πως “η διάθεση από τα φαρμακεία των φαρμακευτικών προϊόντων που συμπεριλαμβάνονται στην εκάστοτε ισχύουσα λίστα φαρμάκων του ΕΟΦ περί απαγόρευσης παράλληλων εξαγωγών και ενδοκοινοτικής διακίνησης, επιτρέπεται μόνο εφόσον αυτά έχουν συνταγογραφηθεί ηλεκτρονικά. Υπάρχουν κάποιες εξαιρέσεις για χειρόγραφη συνταγή, η οποία όμως θα καταχωρείται στο σύστημα ηλεκτρονικής συνταγογράφησης από το φαρμακείο στο οποίο εκτελείται, σύμφωνα με τις οδηγίες της ΗΔΙΚΑ”.

Πληροφορίες, ωστόσο, θέλουν το μέτρο της υποχρεωτικής συνταγογράφησης να επεκτείνεται ανεξαιρέτως σε όλα τα φάρμακα.

Αυτό δεν σημαίνει ότι είναι και αρεστό από όλους του εμπλεκόμενους φορείς καθώς η εφαρμογή ενός τέτοιου μέτρου σημαίνει μεν ορθολογική χρήση των φαρμάκων, από την άλλη όμως αναμένεται να επιφέρει μείωση των πωλήσεων. Περίτρανο παράδειγμα και μάλιστα πρόσφατο, οι αντιβιώσεις.

Όπως μας αναφέρει το στέλεχος από την φαρμακαποθήκη με το οποίο και συνομιλήσαμε παραπάνω, η εφαρμογή του μέτρου της υποχρεωτικότητας στις αντιβιώσεις από τον Σεπτέμβριο του 2020 έριξε τις πωλήσεις κατά 70% περίπου (στοιχεία από τον Σεπτέμβριο του 2020 – Ιούνιο 2021).