Αλλαγή επιχειρηματικής φιλοσοφίας με στόχευση στην κοινωνική υπευθυνότητα

Γράφει ο Αντώνης Ζαΐρης*
Η αλλαγή φιλοσοφίας του σύγχρονου επιχειρείν και η ενσωμάτωση της έννοιας της Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης (ΕΚΕ) στη στρατηγική των επιχειρήσεων συνιστά αφενός, μια υπεύθυνη στάση έναντι όλων των ενδιαφερομένων- εμπλεκομένων μερών όπως των μετόχων, των στελεχών, των εργαζομένων, των καταναλωτών καθώς και της κοινωνίας και αφετέρου, διασφαλίζει τη βιώσιμη προοπτική της επιχείρησης στο μέλλον.

Προφανώς η στοχοθέτηση επίτευξης κερδοφορίας και οικονομικής ευρωστίας αποτελούν αταλάντευτους επιχειρησιακούς στόχους, αλλά πρωτεύουσα πλέον σημασία δίνεται στη λειτουργία των επιχειρήσεων με όρους διαφάνειας, κοινωνικής ευαισθησίας και υπευθυνότητας.

Από το 2011 ακόμα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στο πλαίσιο της αναθεωρημένης στρατηγικής της για την Εταιρική Κοινωνική Υπευθυνότητα, μιλούσε για την ευθύνη των επιχειρήσεων έναντι της κοινωνίας αλλά και το Πράσινο Βιβλίο του 2001, όπου θεμελιώνεται σε στέρεες βάσεις το επιχειρησιακό τους αποτύπωμα.

Στα επόμενα χρόνια και μέχρι σήμερα οι αλλαγές υπήρξαν κατακλυσμιαίες, οι οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες έχουν μεταβληθεί, η πανδημική κρίση του 2021 που ακολούθησε τη χρηματοπιστωτική κρίση του 2010 «γέννησαν» νέες ανησυχίες στον κόσμο του επιχειρείν και προκάλεσαν την αναγκαιότητα αναδιαμόρφωσης και ανασχεδίασης της στρατηγικής τους χάρτας, σε σχέση με το αγοραστικό κοινό.

Οι καταναλωτές είναι περισσότερο επιφυλακτικοί και συγκρατημένοι, δέκτες μαζικής πληροφόρησης από πολυκαναλικά συστήματα ενημέρωσης και με διαφορετικότητα αντιλήψεων ως προς την προσέγγιση εταιριών για αγορές προϊόντων, ως προς τη διαβάθμιση κριτηριοποίησης των επιλογών που κάνουν αλλά και ως προς την ενσωμάτωση βασικών προαπαιτούμενων που πρέπει να πληρούν οι εταιρίες σε όρους ΕΚΕ. Παραδείγματος χάριν, η συσχέτιση εταιρικής δράσης με περιβαλλοντική ευαισθησία, η διασύνδεσή της με βιώσιμα χαρακτηριστικά, με θέματα κοινωνικής ευαισθησίας, η προσήλωση σε ζητήματα της ελληνικής οικονομίας, το μάνατζμεντ της επιχείρησης και η οργάνωσή της να υπηρετεί ανώτερους σκοπούς και να λειτουργεί με όρους αυξημένης κοινωνικής υπευθυνότητας.

Σε όλα αυτά βέβαια, εμπερικλείεται και η υιοθέτηση προηγμένων μεθόδων οργανωσιακής λειτουργίας και παραγωγικής διαδικασίας που υπηρετούν καινοτόμες πρακτικές, οι οποίες κυριολεκτικά αλλάζουν το πρόσωπο της νέου τύπου επιχείρησης.

Η προσέγγιση του καταναλωτή στη λογική της ποιότητας, του κόστους και της εξυπηρέτησης, ως ανταγωνιστικών πλεονεκτημάτων υπεροχής, δεν αρκεί καθώς είναι αναγκαίο πλέον να ανταποδίδεται διαλειτουργικότητα στην παρεχόμενη εξυπηρέτηση που σχετίζεται με το συνολικό παρεχόμενο αποτέλεσμα και αυτό το αποτέλεσμα για να προκύψει είναι απαραίτητη η συμπερίληψη κοινωνικής στοχοθεσίας. Τότε μόνο μια επιχείρηση ανταποκρίνεται όχι μόνο στον οικονομικό της ρόλο, αλλά ιδιαιτέρως στην κοινωνική της αποστολή που αποτελεί και τον θεμελιώδη λόγο ύπαρξής της.

* επικ. καθηγητής Πανεπιστημίου Πάφου, αναπλ. αντιπρόεδρος ΣΕΛΠΕ
και συγγραφέας του βιβλίου «Βιώσιμη Επιχειρηματικότητα»,
μαζί με τους Ν. Αποστολόπουλο, Τ. Λιαργκόβα και Γ. Σταμάτη