Αλλαγές στις δηλώσεις πόθεν έσχες – Σε ποιο άρθρο αντιδρά η αντιπολίτευση

Συζητείται και ψηφίζεται αργά απόψε στη Ολομέλεια το σχέδιο νόμου του Υπουργείου Δικαιοσύνης “Ενίσχυση του συστήματος ελέγχου των Δηλώσεων Περιουσιακής Κατάστασης και Δηλώσεων Οικονομικών Συμφερόντων του ν. 5026/2023 – Τοποθέτηση αλλοδαπού ανηλίκου σε ίδρυμα, δομή παιδικής προστασίας ή ανάδοχη οικογένεια – Αναψηλάφηση λόγω έκδοσης οριστικής απόφασης του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου – Εναρμόνιση με τον ν. 4624/2019 της χρήσης πληροφοριών από τις Κοινές Ομάδες Έρευνας και κατά την εκτέλεση Ευρωπαϊκής Εντολής Έρευνας – Άλλες διατάξεις”.

Το νομοσχέδιο υπερψηφίζει η ΝΔ, καταψηφίζει η Νέα Αριστερά και τα υπόλοιπα κόμματα επιφυλάσσονται να διευκρινίσουν τη ψήφο τους σήμερα στην Ολομέλεια

Να σημειωθεί ότι το νομοσχέδιο κατά το Υπουργείο Δικαιοσύνης προωθεί τη ριζική αλλαγή της διαδικασίας αποτύπωσης της περιουσιακής κατάστασης στη σχετική δήλωση πόθεν έσχες όλων των υπόχρεων και σκοπός του είναι να καταστεί η διαδικασία περισσότερο φιλική προς τους υπόχρεους μέσω της αύξησης, αφενός, των δημόσιων και ιδιωτικών φορέων που διαλειτουργούν με το ηλεκτρονικό σύστημα της εφαρμογής www.pothen.gr, και, αφετέρου, μέσω της αύξησης των πεδίων των δηλώσεων που συμπληρώνονται αυτόματα μέσω διαλειτουργικότητας.

Ομως, η μεγαλύτερη αλλαγή που φέρνει το νομοσχέδιο είναι η οριστικοποίηση του πλαισίου, ώστε για πρώτη φορά στις επόμενες δηλώσεις να περιληφθεί από τους υπόχρεους και η περιουσιακή κατάσταση των ανήλικων τέκνων τους.

Οι νέες ρυθμίσεις για τα ανήλικα τέκνα είναι σε δύο επίπεδα:

– Το πρώτο αφορά τους δικαστικούς και εισαγγελικούς λειτουργούς, καθώς καθίσταται υποχρεωτική η δήλωση κάθε συμβολαιογραφικής πράξης που σχετίζεται με μεταβίβαση περιουσίας προς ανήλικο τέκνο. Συγκεκριμένα, οι συμβολαιογράφοι υποχρεούνται να υποβάλλουν, αποκλειστικά ηλεκτρονικά, αντίγραφο κάθε συμβολαιογραφικού εγγράφου που συντάσσεται από αυτούς, με το οποίο αναλαμβάνεται η υποχρέωση ή μεταβιβάζεται από ή προς δικαστικό ή εισαγγελικό λειτουργό, από ή προς σύζυγο, πρόσωπο με το οποίο έχει συνάψει σύμφωνο συμβίωσης ή ανήλικο τέκνο του, οποιοδήποτε περιουσιακό στοιχείο, κινητό ή ακίνητο, δικαίωμα ή αποδοχή κληρονομιάς.

