Black List στο ΓΕΜΗ για τα «λαμόγια»

Με στόχο την ενσωμάτωση κοινοτικής οδηγίας η Ελληνική Βουλή άναψε το «πράσινο φως» στο νομοσχέδιο του Υπουργείου Ανάπτυξης για το μπλόκο σε στελέχη επιχειρήσεων που έχουν καταδικαστεί για αξιόποινες πράξεις στην Ελλάδα αλλά και σε άλλη χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης με στόχο να πάψουν να κατέχουν διευθυντικές θέσεις και να διαχειρίζονται εταιρικές υποθέσεις.

Η σχετική Κοινοτική Οδηγία («Ενσωμάτωση του άρθρου 1 της Οδηγίας (ΕΕ) 2019/1151 κατά το μέρος που αφορά τους αποκλεισμένους διευθυντές και άλλες επείγουσες διατάξεις») και έχει ως στόχο την αποτροπή δόλιας ή καταχρηστικής συμπεριφοράς. Για την εφαρμογή του μέτρου, το νομοσχέδιο προβλέπει τη δημιουργία μιας «μαύρης λίστας» εντός του ΓΕΜΗ όπου θα καταχωρούνται αυτόματα τα στελέχη που καταδικάζονται και που πλέον θα καθίστανται ως «αποκλεισμένοι διευθυντές», όπως χαρακτηρίζονται από το νέο νόμο.

Για τους «αποκλεισμένους διευθυντές» θα λαμβάνονται ηλεκτρονικά στοιχεία από άλλα μητρώα του Δημοσίου, και, όπου απαιτείται, μέσω του Κέντρου Διαλειτουργικότητας της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων και Ψηφιακής Διακυβέρνησης, και ιδίως από το Γενικό Εμπορικό Μητρώο (Γ.Ε.ΜΗ.), το Μητρώο Αφερεγγυότητας του Συστήματος Διαχείρισης Δικαστικών Υποθέσεων και την πύλη «e-justice».

Στη συγκεκριμένη «μαύρη λίστα» θα έχουν πρόσβαση οι δημόσιες Αρχές του άρθρου 6 του ν. 4557/2018, δηλαδή η ΤτΕ, η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς, η ΕΛΑΣ, η Επιτροπή Λογιστικής Τυποποίησης και Ελέγχων, η ΑΑΔΕ, η Επιτροπή Εποπτείας και Ελέγχου Παιγνίων, το υπουργείο Δικαιοσύνης. Επίσης η Αρχή Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Εγκληματικές Δραστηριότητες, το Σύστημα Διασύνδεσης Μητρώων Επιχειρήσεων (Σ.ΔΙ.ΜΗ.Ε. – B.R.I.S.), καθώς και ιδιώτες που έχουν ειδικό έννομο συμφέρον.

Σύμφωνα με το νομοσχέδιο το ΓΕΜΗ θα ανταλλάσσει πληροφορίες με τα άλλα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης μέσω της πλατφόρμας «e-justice», σχετικά με τα στοιχεία των αποκλεισμένων διευθυντών, τη διάρκεια του αποκλεισμού, καθώς και τους λόγους του αποκλεισμού και θα απαντά ηλεκτρονικά σε αιτήματα των άλλων κρατών μελών για οποιαδήποτε σχετική πληροφορία.»

Ο «αποκλεισμένος διευθυντής»

Ποιος όμως θα θεωρείται «αποκλεισμένος διευθυντής» με βάση το νομοσχέδιο; Η ρύθμιση αναφέρει ρητά πως «Αποκλεισμένος διευθυντής ορίζεται το φυσικό πρόσωπο που αποκλείεται από τη διαχείριση εταιρικών υποθέσεων επειδή έχει αμετακλήτως καταδικαστεί για τις αξιόποινες πράξεις των άρθρων:

αα) 197 έως 202 του ν. 4738/2020 (Α΄ 207), περί παραβίασης των διατάξεων για τη ρύθμιση οφειλών και την παροχή δεύτερης ευκαιρίας,

