ΑΠΟΡΡΗΤΟ: “Καίνε τα δάση για να βάλουν ανεμογεννήτριες ;”
-Αντιπαραβολή στον χάρτη!
Να και κάτι που δεν μπόρεσαν να το λογοκρίνουν προληπτικά … Το φώναζαν χθες στα δελτία ειδήσεων, μέσα από τις φωτιές, οι πολίτες: https://www.youtube.com/watch?
Το είπε ευθέως σε τηλεοπτική του συνέντευξη στον ΣΚΑΙ και ο υποψήφιος για την προεδρία του ΣΥΡΙΖΑ Στέφανος Τζουμάκας, αναφερόμενος σε εμπρησμούς που στοχεύουν στην αλλαγή της χρήσης γης, κάνοντας λόγο για «διπλό έργο» και φέρνοντας σαν παράδειγμα τον Καναδά:
«Ούτε 10% των πυρκαγιών δεν είναι από αμέλεια. Είναι οργανωμένες οι πυρπολήσεις που στοχεύουν σε περιοχές που έχουν ενδιαφέρον να αλλάξει χρήση η γης. Εμπρησμοί στα περιαστικά δάση στην πόλη και στα νησιά … Δάσος και δασική έκταση δεν επιτρέπουν αλλαγή χρήσης γης … Είδατε στον Καναδά τις πυρκαγιές; Ε πρέπει να κάνουν φωτοβολταϊκά, ξέρω τι σας λέω. Εκατομμύρια εκτάρια. Είδατε στην Καλιφόρνια; Ομοίως. Γιατί στα Δερβενοχώρια;
Εκεί δεν είναι τόσο πολύ για τα οικόπεδα. Είναι γιατί θέλουν να κάνουν ανεμογεννήτριες και φωτοβολταϊκά. Είναι διπλό το έργο, αλλαγή χρήσης γης, οικόπεδα, ξενοδοχεία και η νέα υπόθεση της ενέργειας. Πυρπολούν περιοχές» Το γεγονός αυτό ανάγκασε την Ελληνική Επιστημονική Ένωση Αιολικής Ενέργειας (ΕΛΕΤΑΕΝ) να βγάλει χθες ανακοίνωση: “Καμία συσχέτιση πυρκαγιών και ανεμογεννητριών”, αναφέρει σε χθεσινή της ανακοίνωση η ΕΛΕΤΑΕΝ. Η ανακοίνωση κάνει λόγο για ανυπόστατες θεωρίες συνωμοσίας και αισχρά υπονοούμενα που προσπαθούν συκοφαντικά να συσχετίσουν τις πυρκαγιές με τις ανεμογεννήτριες και αναφέρεται στην περίπτωση της Καρυστίας. Μόνο που η Καρυστία ανήκει στην … δικαιοδοσία μου … στον νομό Εύβοιας απ’ όπου κατάγομαι και ζω… Ιδού τι υποστηρίζει η χθεσινή ανακοίνωση η Ελληνική Επιστημονική Ένωση Αιολικής Ενέργειας (ΕΛΕΤΑΕΝ):
1. Ανεμογεννήτριες, όπως και πολλά άλλα είδη εγκαταστάσεων και δραστηριοτήτων, επιτρέπεται νομίμως να εγκαθίστανται σε δασικές εκτάσεις με όρους προστασίας του περιβάλλοντος. Επομένως δεν υπάρχει κανένα κίνητρο πυρκαγιάς ή «αποχαρακτηρισμού» της δασικής έκτασης όπως φαντάζονται μερικοί.
2. Αντιθέτως, η καταστροφή μιας δασικής έκτασης από πυρκαγιά ή άλλη αιτία δυσκολεύει, και δεν διευκολύνει, την αδειοδότηση της εγκατάστασης ανεμογεννητριών. Η καμένη έκταση κηρύσσεται αυτόματα αναδασωτέα και η υπό αδειοδότηση εγκατάσταση υποχρεούται σε αυξημένες μελέτες, μέτρα και δράσεις προστασίας, παράλληλα με τα έργα αναδάσωσης και αποκατάστασης που, ούτως ή άλλως, υποχρεούται να εκτελέσει.