– Η δεύτερη ρύθμιση συνδέεται με την υποχρέωση των αρμόδιων φορέων να επικαιροποιούν τις λίστες των προσώπων τα οποία υποχρεούνται σε δήλωση να συμπεριλαμβάνουν και τα ανήλικα τέκνα τους. Η ρύθμιση αυτή έρχεται να ολοκληρώσει το πλαίσιο υποχρεωτικότητας συμπερίληψης και της περιουσιακής κατάστασης ανήλικων τέκνων. Η διάταξη αναφέρει ότι ο αρμόδιος φορέας στον οποίο υπάγονται ή από τον οποίο εποπτεύονται οι υπόχρεοι ετήσιας δήλωσης περιουσιακής κατάστασης υποχρεούται να καταχωρίσει ηλεκτρονικά -μέσω της ενιαίας διαδικτυακής εφαρμογής- και να οριστικοποιήσει την κατάσταση των υπόχρεων για την υποβολή ετήσιας και αρχικής δήλωσης προσώπων, συμπεριλαμβανομένων των συζύγων τους, των εν διαστάσει συζύγων τους ή των προσώπων με τα οποία έχουν συνάψει σύμφωνο συμβίωσης, καθώς και των ανήλικων τέκνων τους.

Επίσης στο νομοσχέδιο προβλέπεται και η αυτοτελής υποχρέωση συζύγων, εν διαστάσει συζύγων, συντρόφων στο πλαίσιο του συμφώνου συμβίωσης με υπόχρεα σε δήλωση πρόσωπα να υποβάλλουν και αυτά δήλωση ως εκ της ως άνω σχέσης τους με τον υπόχρεο. Η ρύθμιση έρχεται να λύσει ένα πρόβλημα που είχε προκύψει κυρίως σε ζευγάρια τα οποία βρίσκονταν σε διάσταση και το ένα μέλος αρνείτο να στείλει στοιχεία περιουσιακής κατάστασης. Με το ισχύον πλαίσιο, αν ο/η εν διαστάσει σύζυγος υπόχρεου δεν υπέβαλε δήλωση, η ευθύνη για τη μη υποβολή βάρυνε το πρόσωπο το οποίο ήταν υπόχρεο. Πλέον, με τη νέα διάταξη της αυτοτελούς υποχρέωσης, η ευθύνη θα βαρύνει το πρόσωπο το οποίο δεν αποστέλλει τα στοιχεία.

Πάντως οι αλλαγές και το νέο τοπίο στο πολιτικό σκηνικό, όπως λέγεται από την κυβέρνηση, επέβαλαν στο υπουργείο Δικαιοσύνης την επέκταση περιορισμών που υπήρχαν για βουλευτές και μέλη κυβέρνησης και σε εξωκοινοβουλευτικούς αρχηγούς κομμάτων τα οποία λαμβάνουν κρατική χρηματοδότηση και συγκεκριμένα, την απαγόρευση κάθε χρηματιστηριακής συναλλαγής.

Στη παρούσα φάση η επέκταση της ρύθμισης αφορά μόνο τον πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ Στέφανο Κασσελάκη και τον γ.γ του ΜέΡΑ25 Γιάνη Βαρουφάκη, καθώς δεν είναι βουλευτές, ενώ μένει να φανεί το αποτέλεσμα των εσωκομματικών διαδικασιών στο ΠΑΣΟΚ, γιατί αν η κάλπη εκλέξει πρόσωπο που δεν είναι μέλος της Βουλής, η απαγόρευση θα αφορά και τον/τη νέα πρόεδρο του Κινήματος.

Κατά τη συνεδρίαση της επιτροπής της Βουλής αντιπαράθεση υπήρξε και για τη χρονική διάρκεια διατήρησης των στοιχείων, καθώς με την προτεινόμενη ρύθμιση τα στοιχεία θα διατηρούνται μόνο για πέντε έτη, με την Αρχή Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Παράνομες Δραστηριότητες να ζητά επέκταση της χρονικής διάρκειας των αρχείων.

