Ασυγκίνητες οι αγορές από την «καθαρή» έξοδο

Η επιστροφή μιας χώρας στις αγορές, ύστερα από αποκλεισμό μακράς διαρκείας μάλιστα, δίνει μια καλή αφορμή για… επενδυτικό πάρτι. Περιέργως, όμως, οι αγορές παρακολουθούν χωρίς να συγκινούνται ιδιαίτερα την προετοιμασία για την επιστροφή της Ελλάδας.

Το Χρηματιστήριο παραμένει «βαλτωμένο», με ισχνό επενδυτικό ενδιαφέρον από ξένους επενδυτές, στην αγορά ομολόγων η συναλλακτική κινητικότητα είναι εξίσου συγκρατημένη και οι αποδόσεις παραμένουν απαγορευτικά υψηλές για νέες εκδόσεις από το Δημόσιο.

Είναι, λοιπόν, στραβός ο γιαλός των αγορών, ή μήπως εμείς αρμενίζουμε στραβά; Τι είναι αυτό που λείπει για να αρχίσει το επενδυτικό πάρτι;

Το πρόβλημα με το σχήμα εξόδου της Ελλάδας από τα προγράμματα διάσωσης, τουλάχιστον από την οπτική ενός διαχειριστή κεφαλαίων, είναι ότι έχει όλα τα συστατικά που χρειάζονται για να αποφευχθεί μεσοπρόθεσμα οποιοδήποτε πρόβλημα στην κάλυψη των δανειακών αναγκών του Δημοσίου, αλλά όχι και ό,τι χρειάζεται για να ανοίξει ένας ενάρετος κύκλος στις αγορές.

Οι Ευρωπαίοι δανειστές βγάζουν την Ελλάδα στην αγορά ομολόγων προστατευμένη από ένα τεράστιο «μαξιλάρι» ρευστών διαθεσίμων, που επιτρέπει να πληρώνονται τα χρεολύσια για μια μεγάλη περίοδο, ακόμη και αν η χώρα δεν είναι σε θέση να συγκεντρώσει… ευρώ τσακιστό με εκδόσεις ομολόγων.

Ταυτόχρονα, όμως, δεν παρέχουν μια ελάφρυνση χρέους αρκετά γενναιόδωρη για να πάρει την έγκριση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου. Στον κόσμο των αγορών αυτό έχει πολύ μεγαλύτερη σημασία από όσο μπορεί να αντιληφθεί ο μέσος πολίτης: οι διαχειριστές των μεγάλων και σοβαρών επενδυτικών σχημάτων πολύ δύσκολα θα πλησιάσουν ομόλογα μιας χώρας που δεν έχουν «πιστοποίηση» από το Ταμείο και είναι, ταυτόχρονα, ενταγμένα στην κατηγορία “junk” των οίκων αξιολόγησης.

Χωρίς μια ικανοποιητική ελάφρυνση χρέους, το σενάριο του πάρτι χαλάει: το Δημόσιο δεν μπορεί να ανοίξει τον ενάρετο κύκλο, όπου θα εκδίδει όλο και περισσότερα ομόλογα, με τις αποδόσεις να υποχωρούν, αλλά παραμένει σε κατάσταση άμυνας, πίσω από το «μαξιλάρι» ρευστών διαθεσίμων χωρίς να δίνει την ευκαιρία σε μεγάλες τράπεζες και fundsνα επωφεληθούν από τους τίτλους του, να φέρουν περισσότερα κεφάλαια στα ομόλογα, να πέσουν οι αποδόσεις και να βελτιωθούν ευρύτερα οι πιστωτικές συνθήκες στην οικονομία, να ενισχυθούν σημαντικά οι αποτιμήσεις των ελληνικών μετοχών.

Ο ενάρετος χρηματοπιστωτικός κύκλος, που σημαίνει αποκατάσταση των διεθνών ροών κεφαλαίων προς μια χώρα, προϋποθέτει ότι υπάρχει αρκετή εμπιστοσύνη στην προοπτική της οικονομίας, ώστε η αγορά ομολόγων να καλύπτει στο μεγαλύτερο μέρος τους τις ανάγκες χρηματοδότησης του κράτους, με χαμηλό κόστος δανεισμού.

Αντίθετα, η εικόνα ενός κράτους που χρηματοδοτείται… από τα έτοιμα («μαξιλάρι» ρευστότητας), επειδή οι επενδυτές αμφιβάλλουν για τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα του χρέους, δεν συνάδει με το άνοιγμα ενός ενάρετου χρηματοπιστωτικού κύκλου.

Πριν από μερικά χρόνια, πιθανόν οι αμφιβολίες για το ελληνικό χρέος να παραμερίζονταν με μεγαλύτερη ευκολία, καθώς το χρήμα έρρεε άφθονο στις αγορές από τα ταμεία των κεντρικών τραπεζών και οι επενδυτές είχαν ανεξέλεγκτη διάθεση ανάληψης ρίσκου για να πετύχουν καλές αποδόσεις.

Τώρα, όμως, αυτός ο κύκλος κλείνει και οι επενδυτές γίνονται όλο και πιο επιλεκτικοί, όταν γνωρίζουν ότι μπορούν να αγοράσουν ένα απολύτως ασφαλές αμερικανικό 10ετές ομόλογο, με απόδοση κοντά στο 3%.

Επιπλέον, η αναστάτωση που προκαλεί στο διεθνές σύστημα η επιθετικότητα Τραμπ στα θέματα του διεθνούς εμπορίου εγείρει αμφιβολίες για τις προοπτικές της παγκόσμιας ανάπτυξης και περιορίζει τις διαθέσεις των επενδυτών για ανάληψη ρίσκου.

Δυστυχώς, η λύση για το χρέος και την έξοδο της Ελλάδας από τα προγράμματα διάσωσης συμπυκνώνεται στο γνωστό «πολύ λίγα, πολύ αργά», ενώ η μακρά περίοδος ευφορίας των αγορών τελειώνει. Ελληνικές μετοχές και ομόλογα έχουν περιθώρια για μια ανοδική κίνηση, αλλά είναι μάταιο να περιμένουμε επενδυτικό πάρτι.