Aυξήσεις-φωτιά έως 151% στους φόρους των αυτοαπασχολουμένων

• Ελάχιστο φορολογητέο εισόδημα (ελάχιστη αμοιβή άσκησης επαγγέλματος) από 10.920 έως 50.000 ευρώ ετησίως για όσες επιχειρήσεις και επαγγελματίες λειτουργούν για 6 ή περισσότερα έτη. Από 1.102 έως 13.900 ευρώ τα αντίστοιχα ποσά φόρου εισοδήματος.  ·     Αναλυτικά, ποια θα είναι τα ελάχιστα ποσά εισοδημάτων ανάλογα με τα έτη άσκησης του επαγγέλματος, τον αριθμό των υπαλλήλων, το κόστος μισθοδοσίας και τον ετήσιο τζίρο κάθε επιχείρησης. ·     Το νέο σύστημα θα ισχύσει άμεσα, από τα φετινά εισοδήματα, με στόχο την αύξηση των εσόδων από τη φορολογία των εισοδημάτων τους κατά 874 εκατ. ευρώ το 2024 με τις νέες φορολογικές δηλώσεις και κατά 606 εκατ. ευρώ από το 2025 και μετά ·     Ποια ποσά θα λαμβάνει υπόψη η Εφορία για τον τεκμαρτό προσδιορισμό των καθαρών εισοδημάτων των ατομικών εμπορικών επιχειρήσεων, των ατομικών επιχειρήσεων παροχής υπηρεσιών και των ελευθέρων επαγγελματιών ·     Μείωση του τέλους επιτηδεύματος κατά 25%-50% από τα 650 στα 325-487,50 ευρώ για τη χρήση του 2023 και πλήρης κατάργησή του από τη χρήση του 2024.

του Γιώργου Παλαιτσάκη

Εξοντωτικές φορολογικές επιβαρύνσεις, αυξημένες έως και κατά 151% σε σύγκριση με φέτος, επιβάλλει η κυβέρνηση Μητσοτάκη σε περίπου 473.000 αυτοαπασχολούμενους, τους οποίους κατηγορεί για φοροδιαφυγή μόνο και μόνο επειδή δηλώνουν ετησίως εισοδήματα χαμηλότερα των 10.000-12.000 ευρώ.

Η  νεοφιλελεύθερη κυβέρνηση της ΝΔ αποφάσισε να θέσει σε εφαρμογή από το επόμενο έτος ένα νέο σύστημα αντικειμενικών κριτηρίων φορολόγησης των εισοδημάτων των 735.320 φορολογουμένων που έχουν μικρά εμπορικά καταστήματα ή γραφεία και ασκούν ατομικά τις δραστηριότητές τους, δηλώνοντας ουσιαστικά ανίκανη να αξιοποιήσει τα σύγχρονα μέσα τεχνολογία για να διασταυρώσει τα δεδομένα των φορολογικών δηλώσεων με άλλες πηγές και να εντοπίσει τη φοροδιαφυγή εκεί που πραγματικά υπάρχει. Τα νέα υπέρογκα φορολογικά χαράτσια που θα κληθούν να καταβάλουν χιλιάδες αυτοαπασχολούμενοι θα είναι αυξημένα έως και κατά 1.390 ευρώ ετησίως για χιλιάδες μικρομάγαζα που φυτοζωούν εξαιτίας της πολύχρονης σκληρής λιτότητας των μνημονιακών ετών αλλά και των νέων οικονομικών κρίσεων που ακολούθησαν εξαιτίας της πανδημίας του κορωνοϊού και της απότομης αύξησης των τιμών της ενέργειας.

Το νέο σύστημα Μητσοτάκη θα υποχρεώσει 473.000 φορολογούμενους, που αντιστοιχούν στο 60% του συνόλου των αυτοαπασχολουμένων, να εμφανίσουν στην Εφορία εξωπραγματικά καθαρά εισοδήματα αυξημένα έως και 300% σε σύγκριση με τα πολύ χαμηλά τα οποία αναγκάζονται να δηλώνουν κάθε χρόνο.

