Νταβός: Είμαστε μια ωραία ατμόσφαιρα, αλλά…

Το 48ο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ του Νταβός ξεκινά… μες στην καλή χαρά. Ειδικά με φόντο την επί τα βελτίω αναθεώρηση των οικονομικών προβλέψεων του ΔΝΤ, που έκανε λόγο, χθες, για την ευρύτερη, πιο συγχρονισμένη παγκόσμια ανάπτυξη από το 2010. Όμως, παρά το αισιόδοξο κλίμα έγκριτοι αναλυτές και οικονομολόγοι νομπελίστες, πολλοί από τους οποίους θα βρεθούν στο ελβετικό θέρετρο μαζί με 3.000 άλλους συμμετέχοντες, σπεύδουν να επισημάνουν ότι υπάρχουν σημεία κινδύνου που μπορεί να φέρουν τα πάνω κάτω.

Ξεκινώντας από τα θετικά να σταθούμε στη σαφή έξοδο από την κρίση της παγκόσμιας οικονομίας, αλλά και της ταλαιπωρημένης Ευρώπης. Η νέα πρόβλεψη του ΔΝΤ για την παγκόσμια ανάπτυξη το τρέχον έτος και το 2019 είναι υψηλότερη κατά 0,2% από την προηγούμενη, ήτοι στο 3,9% αντί του 3,7% για την κάθε χρονιά. Κι ενώ βέβαια το παγκόσμιο ΑΕΠ «έκλεισε» στο 3,7% το 2017, από το 3,2% το 2016.

Ένας από τους θετικούς παράγοντες είναι η ώθηση που θα δώσουν στην αμερικανική οικονομία και επιχειρηματική αγορά οι φορολογικές μεταρρυθμίσεις του Ντόναλντ Τραμπ, μια γνήσια ωδή στις αρχές του καπιταλισμού και την προώθηση των συμφερόντων των μεγάλων επιχειρήσεων. Όμως, το… καταπληκτικό είναι πως ο τυφώνας Τραμπ αποτελεί συνάμα και μία από τις μεγαλύτερες απειλές, τόσο στον οικονομικό τομέα με τις τάσεις προστατευτισμού που έχει δρομολογήσει και την απειλή ενός εμπορικού πολέμου με την Κίνα όσο και στον πολιτικο-διπλωματικό τομέα με την ακραία ρητορική του και τη διάθεση του για μετωπικές συγκρούσεις. Στο τελευταίο δε, το μέτωπο είναι εξόχως ευρύ, αν αναλογιστούμε ότι ξεκινά από τη Βόρειο Κορέα (όπου εμπλέκονται και οι Κινέζοι) έως τη Μέση Ανατολή και το Ιράν.

Η χρονιά, άλλωστε, για τις ΗΠΑ ξεκίνησε πολιτικά με τη σύγκρουση που μαίνεται στην Ουάσιγκτον και το Κογκρέσο, προκαλώντας το λουκέτο στο αμερικανικό Δημόσιο και θα ολοκληρωθεί με τις ενδιάμεσες κοινοβουλευτικές εκλογές του Νοεμβρίου, στις οποίες προβλέπεται πανωλεθρία για το κυβερνών ρεπουμπλικανικό κόμμα. Ο κύριος Τραμπ, που αποφάσισε προς έκπληξη όλων να συμμετάσχει στο Νταβός (η ομιλία του είναι προγραμματισμένη για τη Παρασκευή), φαίνεται να έχει σαν στόχο να «πουλήσει» το πολιτικό και οικονομικό του όραμα στην αφρόκρεμα της παγκόσμιας πολιτικής και επιχειρηματικής ελίτ. Όμως, το κοινό του είναι υποψιασμένο και καλά ενήμερο ώστε να πειστεί, γνωρίζοντας τόσο τα οφέλη όσο και τους κινδύνους που ελλοχεύουν από τη στρατηγική του.

Το παρήγορο για τον κύριο Τραμπ είναι ότι ο ίδιος δεν συνιστά τη μόνη πηγή προβληματισμού. Μέγας αστάθμητος παράγοντας εξακολουθεί να αποτελεί η αντιστροφή της νομισματικής κατεύθυνσης από τις κυριότερες κεντρικές τράπεζες και η αντίδραση των αγορών. Και αυτό σε ένα περιβάλλον χαμηλού πληθωρισμού.

Η αμερικανική Federal Reserve, υπό το νέο της καπετάνιο Τζέι Πάουελ (η Τζάνετ Γέλεν αποχωρεί τον ερχόμενο μήνα), αναμένεται να προχωρήσει σε τουλάχιστον τρεις ακόμη αυξήσεις των επιτοκίων μέσα στη χρονιά. Αντιθέτως, η ΕΚΤ αναμένεται να παραμείνει στην ίδια πορεία των χαμηλών επιτοκίων και με συντήρηση του (έστω και μειωμένου) QE, τουλάχιστον μέχρι και το Σεπτέμβριο. Όμως, οι εκτιμήσεις για πιθανή ενίσχυση των πληθωριστικών πιέσεων στην ζώνη του ευρώ αναμένεται να διογκώσουν τις πιέσεις από την πλευρά των γερακιών για αναθεώρηση της επιτοκιακής πολιτικής.

Στην Ευρώπη, πάντως, πολλά θα εξαρτηθούν και από επιμέρους παράγοντες που περιλαμβάνουν από την εξέλιξη του πολιτικού σκηνικού στη Γερμανία (αν και πότε θα έχουμε σχηματισμό κυβέρνησης ή νέες εκλογές) έως την εξέλιξη των διαπραγματεύσεων για το Brexit, που παραμένει άλλωστε και ένας από τους πιθανούς συστημικούς κινδύνους και για το παγκόσμιο σύστημα συνολικά. Δεν είναι τυχαίο ότι μία από τις ελάχιστες χώρες για τις οποίες το ΔΝΤ αναθεώρησε επί τα χείρω τις προβλέψεις του για το 2018 και 2019 είναι η Βρετανία λόγω της αβεβαιότητας που δημιουργεί η ανοιχτή πληγή του διαζυγίου Ε.Ε.-Βρετανίας.