Barclays: Η ενεργειακή κρίση στην Ευρώπη θα μεταδοθεί στην παγκόσμια οικονομία

Για μία κρίση η οποία θα κρατήσει χρόνια κάνει λόγο η Barclays, αναφερόμενη στο σοκ της αγοράς ενέργειας και ειδικά του φυσικού αερίου που βιώνει η Ευρώπη και το οποίο θα έχει βαθύ και μακροχρόνιο αντίκτυπο στην παγκόσμια οικονομία, και όχι μόνο στην οικονομία της περιοχής.

Όπως επισημαίνει, η ανάπτυξη στη ζώνη του ευρώ θα είναι πιο αδύναμη και ο πληθωρισμός υψηλότερος, οι φτωχότερες χώρες που δεν είναι σε θέση να ανταγωνιστούν για φορτία LNG θα πιεστούν έντονα και η εμπορική σχέση μεταξύ ΗΠΑ και ΕΕ θα αλλάξει προς όφελος της Αμερικής.

“Δεν υπάρχουν εύκολες λύσεις για το ενεργειακό πρόβλημα της Ευρώπης”, σημειώνει χαρακτηριστικά.

Ο χειμώνας του 2022/2023 θα είναι δύσκολος, ακόμη και αν δεν υπάρξουν περαιτέρω περικοπές στην προσφορά ρωσικού φυσικού αερίου, καθώς οι τιμές παραμένουν υψηλές, χτυπώντας τη ζήτηση.

Εάν οι ρωσικές ροές πέσουν στο μηδέν και εάν ο καιρός είναι ψυχρότερος από το κανονικό, τα επίπεδα αποθήκευσης σε ολόκληρη την ΕΕ στα τέλη Μαρτίου 2023 θα μπορούσαν να είναι περίπου τα δύο πέμπτα του μέσου όρου το 2017-2022, ενώ η εξάρτηση από την αποθήκευση θα αυξηθεί περαιτέρω.

“Βλέπουμε τον κίνδυνο διαχειριζόμενων blackout και εφαρμογής δελτίων στην ενέργεια”, προσθέτει η βρετανική τράπεζα.

“Αναμένουμε ότι αυτό θα οδηγήσει σε μια βαθιά, παρατεταμένη ύφεση στην Ευρώπη και σε πιο επίμονο, υψηλότερο πληθωρισμό.

Προβλέπουμε ότι το πραγματικό ΑΕΠ στη ζώνη του ευρώ θα συρρικνωθεί κατά 1,1% το 2023, με τον μετρούμενο πληθωρισμό να κινείται στο 6,3%, ενώ μακροπρόθεσμα, αναμένεται σημαντική απώλεια ανταγωνιστικότητας καθώς οι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις παλεύουν με υψηλότερο ενεργειακό κόστος”, όπως σημειώνει η Barclays.

Η αρχική εκτίναξη των τιμών του ευρωπαϊκού φυσικού αερίου στα τέλη του 2021 προκλήθηκε από τη μείωση των ρωσικών προμηθειών, η οποία συνέπεσε με μια σειρά γεγονότων που σχετίζονται με τις καιρικές συνθήκες – απότομο κρύο στη βόρεια Ασία, μια σφοδρή χειμερινή καταιγίδα στις νότιες ΗΠΑ, μία ψυχρότερή από το κανονικό άνοιξη στην Ευρώπη και συνθήκες ξηρασίας στη Βραζιλία – εν μέσω έντονης βιομηχανικής δραστηριότητας.

Ο περασμένος χειμώνας κινήθηκε σύμφωνα με τον μέσο όρο της πενταετίας και η βιομηχανική ζήτηση έκτοτε μειώθηκε σημαντικά, ωστόσο οι ευρωπαϊκές τιμές του φυσικού αερίου συνέχισαν να ανεβαίνουν φέτος.

Τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης φυσικού αερίου στην Ολλανδία έχουν σημειώσει άνοδο σχεδόν 220% από τις αρχές του έτους και σε σύγκριση με το επίπεδο του 2020 αυξήθηκαν σχεδόν κατά 1100%.

Η αύξηση των τιμών είναι κατά κύριο λόγο συνάρτηση της μείωσης των ρωσικών προμηθειών φυσικού αερίου, οι οποίες με τον τρέχοντα ρυθμό θα μειωθούν κατά σχεδόν 75% σε ετήσια βάση τον ερχόμενο χειμώνα, έχοντας επιδεινωθεί παράλληλα από τις κρίσεις ηλεκτρικής ενέργειας λόγω των πυρηνικών διακοπών και της χαμηλής παραγωγής υδροηλεκτρικής ενέργειας.