Στον αντίποδα, περίπου 262.000 αυτοαπασχολούμενοι που δηλώνουν πάνω από 10.000-12.000 ευρώ δεν θα επιβαρυνθούν με επιπλέον φόρους ή θα δουν τις επιβαρύνσεις τους να μειώνονται έως και κατά 325 ευρώ το επόμενο έτος, με την εφαρμογή του νέου συστήματος.

Το 1voice.gr παρουσιάζει αναλυτικούς πίνακες παραδειγμάτων που δείχνουν πόσο σημαντικά θα αυξηθούν το 2024 οι φορολογικές επιβαρύνσεις που θα κληθούν να πληρώσουν για το 2023 όσοι αυτοαπασχολούμενοι δηλώνουν ετησίως εισοδήματα μέχρι 10.000 ευρώ.

Η κυβέρνηση αποφάσισε να επιστρατεύσει αντικειμενικά κριτήρια προσδιορισμού του φορολογητέου εισοδήματος για τους 735.320 φορολογούμενους που ασκούν ατομικά επιχειρήσεις ή ελευθέρια επαγγέλματα, κατηγορώντας τη συντριπτική τους πλειονότητα συλλήβδην ως φοροφυγάδες, μόνο και μόνο επειδή από τα στατιστικά στοιχεία εκκαθάρισης των δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος που υπέβαλαν οι εν λόγω φορολογούμενοι για το 2022, αλλά και για τα προηγούμενα έτη προκύπτει ότι περίπου 7 στους 10 δηλώνουν ετήσια εισοδήματα κάτω από τα 10.920 ευρώ που είναι οι ετήσιες μικτές αποδοχές ιδιωτικού υπαλλήλου αμειβομένου με τον κατώτατο μισθό.

Ωστόσο, το ποσό αυτό, το οποίο επικαλείται η κυβέρνηση δεν είναι το φορολογητέο εισόδημα του αμειβόμενου με τον κατώτατο μισθό εργαζόμενου στον ιδιωτικό τομέα, καθώς προκύπτει από τον πολλαπλασιασμό του μικτού κατώτατου μισθού των 780 ευρώ το μήνα, στον οποίο ενσωματώνονται όμως και οι ασφαλιστικές εισφορές του εργαζόμενου οι οποίες δεν συνυπολογίζονται στο φορολογητέο εισόδημα αλλά εκπίπτουν. Το πραγματικό φορολογητέο εισόδημα ενός εργαζόμενου αμειβόμενου με τον κατώτατο μισθό του ιδιωτικού τομέα είναι 9.400 ευρώ ετησίως, δηλαδή πολύ χαμηλότερο από αυτό που θέλει η κυβέρνηση Μητσοτάκη να θεωρήσει ως βάση υπολογισμού του ελάχιστου ποσού φορολογητέου εισοδήματος, με το νέο σύστημα αντικειμενικών κριτηρίων φορολόγησης που θέλει να λανσάρει. Ανεβάζει δηλαδή αυθαίρετα την αφετηρία υπολογισμού του τεκμαρτού (αντικειμενικά προσδιοριζόμενου) ετήσιου φορολογητέου εισοδήματος κάθε αυτοαπασχολούμενου, συνυπολογίζοντας σ’ αυτήν ως “τεκμήρια” και τις παρακρατηθείσες ασφαλιστικές εισφορές!