3. Η περίπτωση της Καρυστίας όπου υπάρχει ικανή συγκέντρωση εγκατεστημένων και υπό αδειοδότηση ανεμογεννητριών, είναι χαρακτηριστική: όλες οι εστίες των δασικών πυρκαγιών τα τελευταία 20 έτη, είναι έξω από περιοχές ανεμογεννητριών. Και εκεί, όπως και σε όλη την Ελλάδα, δεν υπάρχει καμία συσχέτιση ανεμογεννητριών και πυρκαγιών.
Ομως… απο το 2001 κι όλας στην απόρρητη έκθεση της Διεύθυνσης Αντιμετώπισης Εγκλημάτων Εμπρησμού (ΔΑΕΕ) προς την ηγεσία του Πυροσβεστικού Σώματος για τα αίτια της πρόκλησης πυρκαγιών στη Ν. Εύβοια, υπογραμμιζόταν ότι υπάρχουν σαφείς ενδείξεις πως αυτές οφείλονται στην εγκατάσταση και λειτουργία των ανεμογεννητριών στην περιοχή. Όπως χαρακτηριστικά σημειωνόταν, η θέση αυτή «ενισχύεται από το γεγονός ότι αρκετές πυρκαγιές εξ αυτών εμφανίζονται είτε με τη διαδικασία της έγκρισης εγκατάστασης ή της έναρξης των εργασιών τους».
Την εν λόγω έκθεση υπέγραφε ο επικεφαλής της νεοσύστατης τότε ΔΑΕΕ Ανδριανός Γκουρμπάτσης. Είκοσι ένα χρόνια μετά, ο υπαρχηγός ε.α. του Π.Σ. και πραγματογνώμονας διερεύνησης εγκλημάτων εμπρησμού κ. Γκουρμπάτσης επανέρχεται με πολυσέλιδη και εξαιρετικά αναλυτική μελέτη του στο θέμα της διασύνδεσης ανεμογεννητριών και πυρκαγιών εστιάζοντας στην περίπτωση της Καρυστίας στη Ν. Εύβοια.
Η επιλογή της Καρυστίας μόνο τυχαία δεν είναι. Και αυτό καθώς η Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας είναι πρώτη πανελλαδικά στην αιολική εγκατάσταση, με τον Δήμο Καρύστου να αναδεικνύεται σε πρωταθλητή με 829 ανεμογεννήτριες, που καλύπτουν ούτε λίγο-ούτε πολύ το 29,8% της περιοχής!
Όπως προκύπτει από τη μελέτη, μετά την απελευθέρωση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας το 2001, ο αριθμός των πυρκαγιών στην περιοχή αυξάνεται με γεωμετρική πρόοδο, ενώ από την αντιπαραβολή των χαρτών διαπιστώνεται ότι μετά την κατάσβεσή τους -παραδόξως- αντί για δέντρα φύτρωναν αιολικές εγκαταστάσεις. Στην περίπτωση δε της κοινότητας Καφηρέως του Δήμου Καρύστου, ο υπερκορεσμός των αιολικών πάρκων είναι τέτοιας έκτασης που η πυκνότητα των αιολικών εγκαταστάσεων έχει φτάσει σε ποσοστό κάλυψης 160,3%.
Η μελέτη καταλήγει στο αβίαστο συμπέρασμα πως «το κίνητρο του εμπρησμού δασών και δασικών εκτάσεων στην Καρυστία κατά την πρώτη δεκαετία του 2000 προφανώς συνίστατο στο κέρδος εταιρειών στον τομέα των ΑΠΕ ενώ μετά το 2006 και κυρίως τη διετία 2007-08 λόγω των θεσμικών αναδιαρθρώσεων που στο ενδιάμεσο έχουν συντελεστεί, η πρόκληση πυρκαγιών στις εκτάσεις αυτές εξυπηρετεί την αποφυγή χρονοβόρων διαδικασιών και με υψηλότερο κόστος για την αδειοδότησή τους».
