Αποδομείται το οικονομικό θαύμα του Ερντογάν – αδιάκοπη η κατρακύλα της λίρας

Αποτελεί πάγια τακτική της Τουρκίας να… εξωτερικεύει τα εσωτερικά της προβλήματα, είτε προς τα ανατολικά της σύνορα και τις σχέσεις της με τους Κούρδους, είτε προς τα ελληνοτουρκικά σύνορα και το Αιγαίο. Μπορεί δε, να έχουμε την εντύπωση ότι η γείτονα χώρα βρίσκεται και πάλι σε περίοδο σταθερότητας, με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν να ελέγχει πλήρως το πολιτικό σκηνικό, όμως στην πραγματικότητα οι τριγμοί στην τουρκική οικονομία και τη λίρα αποδεικνύουν ότι το έδαφος είναι σαθρό. Μην ξεχνάμε, άλλωστε, ότι το περίφημο οικονομικό θαύμα της Τουρκίας ήταν το όχημα πάνω στο οποίο στήριξε την πολιτική άνοδο του ο σύγχρονος σουλτάνος.

Δύο φορές μέσα σε πέντε ημέρες, η τουρκική κυβέρνηση υποχρεώθηκε να συγκαλέσει έκτακτη σύσκεψη του οικονομικού επιτελείου προκειμένου να αντιμετωπίσουν το οξύ πρόβλημα που υπάρχει με την αδιάκοπη αποδυνάμωση της λίρας, η κατάρρευση της οποίας έναντι του αμερικανικού δολαρίου έχει φτάσει σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα. Είναι δε, προφανές ότι εν όψει του νέου συμβουλίου της κεντρικής τράπεζας της χώρας, αύριο, Πέμπτη, η πίεση της πολιτικής ηγεσίας προς τους τραπεζίτες για δραστική στροφή της νομισματικής πολιτικής έχει χτυπήσει «κόκκινο».

Το σύνολο των αναλυτών συμφωνεί ότι το να επιτραπεί στο τουρκικό νόμισμα να συνεχίσει να διολισθαίνει θα καταλήξει να πλήξει όχι μόνο τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις, αλλά και την ίδια την αξιοπιστία της τουρκικής οικονομίας. Έτσι, παρά την ψύχραιμη στάση που υπάρχει μπροστά στις κάμερες από την πλευρά της πολιτικής ηγεσίας, με ενδεικτική τη χθεσινή δήλωση του πρωθυπουργού Μπιναλί Γιλντίμ, πως δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας και ότι οι διακυμάνσεις της λίρας είναι αποτέλεσμα των διεθνών εξελίξεων, το σύνολο του τουρκικού Τύπου περιγράφει μια τελείως διαφορετική εικόνα έντονου προβληματισμού από το παρασκήνιο.

Διεθνείς παράγοντες, βεβαίως, που επηρεάζουν αρνητικά το τουρκικό νόμισμα πράγματι υπάρχουν. Η διολίσθηση της λίρας επιταχύνθηκε μετά τη νίκη του Ντόναλντ Τραμπ στις αμερικανικές εκλογές, λόγω της εικόνας που υπάρχει για τις απόψεις του για τη Μέση Ανατολή και τη διεθνή οικονομία, αλλά και την κάθετη ενίσχυσης των πιθανοτήτων να έχουμε αύξηση των αμερικανικών επιτοκίων από τη Federal Reserve, στη συνεδρίαση του Δεκεμβρίου. Ειδικά δε, η μεταστροφή της αμερικανικής νομισματικής πολιτικής έχει, από τις αρχές του έτους, επηρεάσει αρνητικά το τουρκικό νόμισμα, οι απώλειες του οποίου φτάνουν το 17% έναντι του αμερικανικού δολαρίου.

Τι θα πράξει, λοιπόν, η κεντρική τράπεζα; Ο σύγχρονος σουλτάνος έχει καταστήσει προ πολλού σαφή την επιθυμία του, απαιτώντας αντιστροφή της χαλαρής νομισματικής πολιτικής. Μάλιστα, έχει καυγαδίσει σχεδόν δημοσίως με τη διοίκηση της κεντρικής τράπεζας, και είχε αφήσει σοβαρές αιχμές για το… λόμπι των επιτοκίων, αλλά και περί… ξένων κέντρων που επηρεάζουν τις αποφάσεις της θέλοντας, στην ουσία, να πλήξουν την τουρκική οικονομία και τη κυβέρνηση του. Μέχρι τώρα, η κεντρική τράπεζα είχε το… θάρρος (ή το θράσος) να τολμά να αψηφήσει τις βουλές Ερντογάν, επικαλούμενη τις μικρές παρενέργειες στον πληθωρισμό και την ανάγκη στήριξης των ρυθμών ανάπτυξης. Όμως, πλέον ακόμη και δυτικοί αναλυτές θεωρούν ότι δεν μπορεί να συνεχίσει να αγνοεί την κατάρρευση της λίρας.

Έτσι, οι περισσότεροι αναλυτές ποντάρουν σε μια αύξηση του βραχυχρόνιου επιτοκίου των ρέπος της κατά 0,25%, ήτοι στο 7,75%, με το οποίο θα ρίξει την αυλαία του κύκλου της χαλαρής νομισματικής πολιτικής. Όμως, μια τέτοια μετριοπαθής κίνηση είναι αμφίβολο αν θα καταφέρει να ανακόψει το καθοδικό σερί της λίρας, με ορίζοντα και τη διαφαινόμενη αύξηση των αμερικανικών επιτοκίων, ούτε βέβαια να ικανοποιήσει τον Ερντογάν ή να τον αποτρέψει από το να συνεχίσει να τα… χώνει στην κεντρική τράπεζα, απαιτώντας ταχύτερη αντίδραση.

Τα στοιχεία αυτά θα κρατήσουν ζωντανή την ανησυχία στην τουρκική αγορά, η οποία αγωνιά και για την επικείμενη ανακοίνωση των οικονομικών στοιχείων του τρίτου τριμήνου, στις αρχές Δεκεμβρίου. Υπάρχει πλέον διάχυτος ο φόβος, ότι παρά τα μέτρα που δρομολογήθηκαν για την ώθηση της κατανάλωσης, οι ρυθμοί ανάπτυξης δεν θα βελτιωθούν και ότι συνολικά για το 2016 θα διαμορφωθούν κάτω και από το ψυχολογικό όριο του 3%, σε συνδυασμό και με την περαιτέρω αύξηση της ανεργίας. Και το που θα… ξεσπάσει ο σουλτάνος, αν τα πράγματα συνεχίσουν να μην του πηγαίνουν καλά στην οικονομία, με την αγορά να στρέφεται εναντίον του, δυστυχώς το υποψιαζόμαστε!