Το νέο σύστημα αντικειμενικών κριτηρίων φορολόγησης των αυτοαπασχολουμένων – το οποίο ενέκρινε χθες το υπουργικό συμβούλιο υπό τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη και παρουσίασαν ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κωνσταντίνος Χατζηδάκης, ο υφυπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Χάρης Θεοχάρης και ο Διοικητής της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων Γεώργιος Πιτσιλής – θα ισχύσει από τα φετινά εισοδήματα, δηλαδή από τις φορολογικές δηλώσεις που θα υποβληθούν το 2024. Βασίζεται, ειδικότερα, στο αυθαίρετο συμπέρασμα, ότι τα ετήσια καθαρά κέρδη κάθε φυσικού προσώπου που ασκεί ατομικά, για 6 έτη, εμπορική επιχείρηση, επιχείρηση παροχής υπηρεσιών ή ελευθέριο επάγγελμα δεν μπορεί να είναι χαμηλότερα από τις ετήσιες μικτές αποδοχές (συμπεριλαμβανομένων φόρων και ασφαλιστικών εισφορών) ενός υπαλλήλου του ιδιωτικού τομέα που αμείβεται με τον κατώτατο μηνιαίο μισθό των 780 ευρώ! Δηλαδή το ελάχιστο αποδεκτό όριο ετησίων καθαρών κερδών για κάθε αυτοαπασχολούμενο που έχει συμπληρώσει 6 έτη άσκησης του επαγγέλματός του δεν μπορεί να είναι κατώτερο από 10.920 ευρώ και, ως εκ τούτου, ο αναλογών φόρος δεν μπορεί να είναι κατώτερος των 1.102,40 ευρώ!

Από κει και πέρα:

* Για όσους ασκούν το επάγγελμα για λιγότερα από 4 έτη, είναι δηλαδή νέοι επιχειρηματίες ή επαγγελματίες, δεν θα ισχύει κανένα ελάχιστο όριο φορολογητέου εισοδήματος, βάσει του νέου συστήματος. Με πιο απλά λόγια, στα 3 πρώτα έτη λειτουργίας κάθε επιχείρησης ή γραφείου το νέο σύστημα δεν θα εφαρμόζεται.

* Στο 4^ο έτος λειτουργίας θα ισχύει ελάχιστο όριο φορολογητέου εισοδήματος μειωμένο κατά 67% σε σύγκριση με το ποσό των 10.920 ευρώ, δηλαδή ελάχιστο φορολογητέο εισόδημα 3.620 ευρώ.

* Στο 5^ο έτος λειτουργίας θα ισχύει ελάχιστο όριο φορολογητέου εισοδήματος μειωμένο κατά 33% σε σύγκριση με το ποσό των 10.920 ευρώ, δηλαδή 7.280 ευρώ.

* Για όσους ασκούν το επάγγελμα για περισσότερα από 6 και μέχρι 9 έτη, το ελάχιστο ποσό ετησίου φορολογητέου εισοδήματος των 10.920 ευρώ θα υπολογίζεται προσαυξημένο κατά 10%, δηλαδή θα ανέρχεται σε 12.012 ευρώ.

* Για όσους ασκούν το επάγγελμα για περισσότερα από 9 και μέχρι 12 έτη, το ποσό των 10.920 ευρώ θα προσαυξάνεται κατά 20% και θα διαμορφώνεται στα 13.104 ευρώ.

* Για όσους ασκούν το επάγγελμα για περισσότερα από 12 έτη το ποσό των 10.920 ευρώ θα προσαυξάνεται κατά 30% και θα διαμορφώνεται στα 14.196 ευρώ.

 

Το κάθε ένα από τα παραπάνω ποσά θεωρείται – σύμφωνα με την κυβερνητική “λογική” ως μια «ελάχιστη αμοιβή», η οποία προσδιορίζεται με αντικειμενικό τρόπο σε σημείο που αντανακλά την ελάχιστη εισφερόμενη αξία της προσωπικής εργασίας του αυτοαπασχολούμενου στην επιχείρησή του!

Προσαυξήσεις για όσους απασχολούν προσωπικό

Από κει και πέρα, σε περίπτωση που ο αυτοαπασχολούμενος έχει και υπαλλήλους:

1) Το εκάστοτε ισχύον ποσό ελάχιστης αμοιβής, όπως προσδιορίστηκε παραπάνω, θα συγκρίνεται με το ποσό του ανώτερου ετήσιου μισθού που καταβάλλεται στο προσωπικό. Το ποσό σύγκρισης δεν θα μπορεί να είναι υψηλότερο των 30.000 ευρώ. Όποιο από τα δύο ποσά είναι μεγαλύτερο θα λαμβάνεται αυτό υπόψη ως ελάχιστη αμοιβή, για τον περαιτέρω αντικειμενικό προσδιορισμό του ετησίου φορολογητέου εισοδήματος.

