Χαράτσι ΕΝΦΙΑ σε χιλιάδες φορολογούμενους με χαμηλά εισοδήματα

Την απώλεια της μερικής ή ολικής απαλλαγής από τον ΕΝ.Φ.Ι.Α. του 2025 προκάλεσε σε χιλιάδες αυτοαπασχολούμενους οι οποίοι δηλώνουν κάθε χρόνο ετήσια εισοδήματα κάτω από 10.000 ευρώ η φορολόγησή τους με βάση τα αντικειμενικά κριτήρια του ν. 5073/2023 για τη χρήση του 2023. Eπιπλέον, ο τρόπος προσδιορισμού του συνολικού οικογενειακού εισοδήματος που λαμβάνεται υπόψη για να κριθεί ποιοι ιδιοκτήτες ακινήτων δικαιούνται μερικής ή ολικής απαλλαγής από τον ΕΝ.Φ.Ι.Α. λόγω χαμηλών εισοδημάτων, όπως καθορίστηκε σε σχετική απόφαση του Διοικητή της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων Γιώργου Πιτσιλή, στέρησε και φέτος από χιλιάδες άλλους φορολογούμενους με χαμηλά εισοδήματα το δικαίωμα απαλλαγής από τον ΕΝ.Φ.Ι.Α. .

Συγκεκριμένα, σύμφωνα με την υπ’ αριθμόν Α. 1042/2025 απόφαση του Διοικητή της ΑΑΔΕ με την οποία προσδιορίστηκαν ακριβώς τα ποσά που ελήφθησαν υπόψη ως ετήσιο οικογενειακό εισόδημα κάθε φορολογούμενου προκειμένου να διαπιστωθεί εάν πληροί τα εισοδηματικά κριτήρια για την απαλλαγή από το 50% ή το 100% του ΕΝ.Φ.Ι.Α. του 2025:

1) Στο συνολικό ετήσιο οικογενειακό εισόδημα περιελήφθη φέτος για πρώτη φορά και το προσδιορισθέν τεκμαρτό εισόδημα με βάση τα αντικειμενικά κριτήρια του ν. 5073/2023, το οποίο στις περισσότερες περιπτώσεις όσων αυτοαπασχολουμένων δηλώνουν κάτω από 10.000 ευρώ ήταν σημαντικά αυξημένο σε σύγκριση με το δηλούμενο. Ως εκ τούτου, φέτος χιλιάδες αυτοαπασχολούμενοι εμφανίστηκαν με ετήσια εισοδήματα σημαντικά αυξημένα σε σύγκριση με τα προηγούμενα χρόνια (για τις απαλλαγές από τον ΕΝ.Φ.Ι.Α του 2025 ελήφθησαν υπόψη τα εισοδήματα του 2023), με αποτέλεσμα να υπερβουν τα εισοδηματικά όρια που ισχύουν για τις απαλλαγές από τον ΕΝ.Φ.Ι.Α. και να χάσουν τις απαλλαγές.

2) Εκατοντάδες χιλιάδες χαμηλόμισθοι, χαμηλοσυνταξιούχοι, άνεργοι, ανάπηροι, τρίτεκνοι και πολύτεκνοι με χαμηλά εισοδήματα έχασαν και φέτος τη μερική ή ολική απαλλαγή από τον Ενιαίο Φόρο Ιδιοκτησίας Ακινήτων (ΕΝ.Φ.Ι.Α.), αν και κανονικά την δικαιούνταν. Ο λόγος για τον οποίο συνέβη αυτό είναι ότι – σύμφωνα με την απόφαση Α.1042/2025 του Διοικητή της Α.Α.Δ.Ε., το συνολικό ετήσιο φορολογητέο οικογενειακό εισόδημα του φορολογικού έτους 2023 το οποίο ελήφθη υπόψη για τη χορήγηση μερικής ή ολικής απαλλαγής από τον ΕΝ.Φ.Ι.Α. υπολογίστηκε και πάλι, όπως και τα προηγούμενα χρόνια, με έναν τρόπο στρεβλό και άδικο, που είχε ως συνέπεια να διαμορφωθεί σε ύψος μεγαλύτερο από το ισχύον κατά περίπτωση εισοδηματικό όριο. Έτσι, πολλοί φορολογούμενοι με χαμηλά εισοδήματα που δικαιούνταν κανονικά να απαλλαγούν από τον ΕΝ.Φ.Ι.Α. καλούνται και φέτος να πληρώσουν τον φόρο αυτό στο ακέραιο.

