Από τη Λιβύη έως τον East Med, η Ανατολική Μεσόγειος φλέγεται!
Εξαιρετικά περίπλοκη παραμένει η κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο, με δεδομένες τις δύο εστίες έντασης (Λιβύη, Συρία), τους εμπρηστές (Ερντογάν, κυβέρνηση Τρίπολης), αλλά και τις συμμαχίες (Ελλάδα- Κύπρος- Ισραήλ, με υποστήριξη από ΗΠΑ), που έχουν σχηματιστεί για να αντιμετωπίσουν όσους επιδιώκουν να αλλάξουν τις ισορροπίες…
Μέσα σε αυτό το κουβάρι των αντικρουόμενων συμφερόντων, αναζητείται ο ρόλος και η θέση της Ελλάδας, καθώς το μνημόνιο μεταξύ Άγκυρας και Τρίπολης, που επί της ουσίας αμφισβητεί τα κυριαρχικά δικαιώματα της χώρας μας στην περιοχή, λειτούργησε ως καταλύτης για να κινηθεί η ελληνική διπλωματία και να επιταχύνει τις διαδικασίες για την ανακήρυξη της ΑΟΖ με τις γειτονικές χώρες. Τουλάχιστον με εκείνες με τις οποίες έχουμε κοινές θέσεις και κοινά συμφέροντα.
Το ερώτημα, ωστόσο, παραμένει: Στις διαδικασίες αναζήτησης πολιτικής λύσης στη Λιβύη, η Ελλάδα εμφανίζεται ως απούσα, ενώ η Τουρκία θα είναι μέρος της διάσκεψης του Βερολίνου. Η «εταίρος» μας Άνγκελα Μέρκελ ως οικοδεσπότης δεν φαίνεται και πολύ πρόθυμη να απευθύνει πρόσκληση στον ομοϊδεάτη της Κυριάκο Μητσοτάκη, τη στιγμή που θα επισκεφθεί και θα συνομιλήσει με τον Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος, από την πλευρά του, απειλεί να τινάξει στον αέρα τη διαδικασία, εκβιάζοντας όλους τους υπόλοιπους ηγέτες, επιχειρώντας να διασώσει τον «σύντροφό» του Φαγιέτ αλ Σάρατζ, από την επέλαση των δυνάμεων του στρατηγού Χαφτάρ.
Συμμαχίες
Η Αθήνα κινείται προς τη διαμόρφωση συμμαχιών και διεθνοποίηση των προθέσεων για ανακήρυξη της ΑΟΖ, όπως θα έπρεπε να είχε κάνει εδώ και πολλά χρόνια, αλλά είχε εγκλωβιστεί στην πολιτική των «ήπιων τόνων» προς την Άγκυρα.
Σήμερα, στην Αθήνα υπογράφεται η τριεθνής συμφωνία για τον αγωγό East Med, που θα μεταφέρει φυσικό αέριο από το Ισραήλ και την Κύπρο, στην Ελλάδα και στη συνέχεια στην Ιταλία, για να προωθηθεί περαιτέρω στις ευρωπαϊκές αγορές.
Ο αγωγός αμφισβητήθηκε από το μνημόνιο Τουρκίας- Λιβύης, καθώς ο χάρτης που παρουσίασαν οι δύο χώρες, κόβει τον δρόμο του και ουσιαστικά θα έβαζε την τουρκική πλευρά σε ένα «παιχνίδι» που δεν είχε ρόλο… Έτσι, οι ηγέτες των τριών χωρών, με τις… ευλογίες της Ουάσιγκτον, υπογράφουν μία συμφωνία, που κανονικά θα έπρεπε να είχε προωθηθεί πριν από χρόνια…
Επιπλέον, ο τέταρτος της… παρέας, ο Αλ Σίσι της Αιγύπτου έχει επιδοθεί σε μαραθώνιο επαφών με άλλους ηγέτες (Πούτιν, Μακρόν κ.λπ.) για να τους πείσει ότι η ανάμειξη της Άγκυρας στον λιβυκό εμφύλιο αποτελεί απειλή για την ευρύτερη περιοχή, που όχι απλώς μυρίζει μπαρούτι, αλλά σε πολλά σημεία της το σπίρτο έχει πλησιάσει επικίνδυνα τις εύφλεκτες ύλες…
Όπως στη Συρία
Η ουσία της υπόθεσης είναι ότι για μία ακόμη φορά, ο Βλαντιμίρ Πούτιν έχει την ευκαιρία να κάνει την κίνηση- ματ (όπως έκανε και στη Συρία), καθώς θεωρείται ο ηγέτης που μπορεί να επηρεάσει όλες τις πλευρές, για να αποκατασταθεί η νομιμότητα και η σταθερότητα στην περιοχή. Το ερώτημα που προκύπτει, πάντως, είναι εάν η λύση που θα προταθεί θα λαμβάνει υπόψη τα συμφέροντα της τετράδας, στην οποία συμμετέχει και η χώρα μας.
Θεωρείται δεδομένο ότι την «επόμενη ημέρα» κάποιος από τους ισχυρούς του πλανήτη θα έχει το πάνω χέρι στην περιοχή, επιδιώκοντας να εισπράξει κέρδη από την αξιοποίηση των πρώτων υλών, που κρύβονται στο βυθό της Ανατολικής Μεσογείου. Από εκείνο εξαρτάται εάν θα εφαρμοστεί το διεθνές δίκαιο και η διεθνής νομιμότητα ή θα επικρατήσει χάος, όπως έγινε στο παρελθόν σε ανάλογες περιπτώσεις (βλ. Ιράκ, Αφγανιστάν, Συρία, Λιβύη κ.λπ.).
Σε κάθε περίπτωση, το δίκαιο των ελληνικών θέσεων δεν είναι αυταπόδεικτο για κάποιους από εκείνους που ορίζουν την τύχη του πλανήτη. Αυτό σημαίνει ότι η χώρα μας θα πρέπει να το διεκδικεί κάθε φορά και να το επιδιώκει με κάθε πρόσφορο μέσο, έχοντας πάντα εναλλακτικές λύσεις για κάθε σενάριο, ακόμη και για το χειρότερο…
Στην Ανατολική Μεσόγειο, που είναι έτοιμη να γίνει νέα μπαρουταποθήκη, αναζητείται ο «πυροσβέστης», που θα κάνει αποτελεσματική δουλειά. Διαφορετικά, η «έκρηξη» θα έχει πολύ μεγαλύτερη ισχύ από τις τοπικές και περιφερειακές εντάσεις, που ζήσαμε τις τελευταίες δεκαετίες.