Ο συγγραφέας της μελέτης διευκρινίζει πως η θέση της έρευνάς του είναι υπέρ των ΑΠΕ, όμως υπό την αυστηρή προϋπόθεση του ελέγχου, της επιλογής του κατάλληλου ενεργειακού μείγματος που θα υπηρετεί το κριτήριο της μικρότερης κάθε φορά δυνατής επέμβασης στο περιβάλλον.
Από τον συνολικό αριθμό εγκαταστημένης αιολικής ισχύος των 4,534 MW και τον συνολικό αριθμό ανεμογεννητριών που ανέρχονται σε 2.779 στην επικράτεια, το πρώτο εξάμηνο του τρέχοντος έτους, στην Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδος έχει εγκατασταθεί αιολική ισχύς 1.775 MW, εκ των οποίων τα 467,53 MW προέρχονται από εταιρείες αιολικής εγκατάστασης στον Δήμο Καρύστου (το 1/3της περιφέρειας και το 1/10 της επικράτειας), με αριθμό ανεμογεννητριών που ανέρχεται στις 829. Ακολουθεί η Πελοπόννησος με 619 MW.
Δεδομένο είναι ότι η συχνότητα των πυρκαγιών στην περιοχή κατά την περίοδο 2000-2021 πενταπλασιάστηκε.
Από το 1990 έως και το 2021 εκδηλώθηκαν στην περιοχή της Καρύστου συνολικά 735 αγροτοδασικές πυρκαγιές. Οπως διαπιστώνεται, κατά τα έτη 1990-99 ο αριθμός των πυρκαγιών είναι μικρός. Στη συνέχεια σημειώνεται αυξητική τάση που συνεχίζει κυρίως κατά τα έτη 2000-2001 όπου καταγράφονται 51 και 36 πυρκαγιές αντίστοιχα. Ακολούθως, τα έτη που σημειώνεται μεγάλος αριθμός πυρκαγιών είναι το 2007 και το 2008.
Από τον συνολικό αριθμό των 628 πυρκαγιών κατά τα έτη 2000-2021 αποτεφρώθηκε αγροτοδασική έκταση 180.333 στρεμμάτων. Τα έτη που αποτεφρώθηκαν τα περισσότερα στρέμματα κατά την ίδια χρονική περίοδο είναι κατά φθίνουσα σειρά 2009, 2007, 2016, 2000 και 2001. Διευκρινίζεται πως μέχρι το 1998 η καταστολή των δασικών πυρκαγιών ήταν ευθύνη της Δασικής Υπηρεσίας.
Ενδιαφέρον παρουσιάζει επίσης το γεγονός ότι «στις βόρειες περιοχές του δήμου, όπου η ταχύτητα του ανέμου είναι μεγαλύτερη από άλλες περιοχές της τάξεως 9-10 m/sec και λογικά, αφού έχει το μεγαλύτερο αιολικό δυναμικό της Εύβοιας έπρεπε να υπάρχει μεγαλύτερος αριθμός αιολικών πάρκων, αυτό δεν συμβαίνει επειδή δεν υπάρχει ηλεκτρικό δίκτυο για να συνδεθούν. Ετσι εξηγείται και ο μικρότερος αριθμός πυρκαγιών στις εν λόγω βόρειες σε σχέση με τις άλλες περιοχές του δήμου».
Κατά τη σχετική έρευνα που διενήργησε τότε η νεοσύστατη ΔΑΕΕ υπό τον Α. Γκουρμπάτση προέκυψαν, όπως τονίζεται στη μελέτη, ενδείξεις για εμπρησμό με πρόθεση και κίνητρο την εγκατάσταση αιολικών εγκαταστάσεων. Ωστόσο αυτές «δεν ήταν επαρκείς για να οδηγηθούν οι δράστες στο ακροατήριο, ενώ για ορισμένες εξ αυτών δεν αποκαλύφθηκαν οι δράστες και οι σχετικές προανακριτικές δικογραφίες τέθηκαν στο Αρχείο Αγνώστων Δραστών / Εμπρηστών».