2) Η ελάχιστη αμοιβή, όπως αυτή θα διαμορφώνεται με βάση τη σύγκριση της προηγούμενης παραγράφου, θα προσαυξάνεται περαιτέρω με 2 τρόπους, σωρευτικά:

α) κατά το 10% του ετήσιου κόστους μισθοδοσίας του προσωπικού (στο οποίο περιλαμβάνονται μισθοί, εργοδοτικές εισφορές, παροχές σε είδος) της επιχείρησης, με ανώτατο όριο προσαύξησης τις 15.000 ευρώ.

β) κατά 35% έως 100% όταν ο ετήσιος τζίρος του αυτοαπασχολούμενου είναι σημαντικά μεγαλύτερος από το μέσο όρου του ετήσιου τζίρου του Κωδικού Αριθμού Δραστηριότητας (ΚΑΔ). Συγκεκριμένα, η προσαύξηση θα ανέρχεται σε:

• 35% για όσους ο ετήσιος τζίρος είναι μεγαλύτερος του 100% του μέσου όρου του ετήσιου τζίρου του ΚΑΔ των μεγαλύτερων εσόδων
• 70% για όσους ο ετήσιος τζίρος είναι μεγαλύτερος του 150% του μέσου όρου του ετήσιου τζίρου του ΚΑΔ των μεγαλύτερων εσόδων
• 100% για όσους ο ετήσιος τζίρος είναι μεγαλύτερος του 200% του μέσου όρου του ετήσιου τζίρου του ΚΑΔ των μεγαλύτερων εσόδων.

Το ανώτατο όριο στο οποίο θα μπορεί να φθάσει το αντικειμενικά προσδιοριζόμενο με το νέο αυτό σύστημα φορολογητέο εισόδημα είναι τα 50.000 ευρώ. Ο φόρος εισοδήματος που αναλογεί στο ποσό αυτό ανέρχεται σε 13.900 ευρώ.

Εφόσον το δηλούμενο εισόδημα του αυτοαπασχολούμενου είναι μεγαλύτερο από το αντικειμενικά προσδιοριζόμενο εισόδημα, δηλαδή από την ελάχιστη αμοιβή, ως φορολογητέο εισόδημα θα λαμβάνεται υπόψη το δηλούμενο.

Εφόσον το δηλούμενο εισόδημα είναι μικρότερο της ελάχιστης αμοιβής, ως φορολογητέο εισόδημα θα λαμβάνεται υπόψη το αντικειμενικά προσδιοριζόμενο εισόδημα της ελάχιστης αμοιβής.

Πεδίο εφαρμογής

 

Το νέο σύστημα αντικειμενικού προσδιορισμού του φορολογητέου εισοδήματος θα εφαρμοστεί σε όλες τις ατομικές επιχειρήσεις, εξαιρουμένων των αγροτών και των αυτοαπασχολούμενων που εργάζονται σαν μισθωτοί αλλά εκδίδουν αποδείξεις ή τιμολόγια παροχής υπηρεσιών από «μπλοκάκια».

Παραδοχές-μειώσεις-απαλλαγές

– Κατά τον υπολογισμό της ελάχιστης αμοιβής, λαμβάνονται υπόψη τυχόν εισοδήματα από μισθωτή εργασία του αυτοαπασχολούμενου.

– Ο χρόνος κατά τον οποίο ο ελεύθερος επαγγελματίας είχε παύση εργασιών δεν θα λαμβάνεται υπόψη κατά τον υπολογισμό της ελάχιστης αμοιβής.

– Όταν ο φορολογούμενος ασκεί την επιχειρηματική δραστηριότητά του και έχει την κύρια κατοικία του σε χωριά με πληθυσμό έως 500 κατοίκους και σε νησιά κάτω από 3.100  κατοίκους, η ελάχιστη αμοιβή θα μειώνεται κατά 50%.