αβ) 187, 187Α, 187Β, 372, 374, 375, 380, 385, 386, 386Α, 386Β, 390, 394, 394α, 395, 397, 404 του Ποινικού Κώδικα (ν. 4619/2019, Α΄ 95), περί εγκληματικής οργάνωσης, τρομοκρατικών πράξεων – τρομοκρατικής οργάνωσης, αξιόποινης υποστήριξης, κλοπής, διακεκριμένης κλοπής, υπεξαίρεσης, ληστείας, εκβίασης, απάτης, απάτης με υπολογιστή, απάτης σχετικής με τις επιχορηγήσεις, απιστίας, αποδοχής και διάθεσης προϊόντων εγκλήματος, διακεκριμένης αποδοχής και διάθεσης προϊόντων εγκλήματος, παρακώλυσης συναγωνισμού, καταδολίευσης δανειστών και τοκογλυφίας αντίστοιχα,

αγ) 28 έως 31 του ν. 4443/2016 (Α΄ 232), περί κατάχρησης αγοράς, αδ) 176 έως 179 του ν. 4548/2018 (Α΄ 104), περί παραβίασης του δικαίου των ανωνύμων εταιρειών, αε) 155 του ν. 2960/2001 (Α΄ 265), περί λαθρεμπορίας, αστ) 2 του ν. 4557/2018 (Α΄ 139), περί πρόληψης και καταστολής της νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας.

Οι απαγορεύσεις

Ο «αποκλεισμένος διευθυντής» όπως ονομάζεται απαγορεύεται, είτε κατά τη σύσταση της εταιρείας, είτε κατά τη διάρκεια λειτουργίας της, να διορίζεται, μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου (Δ.Σ.) σε Ανώνυμη Εταιρεία, διαχειριστής σε Εταιρεία Περιορισμένης Ευθύνης, Ιδιωτική Κεφαλαιουχική Εταιρεία και Ετερόρρυθμη Εταιρεία κατά μετοχές, πληρεξούσιος ή αντίκλητος σε υποκαταστήματα κεφαλαιουχικών εταιρειών, εκκαθαριστής, εκπρόσωπος νομικού προσώπου που συμμετέχει στο Δ.Σ. Α.Ε. κατά την έννοια της παρ. 4 του άρθρου 77 του ν. 4548/2018, υποκατάστατος οργάνου κεφαλαιουχικής εταιρίας και ως πρόσωπο που έχει την εξουσία να δεσμεύει την εταιρεία έναντι τρίτων και να την εκπροσωπεί ενώπιον δικαστηρίου.

Ενώ με το νέο νόμο αναφέρεται ρητά πως ο διορισμός ενός «αποκλεισμένου διευθυντή» είναι άκυρος και πως στην περίπτωση που ο αποκλεισμός επέλθει κατά τη διάρκεια της θητείας του φυσικού προσώπου, η εταιρεία θα έχει στη διάθεση της ένα μήνα ως χρονικό περιθώριο προκειμένου να προβεί στην αντικατάσταση του.

Οι ποινές

Τα προβλεπόμενα χρονικά όρια του αποκλεισμού σε περίπτωση κακουργήματος είναι 15 έτη από τον χρόνο που η δικαστική απόφαση κατέστη αμετάκλητη και σε περίπτωση πλημμελήματος τα 5 έτη από τον χρόνο που η δικαστική απόφαση κατέστη αμετάκλητη. Μετά την παρέλευση της διάρκειας αποκλεισμού το αποκλεισμένο φυσικό πρόσωπο θα διαγράφεται αυτοδίκαια από το Μητρώο Αποκλεισμένων Διευθυντών.

Ποιες είναι οι κυρώσεις

Στην περίπτωση που κάποιος «αποκλεισμένος διευθυντής» διαχειρίζεται εταιρικές υποθέσεις τότε το νομοσχέδιο προβλέπει σειρά κυρώσεων τόσο για το φυσικό πρόσωπο όσο και για την εταιρεία.

Πιο συγκεκριμένα η πρόβλεψη του νομοθέτη είναι πως στον «αποκλεισμένο διευθυντή» που διενεργεί εν γνώσει του αποκλεισμού πράξεις διαχείρισης εταιρικών υποθέσεων θα επιβάλλεται πρόστιμο ύψους από 20 χιλιάδων ευρώ έως 500 χιλιάδων ευρώ, ένα μέτρο που κατ΄ εμάς αφήνει κάποιο παράθυρο ερμηνείας αλλά και την πιθανότητα διαφορετικής μεταχείρισης.

Στην εταιρεία που αναθέτει τη διαχείριση των εταιρικών της υποθέσεων σε «αποκλεισμένο διευθυντή» όπως λέγεται εν γνώσει του αποκλεισμού του, ή παραλείπει να τον αντικαταστήσει εντός της προθεσμίας του ενός μήνα θα επιβάλλεται πρόστιμο.