Χαρακτηριστική είναι η απόρρητη αναφορά προς την ηγεσία του Π.Σ: «Από τις περιπτώσεις που ερευνήσαμε και οδηγηθήκαμε από μαρτυρικές καταθέσεις φαίνεται ότι στη Ν. Εύβοια ως κίνητρα πολλών πυρκαγιών είναι τα ακόλουθα: Προκειμένου να εγκατασταθούν ανεμογεννήτριες απαιτείται εκκαθάριση των εκτάσεων από δένδρα και θάμνους έτσι ώστε να γίνεται ευκολότερα η διέλευση βαρέων μηχανημάτων, οι απαιτούμενες εργασίες για την εγκατάσταση και λειτουργία των ανωτέρω ανεμογεννητριών. Τούτο δε ενισχύεται από το γεγονός ότι αρκετές πυρκαγιές εξ αυτών εμφανίζονται ή με τη διαδικασία της έγκρισης εγκατάστασης ή της έναρξης εργασιών τους. Ισως είναι διαμάχη των ιδιοκτητών αγροτεμαχίων και της Δασικής Αρχής, των εταιρειών που προτίθενται να εγκαταστήσουν τις ανεμογεννήτριες στην περιοχή ή και διαμάχη μεταξύ των ενδιαφερομένων εταιρειών προς εγκατάσταση και λειτουργία των ανεμογεννητριών.
Σε κάθε περίπτωση «… οι άδειες εγκρίσεων επέμβασης που χορηγούνται από τη Δ/νση Δασών Ν. Ευβοίας ουσιαστικά επιφέρουν: αλλαγή χρήσης γης, μειώσεις βοσκοτόπων, οχλήσεις οπτικές και ηλεκτρομαγνητικές των κατοίκων των πλησίον περιοχών…Για αυτούς τους λόγους θεωρούμε ότι στις ιδιωτικές εταιρείες για την εγκατάσταση των αιολικών πάρκων τους δίδεται κακώς άδεια έγκρισης επέμβασης σε δάση ή δασικές εκτάσεις (ακόμα και αν αυτές οι εκτάσεις έχουν χαρακτηριστεί ζώνες κτηνοτροφικές ή έχουν κηρυχθεί αναδασωτέες ή έχουν χαρακτηριστεί από το ίδιο όργανο ως πλέον άγονες)…Κατά τη γνώμη μας…η συχνότητα και έκταση των πυρκαγιών θα ήταν τότε μικρότερη…».
Τι διαπιστώνεται λοιπόν από την αντιπαραβολή των εκτάσεων όπου εκδηλώθηκαν οι πυρκαγιές στην περιοχή της Καρυστίας; Οι επιπτώσεις στο περιβάλλον είναι εμφανείς από την αντιπαραβολή των χαρτών με τις περιοχές αραίωσης της βλάστησης μετά την επέλαση των ανεμογεννητριών στην Καρυστία.
Το 1999 εκδηλώνεται πυρκαγιά στην περιοχή Πολυποτάμου της ΔΕ Στυρέων. Στην καμένη περιοχή το 2001 εμφανίζεται εταιρεία με άδεια παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας με την εγκατάσταση αιολικού πάρκου.
Το 1999 εκδηλώνεται πυρκαγιά στη θέση Μαρμάρι. Στην κατεστραμμένη περιοχή εταιρείες με άδεια παραγωγής ηλ. ενέργειας εμφανίζονται το 2001 με την εγκατάσταση αιολικού πάρκου.
Το έτος 2000 προκαλείται εκ νέου πυρκαγιά στην περιοχή Πολυποτάμου της ΔΕ Στυρέων. Στην καμένη περιοχή εμφανίζονται το 2001 εταιρείες με άδεια παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας με την εγκατάσταση αιολικού πάρκου (Εικόνα 4), ενώ στις 17-8-2000 εκδηλώνεται πυρκαγιά στη θέση Στενό-Χάνια της ΔΕ Μαρμαρίου. Στα καμένα εμφανίζονται το 2001 εταιρείες με άδεια παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας το έτος 2001 (Εικόνες 5 και 6).
