Από τη Saos στο… χάος – Η πρώην εισηγμένη «ζόμπι» με το γαλάζιο παρελθόν

Ποιά είναι, τελικά, αυτή η ΣΑΟΣ, που προκάλεσε την άνευ προηγουμένου ταλαιπωρία χιλιάδων τουριστών, το φετινό καλοκαίρι, στο νησί της Σαμοθράκης, προκαλώντας σημαντικό πλήγμα στον ελληνικό τουρισμό; Και γιατί συνδέεται η συγκεκριμένη ακτοπλοϊκή εταιρία -που υπήρξε εισηγμένη στο Χ.Α, αλλά διεγράφη το 2016- με τον μεγαλύτερο Έλληνα μπασκετμπολίστα, Νίκο Γκάλη;

Γράφει ο: Ανέστης Ντόκας

Κατ’ αρχάς να πιάσουμε το νήμα της ιστορίας από την αρχή, αφού και η ΣΑΟΣ, όπως και δεκάδες άλλες εισηγμένες, ανήκει στη κατηγορία των εταιριών-«ζόμπι» που συνεχίζουν να επιβιώνουν εις βάρος των υγιών ανταγωνιστών τους, ενώ άντλησαν εκατοντάδες εκατομμύρια από ανυποψίαστους μικρομετόχους στο Χρηματιστήριο, χωρίς ποτέ να εξυγιάνουν τα οικονομικά τους.

Ο «γαλάζιος» καναλάρχης

Ο γνωστός εφοπλιστής, Φώτης Μανούσης είναι ο βασικός μέτοχος και ιδιοκτήτης της ακτοπλοϊκής εταιρίας ΣΑΟΣ, που έχει την άδεια της ακτοπλοϊκής σύνδεσης Αλεξανδρούπολης-Σαμοθράκης. Ο Φ. Μανούσης υπήρξε μέλος της Ν.Δ., προσωπικός φίλος του τότε δημάρχου Θεσσαλονίκης -και μετέπειτα υπουργού- Σωτήρη Κούβελα, ο οποίος το 1986 τον διόρισε Γενικό Γραμματέα στον Δήμο της συμπρωτεύουσας.

Θεωρείται ο πρωτεργάτης της ίδρυσης του δημοτικού ραδιοσταθμού της πόλης, αλλά και της δημοτικής τηλεόρασης TV100, ενώ στη συνέχεια είχε ιδρύσει και τον τηλεοπτικό σταθμό New Channel, ο οποίος πουλήθηκε στην εταιρία Stabilton του Μιχάλη Ανδρουλιδάκη (έναντι 16 εκατ. ευρώ, σύμφωνα με τα ρεπορτάζ της εποχής) και μετονομάστηκε σε Tempo, με τη γνωστή κατάληξη της χρεοκοπίας.

Η κόντρα με Παυλίδη

Ο επονομαζόμενος «γαλάζιος εφοπλιστής» έγινε, κυρίως, γνωστός όταν το 2005 κατηγόρησε δημοσίως τον τότε υπουργό Αιγαίου, Αριστοτέλη Παυλίδη για εν γνώσει του δωροληψία από τον διευθυντή του γραφείου του, ενώ κατήγγειλε δημοσίως ότι έδινε χρήματα στον υπουργό-για αγορά διαμερίσματος στην κόρη του- για να έχει προστασία! Η υπόθεση, που χαρακτηρίστηκε από τα μέσα ενημέρωσης της εποχής ως «σκάνδαλο των άγονων γραμμών», μέσω αγωγών του ενός εναντίον του άλλου, έφτασε και στη Βουλή.

Σύμφωνα με τα δημοσιεύματα της εποχής, ο Φώτης Μανούσης επεχείρησε, επίσης, να ηγηθεί μπλοκ «γαλάζιων ακτοπλόων» εναντίον του τότε «παντοκράτορα» του Αιγαίου, Γεράσιμου Αγούδημου, ο οποίος θεωρούνταν «πράσινος εφοπλιστής» και ευνοούμενος, προσωπικά, του Ανδρέα Παπανδρέου. Η σύγκρουση, μάλιστα, του Μανούση με τον Παυλίδη, λεγόταν ότι είχε ξεκινήσει, καθώς ο εφοπλιστής θεωρούσε ότι ο υπουργός ευνοούσε με τις αποφάσεις του, τον ανταγωνιστή του, Αγούδημο!