Συγκεκριμένα, κατά την διαδικασία υπολογισμού και εκκαθάρισης του ΕΝ.Φ.Ι.Α. του 2025 και σε εφαρμογή της συγκεκριμένης απόφαση του Διοικητή της Α.Α.Δ.Ε., συμπεριελήφθησαν στο συνολικό ετήσιο οικογενειακό εισόδημα κάθε φορολογούμενου, το οποίο ελήφθη υπόψη για να διαπιστωθεί εάν αυτός είναι δικαιούχος μερικής ή ολικής απαλλαγής από τον ΕΝ.Φ.Ι.Α., ακόμη και εισοδήματα τα οποία είναι έκτακτα και μη επαναλαμβανόμενα όπως οι αποζημιώσεις απολύσεων, καθώς επίσης και ποσά κοινωνικών παροχών τα οποία δεν φορολογούνται, όπως είναι τα επιδόματα τέκνων, οι μισθοί, οι συντάξεις και η πάγια αντιμισθία ολικά τυφλών και κινητικά αναπήρων σε ποσοστό άνω του 80%. Στο συνολικό ετήσιο οικογενειακό εισόδημα κάθε φορολογούμενου που ελήφθη υπόψη για να διαπιστωθεί εάν δικαιούται ή όχι την απαλλαγή από τον ΕΝ.Φ.Ι.Α. συνυπολογίστηκαν επίσης τα επιδόματα ανεργίας.

Όλα αυτά τα ποσά προστέθηκαν στα λοιπά – δηλωθέντα για το έτος 2023 – εισοδήματα των φορολογουμένων τα οποία υπήχθησαν κανονικά σε φόρο ή φορολογήθηκαν αυτοτελώς, δηλαδή στους μισθούς, τις συντάξεις, τα ενοίκια, τα κέρδη από επιχειρήσεις, τους τόκους καταθέσεων κ.λπ. Στη συνέχεια, σε πάρα πολλές περιπτώσεις, προστέθηκε στο άθροισμα που προέκυψε και τυχόν επιπλέον διαφορά εισοδήματος λόγω υψηλών τεκμηρίων διαβίωσης. Έτσι, σε πολλές περιπτώσεις φτωχών οικογενειών τα συνολικά ποσά «καθαρού ετήσιου οικογενειακού εισοδήματος» φούσκωσαν υπέρμετρα, σε εξωπραγματικά επίπεδα, και ξεπέρασαν τα σχετικά χαμηλά όρια ετησίου οικογενειακού εισοδήματος που έχουν τεθεί ως προϋποθέσεις για τη χορήγηση των απαλλαγών από τον ΕΝ.Φ.Ι.Α. σε κοινωνικά ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού της χώρας.

Το τελικό αποτέλεσμα ήταν να καλούνται τώρα να πληρώσουν ολόκληρο το ποσό του ΕΝ.Φ.Ι.Α. εκατοντάδες χιλιάδες Έλληνες πολίτες με χαμηλά πραγματικά εισοδήματα.

Υπενθυμίζεται ότι, σύμφωνα με τις παραγράφους 1 και 2 του άρθρου 7 του νόμου 4223/2013 για την επιβολή του ΕΝ.Φ.Ι.Α.:

1) Δικαιούχος απαλλαγής από το 50% του ΕΝ.Φ.Ι.Α. είναι κάθε φορολογούμενος που πληροί τις εξής προϋποθέσεις:

α) Το «συνολικό ετήσιο καθαρό οικογενειακό εισόδημα» του προηγούμενου έτους δεν έχει υπερβεί τις 9.000 ευρώ, προσαυξημένο κατά 1.000 ευρώ για τον ή την σύζυγο και για κάθε εξαρτώμενο μέλος της οικογένειας.

β) Το σύνολο της επιφάνειας των κτισμάτων τα οποία κατέχει ο φορολογούμενος και τα λοιπά μέλη της οικογένειάς του δεν υπερβαίνει τα 150 τετραγωνικά μέτρα.

γ) Η συνολική αντικειμενική αξία των κτισμάτων και των εντός σχεδίων πόλεων οικοπέδων που κατέχει ο φορολογούμενος ή η οικογένειά του δεν υπερβαίνει τα 85.000 ευρώ αν πρόκειται για άγαμο, τα 150.000 ευρώ αν πρόκειται για εγγάμο χωρίς παιδιά και τα 200.000 ευρώ αν πρόκειται για έγγαμο με ένα ή δύο εξαρτώμενα τέκνα.

2) Στις οικογένειες που είναι τρίτεκνες ή πολύτεκνες ή περιλαμβάνουν ανάπηρα άτομα κατά ποσοστά 80% και άνω χορηγείται πλήρης απαλλαγή από τον ΕΝ.Φ.Ι.Α. υπό τις ακόλουθες προϋποθέσεις:

α) Το «συνολικό ετήσιο καθαρό οικογενειακό εισόδημα» του προηγούμενου έτους, δεν έχει υπερβεί τις 12.000 ευρώ, προσαυξημένο κατά 1.000 ευρώ για τον ή την σύζυγο και κάθε εξαρτώμενο μέλος και

β) Το σύνολο της επιφάνειας των κτισμάτων στα οποία κατέχουν δικαιώματα πλήρους ή ψιλής κυριότητας ή επικαρπίας ο υπόχρεος υποβολής δήλωσης φορολογίας εισοδήματος, η σύζυγος και τα εξαρτώμενα τέκνα της οικογένειάς του δεν υπερβαίνει τα 150 τετραγωνικά μέτρα.