Δανειολήπτες: Έρχονται αυξήσεις επιτοκίων με πρόσχημα τον πληθωρισμό

Η νέα εκτίναξη του πληθωρισμού στο 10,2%, αποτελεί την ευκαιρία και δίνει την αφορμή στις τράπεζες να προχωρήσουν σε γενικευμένες αυξήσεις των επιτοκίων χορηγήσεων από τον Ιούνιο.

Οι διοικήσεις των ελληνικών χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων εκτιμούν ότι, ήλθε η ώρα να εγκαταλείψουν τις οριακές μεταβολές επιτοκίων, τακτική που ακολούθησαν κατά το α’ τρίμηνο του έτους και να προχωρήσουν σε αύξηση των επιτοκίων χορηγήσεων κατά 50-70 μονάδες βάσης, θέλοντας να διατηρήσουν τα υψηλά επιτοκιακά περιθώρια, στα οποία βασίζουν ένα μεγάλο μέρος του σχεδιασμού τους για ενίσχυση των κερδοφορίας των τραπεζών, ώστε να διατηρήσουν τις θετικές αξιολογήσεις των διεθνών οίκων.

Αυτές, με τη σειρά τους, θα επιτρέψουν στις διοικήσεις των τραπεζών να βελτιώσουν, με την πρώτη ευκαιρία, τις συνθήκες αμοιβών των ανώτατων στελεχών (μπόνους-δωρεάν μετοχές) μετά την κατάργηση των σχετικών περιορισμών, που φέρνει το νέο θεσμικό πλαίσιο για το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας.

Μάλιστα, οι περισσότεροι τραπεζίτες πιστεύουν ότι, η αύξηση των επιτοκίων, μικρές επιπτώσεις θα έχει στην αύξηση των μη εξυπηρετούμενων δανείων και θεωρούν πως οι συνεπείς οφειλέτες θα προσπαθήσουν πάση θυσία να καλύψουν τις υποχρεώσεις τους, έστω και αν το δάνειο τους επιβαρυνθεί με επιπλέον τόκους.

Επικαλούνται ως επιχείρημα για αυτό το γεγονός πως, κατά το α’ τρίμηνο, οι περισσότεροι δανειολήπτες προσπάθησαν να είναι συνεπείς ως προς τις υποχρεώσεις τους ή στις περιπτώσεις που είχαν οικονομικές δυσκολίες, να προχωρήσουν άμεσα σε διακανονισμούς.

Σύμφωνα με τα σχετικά στοιχεία, τα νέα δάνεια του 2021 καταγράφουν καθυστερήσεις 90 ημερών μόλις στο 10%, ενώ για παλαιότερα δάνεια 5ετίας, οι καθυστερήσεις 90 ημερών έχουν αυξηθεί μεν, αλλά το χαρακτηριστικό τους είναι ότι οι δανειολήπτες επιδιώκουν τις ρυθμίσεις.

Η εικόνα αυτή οφείλεται και σε έναν άλλο παράγοντα. Τα τελευταία χρόνια, το προφίλ όσων συνάπτουν δανειακές συμβάσεις διαφέρει σημαντικά, σε σχέση με το παρελθόν: Πρόκειται, κυρίως, για νοικοκυριά με υψηλά εισοδήματα και ελεύθερους επαγγελματίες, οι οποίοι ανήκουν σε ειδικές κατηγορίες εξειδίκευσης, που «αντέχουν» και στις υψηλές πληθωριστικές πιέσεις.

Τραπεζικά στελέχη υποστηρίζουν ότι, η εκτίναξη του πληθωρισμού στο 10,2% καθιστά υποχρεωτική την αύξηση των επιτοκίων δανεισμού νέων δανείων ή αναπροσαρμογή των επιτοκίων παλαιών τους δανείων, σε περίπτωση που τα επιτόκια δεν είναι σταθερά.

Όμως, οι γενικές διευθύνσεις χορηγήσεων θεωρούν πως δεν μπορούν να εξαντλήσουν την δυνατότητα αναπροσαρμογής σε μία εξαιρετικά δύσκολη συγκυρία γιατί, απλούστατα, θα δημιουργήσουν περισσότερα NPL’s. Πρόκειται, δηλαδή, για μία ισορροπία μεταξύ περιορισμού των δυσκολιών από την άνοδο των επιτοκίων για τις τράπεζες και διατήρησης χαμηλού ύψους μη εξυπηρετούμενων δανείων.

Η Τράπεζα της Ελλάδος θεωρεί ότι, στην παρούσα συγκυρία, οι τράπεζες έχουν μικρά περιθώρια ελιγμών και, ίσως, πρέπει να αποδεχθούν κάποιες κεφαλαιακές απώλειες χωρίς να επιβαρύνουν τους δανειολήπτες, ειδικά στα επιχειρηματικά δάνεια.

Ουσιαστικά, η ΤτΕ ζητά από τις τράπεζες μία πιο διακριτική μεταχείριση απέναντι στις επιχειρήσεις, σ’ αυτή την δύσκολη συγκυρία, καθώς εκτιμά ότι, σε περίπτωση έκρηξης των μη εξυπηρετούμενων δανείων, τα προβλήματα θα είναι μεγαλύτερα.

Το υπόλοιπο των δανείων προς το σύνολο του ιδιωτικού τομέα ανέρχεται σήμερα σε 109 δισ. ευρώ, από τα οποία τα 60 δισ. ευρώ αφορούν επιχειρηματικά δάνεια, τα 40 δισ. ευρώ στεγαστικά και τα υπόλοιπα είναι καταναλωτικά.

Η συντριπτική πλειονότητα των δανείων στην ελληνική αγορά, σχεδόν το 95%, συνδέεται με κυμαινόμενο επιτόκιο, κυρίως με το διατραπεζικό επιτόκιο euribor 3 μηνών, το οποίο σήμερα είναι αρνητικό (-0,43%), κυρίως της λιανικής τραπεζικής. Λιγότερα της κατηγορίας αυτής είναι συνδεδεμένα με το euribor 1 μήνα (-0,55%).

Τα δάνεια ιδιωτών (στεγαστικά, καταναλωτικά, μικρά επιχειρηματικά) είναι κατά 90% κυμαινόμενου επιτοκίου, ενώ στα επιχειρηματικά δάνεια, σχεδόν όλα συνδέονται με κυμαινόμενο επιτόκιο.