Συγκεκριμένα στο άρθρο 13 αναφέρει ότι: “τα δεδομένα που καταχωρίζονται από τους υπόχρεους στις Δ.Π.Κ. και Δ.Ο.Σ. διατηρούνται για χρονικό διάστημα πέντε (5) ετών από τη λήξη του έτους υποβολής της δήλωσης. Αν προκύπτουν ενδείξεις ή νέα αποδεικτικά στοιχεία τέλεσης ή απόπειρας τέλεσης του κακουργήματος της παρ. 2 του άρθρου 39, τα ηλεκτρονικά αρχεία και δεδομένα του προηγούμενου εδαφίου διατηρούνται μέχρι τη συμπλήρωση της προθεσμίας παραγραφής του εν λόγω κακουργήματος.”.

Μέχρι σήμερα, βάσει του ισχύοντα νόμου (5026/2023) τα δεδομένα του πόθεν έσχες διατηρούνταν για όλο το διάστημα μέχρι την ποινική παραγραφή της κακουργηματικής μορφής του αδικήματος της ανακριβούς υποβολής δήλωσης πόθεν έσχες, δηλαδή επί 15ετία ή και 20ετία κατά περίπτωση.

Επίσης υπάρχει διάταξη που προβλέπει ότι δεν θα περιλαμβάνονται στα περιουσιακά στοιχεία που πρέπει να δηλώνονται ούτε τα μετρητά αλλά ούτε και τα κινητά μεγάλης αξίας, γεγονός που στην ουσία, συντελεί στην ευκολία συγκάλυψης παράνομων εισοδημάτων.

Ο ΣΥΡΙΖΑ–ΠΣ κατήγγειλε τις μεθοδεύσεις της κυβέρνησης, με τον Αλέξανδρο Αυλωνίτη να τονίζει ότι η αξιωματική αντιπολίτευση θα αντιπαλέψει το συγκεκριμένο νομοσχέδιο. Ειδικότερα, ο τομεάρχης Δικαιοσύνης του κόμματος Αλέξανδρος Αυλωνίτης μιλώντας την Παρασκευή στην αρμόδια Επιτροπή της Βουλής που συζητείται το νομοσχέδιο, χαρακτήρισε απαράδεκτο το άρθρο 13 του που προβλέπει δραστική μείωση του χρόνου διατήρησης των δεδομένων περιουσιακής κατάστασης σε μόλις 5 χρόνια, από τα 15 χρόνια που είναι σήμερα.

“Πώς αποφασίζουν να διαγράψουν στοιχεία, τα οποία θα έπρεπε να διατηρούνται μέχρι την ποινική παραγραφή σε κακουργηματικά αδικήματα δηλώσεων πόθεν έσχες με σκόπιμα “ξεχασμένες” ιδιοκτησίες ή ανακρίβειες; Τι θέλουν να κρύψουν εντέλει, ποιον/ους θέλουν να καλύψουν, με ποιες υποθέσεις που απασχόλησαν την κοινή γνώμη θέλουν να ξεμπερδέψουν; Αυτονόητη η καταψήφιση από εμάς, φυσικά και θα το αντιπαλέψουμε με όλη μας τη δύναμη!” τόνισε ο κ. Αυλωνίτης.

Τέλος, το νομοσχέδιο τροποποιεί και τα περιουσιακά στοιχεία τα οποία πρέπει να δηλώνονται και αφορούν τραπεζικά προϊόντα. Με τη νέα ρύθμιση, οι υπόχρεοι θα πρέπει να δηλώνουν όχι απλώς τις κάθε είδους καταθέσεις, αλλά και τις τοποθετήσεις σε λογαριασμούς πληρωμών σε πιστωτικά ιδρύματα και χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς, τα κάθε είδους χρηματιστηριακά ή ασφαλιστικά προϊόντα και συμμετοχές σε κεφάλαια επιχειρηματικών ή επενδυτικών συμμετοχών (funds) και καταπιστεύματα (trusts), καθώς και τα πολύτιμα μέταλλα και νομίσματα που τηρούνται σε λογαριασμούς φύλαξης ή αγοραπωλησίας πιστωτικών ιδρυμάτων.