Αμέσως μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, η Barclays προέβλεψε την πιθανότητα οι τιμές του φυσικού αερίου της ΕΕ να φτάσουν κατά μέσο όρο τα 300 ευρώ/MWh το καλοκαίρι στο χειρότερο σενάριο πλήρους διακοπής της παροχής φυσικού αερίου από τη Ρωσία, οι οποίες είναι πιθανό να κινηθούν κατά μέσο όρο λόγο πάνω από τα 5,1 bcm τον μήνα, αυτή την περίοδο αναπλήρωσης (υποθέτοντας ότι δεν υπάρχει περαιτέρω μείωση των ροών).

Τα επίπεδα αποθήκευσης στην ΕΕ έχουν καλυφθεί ταχύτερα από τον ιστορικό μέσο όρο, λόγω κυρίως της καταστροφής της ζήτησης στον βιομηχανικό τομέα.

Ωστόσο, οι τιμές του φυσικού αερίου συνέχισαν να ανεβαίνουν.

Αυτό οφείλεται κυρίως στο γεγονός ότι οι συμμετέχοντες στην αγορά έχουν μειώσει την εκτίμησή τους για βιώσιμες ροές προς την ΕΕ, κάτι που θα συνεπαγόταν μεγαλύτερη ζήτηση αποθήκευσης.

Με περιορισμένη ικανότητα αύξησης των εισαγωγών LNG για την αντικατάσταση των ρωσικών προμηθειών, οι τιμές πρέπει να αντικατοπτρίσουν το επίπεδο της καταστροφής της ζήτησης που θα οδηγούσε σε επαρκή αποθήκευση – όχι μόνο για αυτόν τον χειμώνα, αλλά και για τους επόμενους χειμώνες, κατά την άποψη της βρετανικής τράπεζας.

“Πιστεύουμε ότι θα υπάρχει περιορισμένο ανοδικό περιθώριο στις τιμές του φυσικού αερίου στην ΕΕ σε σχέση με τα σημερινά επίπεδα, εάν οι ροές φυσικού αερίου από τη Ρωσία δεν μειωθούν περαιτέρω και ο χειμώνας είναι φυσιολογικός. Ο ψυχρότερος/θερμότερος καιρός θα δικαιολογούσε μια μέτρια αύξηση/μείωση των τιμών, αλλά εάν οι ρωσικές προμήθειες μειωθούν περαιτέρω, αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε νέα απότομη αύξηση των τιμών”, επισημαίνει η Barclays.

Οι εκτιμήσεις της δείχνουν ότι η αποθήκευση φυσικού αερίου στην ΕΕ θα ολοκληρώσει το χειμώνα στα 30 bcm περίπου, υποθέτοντας κανονικές καιρικές συνθήκες και ένα σενάριο σταθερών ρωσικών ροών.

Ωστόσο, εάν οι ρωσικές ροές μηδενιστούν, τα επίπεδα αποθήκευσης στο τέλος του χειμώνα θα μπορούσαν να μειωθούν σε μόλις 18 bcm, ενώ η ζήτηση αποθήκευσης θα αυξηθεί περαιτέρω.

Ελλείψει ρυθμιστικής παρέμβασης, ένα τέτοιο σενάριο είναι πιθανό να οδηγήσει σε σημαντική αύξηση των τιμών, τονίζει η τράπεζα.

“Αυτή δεν είναι μόνο μία ευρωπαϊκή κρίση φυσικού αερίου. Έχει εξελιχθεί σε παγκόσμια κρίση με δυνατότητα σημαντικής μετάδοσης στην ευρύτερη οικονομία με τη μορφή υψηλότερου πληθωρισμού και βραδύτερης ανάπτυξης“, όπως σημειώνει η Barclays.

Ο σκληρός ανταγωνισμός για προμήθειες LNG στην ΕΕ οδήγησαν σε σημαντική μείωση των εισαγωγών καυσίμων από τις οικονομίες των Αναδυόμενων Αγορών της Ασίας, κυρίως την Κίνα, της οποίας το μερίδιο των παγκόσμιων εξαγωγών LNG συρρικνώθηκε από 21% πέρυσι σε 15% κατά τους πρώτους οκτώ μήνες του 2022.

Από την άλλη πλευρά, οι τιμές του φυσικού αερίου στις ΗΠΑ έχουν επίσης αυξηθεί φέτος, αν και πολύ λιγότερο από ό,τι διεθνώς, ωστόσο οι βασικοί “μοχλοί” της κίνησης – όπως η περιορισμένη αλλαγή καυσίμου στον τομέα της ενέργειας που ενισχύει τη ζήτηση – είναι πιθανό να επιμείνουν.

Αυτό θα μπορούσε τελικά να οδηγήσει σε σύγκλιση των τιμών στις ΗΠΑ και διεθνώς.