Το 2001 προκαλείται πυρκαγιά μεταξύ της περιοχής Κελλιά και της θέσης «Εξώστης» της ΔΕ Στυρέων. Στην καμένη περιοχή και πιο συγκεκριμένα στη θέση «Βαθύρρεμα» εμφανίζεται εταιρεία με άδεια παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας το 2003 με την εγκατάσταση αιολικού πάρκου.
Ετος 2002
Προκαλείται πυρκαγιά στην περιοχή Πολυποτάμου της ΔΕ Στυρέων, όπου είχε προκληθεί πάλι και το 1999 αλλά και το 2000. Στην καμένη έκταση εμφανίζεται εταιρεία με άδεια παραγωγής το έτος 2001 με την εγκατάσταση αιολικού πάρκου στη θέση «Γκέρκι/Πυργάρι/Πολυποτάμου», ενώ στη θέση «Ευαγγελίστρια/Φίθκι» της ΔΕ Στυρέων εμφανίζεται η εγκατάσταση δύο Α/Γ άλλης εταιρείας με άδεια παραγωγής το έτος 2003.
Ετος 2005
Προκαλείται πυρκαγιά στη θέση «Πόρτες/Κοκκινόχωμα/Λουμπάρδα/
Ετος 2007
Εκδηλώνεται μεγάλη πυρκαγιά που ξεκίνησε από ΤΚ Μεσοχωριού (βορείως Τσακαίων) και έφτασε μέχρι Νιμπορειό και παραλία Λάφια της ΔΕ Στυρέων. Στην αρκετά μεγάλη καμένη περιοχή εμφανίζεται εταιρεία με άδεια ΠΗΕ το 2006 και άδεια λειτουργίας το 2007 εγκαθιστώντας αιολικό πάρκο. Επίσης στην καμένη αυτή περιοχή και πιο συγκεκριμένα ανατολικά της καμένης έκτασης υπάρχει μεγάλος αριθμός αιολικών σταθμών που βρίσκονται σήμερα στη φάση αξιολόγησης από τη ΡΑΕ, ενώ υπάρχουν και πολλές εγκαταστάσεις αιολικών σταθμών με άδεια παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας.
Ετος 2009
Το 2009 προκαλείται μεγάλη πυρκαγιά ΒΑ της Καρύστου στη θέση Πλατανιστός. Στη θέση αυτή πλησίον της καμένης έκτασης εμφανίζεται εταιρεία με άδεια παραγωγής το 2009 και με τροποποίηση το 2010 και το 2012 με την εγκατάσταση αιολικού πάρκου.
Ετος 2012
Τη χρονιά αυτή προκαλούνται πυρκαγιές σε περιοχές της Καρύστου κοντά στον Πλατανιστό καθώς και στη θέση Κούρμαλη/Λυστός/Μανδριά Πασσά από το Καστρί. Στις θέσεις αυτές βρίσκονται εγκαταστάσεις αιολικών σταθμών και εταιρείες που βρίσκονται είτε στη φάση αξιολόγησης είτε διαθέτουν ήδη άδεια ΠΗΕ.
Ετος 2022
Στο ηλεκτρονικό μητρώο του ΥΠΕΝ δημοσιεύτηκε πρόσφατα με σκοπό τη δημόσια διαβούλευση η Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων εταιρείας που ενδιαφέρεται για την εγκατάσταση συνολικά Α/Γ στις θέσεις Λυκόρεμα και Λιβαδάκι της ΔΕ Καρύστου. Όπως προκύπτει από τον χάρτη στην ευρύτερη περιοχή έχουν προκληθεί αρκετές πυρκαγιές, με πιο πρόσφατη το 2016 αλλά και κατά τα έτη 2013, 2012, 2009 κτλ. Στις περιοχές αυτές, όπως προκύπτει και από τον χάρτη της ΡΑΕ, υπάρχουν εταιρείες με άδεια παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας αλλά και άλλες υπό αξιολόγηση.
Φιλούνες.