– Όταν ο αυτοαπασχολούμενος έχει αναπηρία ίση ή μεγαλύτερη του 80%, η ελάχιστη αμοιβή θα μειώνεται κατά 50%.

-Η ελάχιστη αμοιβή αποτελεί μαχητό τεκμήριο που θα μπορεί να αμφισβητηθεί από τον φορολογούμενο με βάση πραγματικά περιστατικά ή στοιχεία (π.χ. θα μπορεί να ζητηθεί απαλλαγή λόγω στρατιωτικής θητείας, νοσηλείας σε νοσοκομείο, κράτησης σε φυλακή, κ.λπ.).

Τέλος επιτηδεύματος

Για όσους δηλώσουν για το φορολογικό έτος 2023 (στις φορολογικές δηλώσεις του 2024) εισοδήματα υψηλότερα από την ελάχιστη αμοιβή, θα ισχύσει μείωση του τέλους επιτηδεύματος κατά 50%. Δηλαδή, για τους φορολογούμενους αυτούς, το βασικό ποσό του τέλους επιτηδεύματος θα μειωθεί από τα 650 στα 325 ευρώ.

Όσοι δηλώσουν για το 2023 εισοδήματα χαμηλότερα από την ελάχιστη αμοιβή, θα έχουν – στις φορολογικές δηλώσεις που θα υποβάλουν το 2024 – μείωση του τέλους επιτηδεύματος κατά 25%. Δηλαδή το τέλος θα μειωθεί από τα 650 στα 487,50 ευρώ για τους συγκεκριμένους φορολογούμενους.

Το τέλος επιτηδεύματος θα καταργηθεί πλήρως από το φορολογικό έτος 2024, δηλαδή από τις φορολογικές δηλώσεις που θα υποβληθούν το 2025.

Τι αποτελέσματα θα φέρει η εφαρμογή του νέου συστήματος

Σύμφωνα με τα όσα παρουσίασαν οι κ.κ. Χατζηδάκης και Θεοχάρης, οι επιπτώσεις της εφαρμογής του συστήματος αυτού στα εισοδήματα, τους φόρους και τα έσοδα του κράτους θα είναι οι εξής:

 

Σε σύνολο 735.320 ελεύθερων επαγγελματιών:

-Οι 473.000 θα πληρώσουν περισσότερο φόρο, κατά μέσο όρο +1.444 ευρώ ο καθένας.

-Οι 124.000 δεν θα έχουν επιβάρυνση ή ελάφρυνση.

-Οι 138.000 θα έχουν μείωση της φορολογικής επιβάρυνσης κατά 560 ευρώ κατά μέσο όρο ο καθένας.

Το Δημόσιο εισπράττει σήμερα από τη φορολογία των ελεύθερων επαγγελματιών 1,709 δισ. ευρώ (1,331 δισ. από το φόρο εισοδήματος και 378 εκατ. από το τέλος επιτηδεύματος). Με την εφαρμογή του νέου συστήματος προβλέπεται ότι τα έσοδα θα αυξηθούν κατά 874  εκατ. ευρώ ενώ αν συνυπολογιστεί η κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος η τελική αύξηση των εσόδων θα ανέλθει σε 606 εκατ. ευρώ.

Επιπτώσεις και στα κοινωνικά επιδόματα

 

Από την εφαρμογή του συστήματος αναμένεται μείωση του ύψους των επιδομάτων τέκνων και στέγασης που θα λαμβάνουν οι αυτοαπασχολούμενοι, λόγω αύξησης και ανόδου των φορολογητέων εισοδημάτων τους σε επίπεδα υψηλότερα από τα χαμηλά σε υψηλότερα εισοδηματικά κλιμάκια χορήγησης των συγκεκριμένων επιδομάτων, όπου τα ποσά που αντιστοιχούν είναι μειωμένα. Η συνολική εξοικονόμηση που θα προκύψει έχει εκτιμηθεί στα 100 εκατομμύρια ευρώ.