«Ανάσα» στις τράπεζες δίνει ο Ντράγκι

Το μεσημέρι κατά πάσα βεβαιότητα η διοίκηση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας που συνεδριάζει στη Βιέννη πρόκειται να εγκρίνει την άρση των περιορισμών για τις ελληνικές τράπεζες και την εκ νέου αποδοχή των ελληνικών ομολόγων ως εγγυήσεων για το δανεισμό τους (collaterals).

Ουσιαστικά θα πρόκειται για την άρση μιας αδικίας που επιβλήθηκε στην ελληνική οικονομία από τον Φεβρουάριο του 2015 που οδήγησε στην αύξηση του κόστους χρήματος για τα ελληνικά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα σε υψηλά από τα σχεδόν μηδενικά επίπεδα της ΕΚΤ στο 7% που επέφερε η ανάμειξη του ELA.

Αυτό είχε ως αποτέλεσμα οι τράπεζες να αυξήσουν το κόστος δανεισμού επιχειρήσεων και νοικοκυριών καθιστώντας το σχεδόν αδύνατο.

Πάντως ακόμα και επαναφορά του waiver ακόμα και αν γίνει σήμερα – τις τελευταίες ώρες υπάρχουν πληροφορίες ότι αυτό μπορεί να αναβληθεί για μερικές μέρες- η επάνοδος της ομαλότητας στην αγορά δεν είναι εύκολη υπόθεση . Γεγονός όμως είναι πρόκειται για ένα σημαντικό βήμα για την σταδιακή χαλάρωση της κίνησης κεφαλαίων (capital controls) που κατά τις ενδείξεις θα πάρει αρκετό ακόμα χρόνο.

Από την άλλη πλευρά η ρευστότητα των τραπεζών θα αυξηθεί και συγχρόνως θα αυξηθούν οι δυνατότητες για αύξηση της κερδοφορίας τους που υπολογίζονται σε μέσα επίπεδα σε ποσό άνω των 100 εκατ ευρώ σε ετήσια βάση.

Αντίθετα φαίνεται πως ωριμάζει η ιδέα για την «απελευθέρωση» της κίνησης νέων κεφαλαίων που θα κατατίθενται στις τράπεζες, υπό το όρο ότι τα ποσά αυτά θα δικαιολογούνται από τα εισοδήματα των περασμένων ετών. Τα κεφάλαια αυτά που από τη θέσπιση της σχετική διάταξης θα μπορούν κινούνται ελεύθερα ( σήμερα υπολογίζεται ότι σε θυρίδες, …μπαούλα και …στρώματα βρίσκονται περί τα 50 δις ευρώ) αναμένεται να ενισχύσουν τη ρευστότητα των τραπεζών , αποκαθιστώντας σε κάποιοι βαθμό και τη συνολική ρευστότητα της αγοράς.

Το δεύτερο βήμα προς τη συνολική ομαλοποίηση αφορά τη συμμετοχή των ελληνικών ομολόγων στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης (QE), δηλαδή την εξαγορά τους από την ΕΚΤ. Παρόλο που η αξία των ελληνικών ομολόγων είναι περιορισμένη, η κίνηση αυτή έχει κυρίως συμβολική σημασία.

Σήμερα το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΚΤ, που αποτελείται από έξι από τους ανώτατους αξιωματούχους του θεσμού και τους επικεφαλής των εθνικών κεντρικών τραπεζών στην ευρωζώνη, θα συναντηθεί στην Βιέννη για την λήψη της σχετική απόφασης . Το περασμένο καλοκαίρι, ο Βίτορ Κονστάντσιο, αντιπρόεδρος της ΕΚΤ, ανέφερε ότι το Διοικητικό Συμβούλιο θα επαναφέρει το «σωσίβιο» ρευστότητας μόλις ικανοποιηθεί ότι υπάρχει «αξιόπιστη εφαρμογή» του προγράμματος, ένα εμπόδιο που η χώρα αναμένεται να περάσει.

Η επανεισαγωγή του waiver δεν θα επέτρεπε ωστόσο στην ελληνική κυβέρνηση να επωφεληθεί άμεσα από το πρόγραμμα αγοράς ομολόγων της ΕΚΤ, γνωστό και ως ποσοτική χαλάρωση. Στο πλαίσιο του QE, η ΕΚΤ αγοράζει 80 δισ. ευρώ ακριβών κυρίως κρατικών ομολόγων κάθε μήνα. Αν και οι αγορές έχουν σαν στόχο κυρίως την τόνωση του πληθωρισμού και της ανάπτυξης, οι κυβερνήσεις της περιοχής επωφελούνται εξαιτίας του αντίκτυπου που έχει το QE στην μείωση του κόστους δανεισμού.