Άτακτο Brexit ή μήπως καθόλου Brexit;

Με το χρόνο για την κρίσιμη ψηφοφορία της ερχόμενη Τρίτης στη βρετανική Βουλή για το Brexit να μετρά ήδη αντίστροφα, η Τερέζα Μέι έχει ελάχιστες ημέρες περιθώριο να βρει τρόπο να διασώσει τη συμφωνία που θα αποτρέψει ένα άτακτο διαζύγιο με την Ε.Ε. Όμως, με τις εξελίξεις να είναι ραγδαίες, το ζήτημα πια δεν είναι μόνο η ψηφοφορία της Τρίτης, αλλά τα όσα θα ακολουθήσουν, με τη Βουλή να «κλέβει» από την πρωθυπουργό τον έλεγχο των κινήσεων.

Το απίστευτο… στρίμωγμα της Ντάουνινγκ Στριτ ξεκίνησε με την έναρξη του πενθήμερου debate του κειμένου της συμφωνίας από τη Βουλή, που θα προηγηθεί της ψηφοφορίας της Τρίτης. Οι προβλέψεις για την έκβαση της ίδιας της ψηφοφορίας εξακολουθούν να είναι δυσοίωνες, εφόσον δεν υπάρξουν αλλαγές στο κείμενο της συμφωνίας. Και για να γίνουν αλλαγές θα πρέπει η Ε.Ε. να πειστεί να τις κάνει, γεγονός που ναι μεν δεν είναι απίθανο, αλλά παραμένει εξαιρετικά δύσκολο.

Στο νέο γύρο συνομιλιών που θα έχει η βρετανική αντιπροσωπεία στις Βρυξέλλες, βασικός στόχος παραμένει η απόσπαση επιπλέον διασφαλίσεων από τους Ευρωπαίους για την τυχόν ενεργοποίηση της δικλείδας του backstop στη βόρειο Ιρλανδία, που παραμένει και το κυριότερο αγκάθι.

Θυμίζουμε πως το backstop αποτελεί μία είδους εγγύηση αποτροπής της επιστροφής σε σκληρά σύνορα μεταξύ Βορείου Ιρλανδίας και Ιρλανδικής Δημοκρατίας, περιλαμβάνοντας μια προσωρινή παράταση της τελωνειακής ένωσης μεταξύ Ε.Ε. και Βρετανίας. Και αυτό που φοβούνται οι σκληροπυρηνικοί βουλευτές είναι πως το… προσωρινό μπορεί να μετατραπεί σε αόριστα μόνιμο, αν δεν υπάρχουν γραπτές και σαφείς εγγυήσεις από την ευρωπαϊκή πλευρά ότι το backstop θα έχει ημερομηνία λήξης.

Αν η παροχή των εγγυήσεων που επιθυμεί το Λονδίνο περιοριστεί μόνο σε κάποιου είδους γραπτή επιστολή προς τη βρετανική βουλή από την Κομισιόν, τον Ζαν Κλοντ Γιούνκερ ή τον Ντόναλντ Τουσκ, και δεν ορίζεται μέσα στο ίδιο το κείμενο της συμφωνίας, το πιθανότερο είναι πως οι βουλευτές δεν θα μείνουν ικανοποιημένοι.

Για τη Βρετανίδα πρωθυπουργό το μεγαλύτερο φόβητρο που μπορεί να χρησιμοποιήσει είναι το… χάος που μπορεί να φέρει ένα άτακτο διαζύγιο. Όμως, ακόμη και το επιχείρημα της αυτό αποδυναμώθηκε χάρη στην προχθεσινή επιτυχία των Εργατικών, οι οποίοι πέρασαν από τη Βουλή τροπολογία που μειώνει τις πιθανότητες αποχώρησης από την Ε.Ε. χωρίς συμφωνία.

Η επίμαχη τροπολογία πέρασε χάρη και στη στήριξη αρκετών βουλευτών των Τόρις, που ανήκουν στη μετριοπαθή φιλοευρωπαϊκή πτέρυγα του κόμματος. Και στόχος τους ήταν να ανοίξουν ένα παράθυρο εναλλακτικών επιλογών για το Λονδίνο, που μπορεί να φτάσουν έως και του σημείου διεξαγωγής νέου δημοψηφίσματος.

Δεν είναι τυχαίο ότι έχουν ξαναφουντώσει οι πληροφορίες για πιθανή παράταση της διαδικασίας του Brexit, όπως άλλωστε έχουν ήδη διαμηνύσει ότι είναι ανοιχτοί να συζητήσουν οι Ευρωπαίοι.

Η Βρετανίδα πρωθυπουργός έσπευσε άρον-άρον να δηλώσει ότι η καταλυτική ημερομηνία της 29ης Μαρτίου για το διαζύγιο ισχύει κανονικά. Όμως, η φωνή της έχει αποδυναμωθεί τόσο πολύ, που πλέον κανείς δεν την παίρνει… τοις μετρητοίς.

Με το νέο ψήφισμα που πέρασε χθες το βράδυ η Βουλή, σε ένα ακόμη χτύπημα εναντίον της, με μια δεύτερη σε δυο μέρες ανταρσία τμήματος των Τόρις που συνέπραξαν εκ νέου με τους Εργατικούς, το Σώμα της έδωσε διορία λιγότερο από μία εβδομάδα, ήτοι μέχρι τις 21 Ιανουαρίου, για να αναζητήσει «Σχέδιο Β» για το Brexit, εφόσον η συμφωνία δεν υπερψηφιστεί την ερχόμενη Τρίτη.

Τι σημαίνει αυτό πρακτικά; Ότι η Βουλή ορθώνει εμπόδια σε ένα άτακτο διαζύγιο, ότι υποχρεώνει την κυβέρνηση να αρχίσει να σκέφτεται να ζητήσει παράταση της μεταβατικής περιόδου. Και βέβαια φέρνει πιο κοντά ακόμη και τη πιθανότητα δεύτερου δημοψηφίσματος!