Το deal με Γκάλη

Ο κ. Μανούσης, μετά το χρηματιστηριακό σκάνδαλο του 1999, αλλά και την είσοδο της χώρας στο ευρώ το 2002. αναζητούσε «όχημα» για την εισαγωγή της ΣΑΟΣ στο Χρηματιστήριο. Τα κατάφερε στις 10 Μαΐου 2006, οταν η εταιρία εισήλθε στο Χρηματιστήριο Αθηνών μέσω μίας εταιρίας-«οχήματος», που δεν ήταν άλλη από την εταιρία Γκάλης Α.Ε. του κορυφαίου παίκτη. Όπως έλεγε η σχετική ανακοίνωση της ίδιας ημέρας, «ο βετεράνος μπασκετμπολίστας και ιδρυτής Νίκος Γκάλης μεταβίβασε το ποσοστό που ήλεγχε (36,84%) στην ακτοπλοϊκή εταιρεία ΣΑΟΣ, συμφερόντων του εφοπλιστή Φ. Μανούση, έναντι του ποσού του 1,9 εκατ. ευρώ. Η μεταβίβαση έγινε μέσω χρηματιστηριακού πακέτου, που αφορούσε 980.000 μετοχές στην τιμή του 1,94 ευρώ ανά μετοχή».

Ο νέος τότε ιδιοκτήτης, κ. Μανούσης διέθετε 10 πλοία στις εγχώριες ακτοπλοϊκές γραμμές. Στόχος της εξαγοράς, υπογράμμιζε το ρεπορτάζ της εποχής, ήταν «οι επενδύσεις στον τομέα των ξενοδοχείων και των τουριστικών υπηρεσιών, αλλά δεν θα πρέπει να αποκλεισθεί και το ενδεχόμενο να χρησιμοποιηθεί η εξαγορασθείσα εταιρεία ως όχημα εισαγωγής στο Χρηματιστήριο Αθηνών» όπως ακριβώς και συνέβη.

Η Γκάλης Α.Ε., από την ημέρα εισαγωγής της μέχρι και το 2006, βρισκόταν σε διαρκή, καθοδική οικονομική πορεία, καθώς μόλις 3-4 μήνες τον χρόνο παρουσίαζε έσοδα, από την ενοικίαση των εγκαταστάσεών της στη Χαλκιδική, για παιδικές κατασκηνώσεις. Μεγάλο πλήγμα για την εταιρία αποτέλεσαν και τα ιδιοκτησιακά προβλήματα που προέκυψαν κατά την αγορά οικοπέδου στην Τούμπα της Θεσσαλονίκης, με στόχο να δημιουργηθεί Κέντρο Φιλοξενίας Υπερηλίκων, που δεν έγινε ποτέ.

Από τον Μάιο του 2003, η διαπραγμάτευση των μετοχών της Γκάλης είχε μεταφερθεί στην Αγορά Β του Χ.Α., που αφορά εταιρίες με χαμηλή παραγωγική δραστηριότητα.

Η άνοδος…

Η κερδοφορία της εταιρίας ΣΑΟΣ, το 2006, ανήλθε στα 3,5 εκατ. ευρώ και ήταν αυξημένη κατά 9,2% σε σχέση με την αμέσως προηγούμενη χρονιά. Σε γενικές γραμμές, είναι εντυπωσιακή η εξέλιξη των οικονομικών της μεγεθών, αφού από τις ζημιές που εμφάνιζε το έτος 2001, έφθασε να έχει περιθώριο κέρδους 20,6%.

Τα μικτά της έσοδα την ίδια χρονιά υπερβαίνουν τα 18 εκατ. ευρώ, ενώ το 2001 δεν ξεπερνούσαν τα 2 εκατ. ευρώ. Αξίζει να επισημανθεί ότι, το μετοχικό κεφάλαιο της ΣΑΟΣ, το 2001, ήταν μόνο 5 εκατ. ευρώ και το 2004 διαμορφώθηκε στα 26,1 εκατ. ευρώ, ενώ τα ίδια κεφάλαια, από 4,8 εκατ. ευρώ, εκτινάχθηκαν στα 29,5 εκατ. ευρώ.

…και η πτώση

Όλα τα παραπάνω λαταγράφονται από το επιχειρηματικό ρεπορτάζ, το 2006. Μετά από μία δεκαετία, ωστόσο, στις 9 Οκτωβρίου 2016, η ΣΑΟΣ διαγράφεται οριστικά από το χρηματιστηριακό ταμπλό, καθώς ήταν πια σε ζημιογόνο πορεία με υψηλό δανεισμό. Παρ’ όλα αυτά, η εταιρία του Φ. Μανούση συνέχιζε να εξυπηρετεί μέχρι σήμερα την ακτοπλοϊκή σύνδεση Αλεξανδρούπολης-Σαμοθράκης.

Έπρεπε να συμβεί το φετινό, τραγελαφικό περιστατικό, οι συνέπειες του οποίου δεν μπορούν ακόμη να υπολογιστούν, για να αντιληφθεί η σημερινή κυβέρνηση την ανεπάρκεια της ΣΑΟΣ να εξυπηρετήσει τους Έλληνες πολίτες, αλλά και χιλιάδες ξένους τουρίστες. Είναι ενδεικτικό ότι, μέσα στην κορύφωση των διακοπών, η εταιρία δήλωνε πως τα πλοία της, όλα μεγάλης ηλικίας, έχουν αποσυρθεί για επισκευές!

Αναδημοσίευση από το φύλλο 274 της Finance & Markets Voice