Διάσειση στα παιδιά – Dr Βασίλειου Οικονομίδη, Νευροχειρουργού Παίδων

Με την επιστημονική επιμέλεια του

Επιστημονικό Συνεργάτη Παιδιατρικού Κέντρου Αθηνών

Ο εγκέφαλος είναι το πιο σύνθετο όργανο του ανθρώπινου σώματος. Αποτελεί την έδρα της ευφυίας, τη βάση δεδομένων των αναμνήσεων, τον ερμηνευτή των αισθήσεων και τον σκηνοθέτη όλων των κινήσεων. Συγχρόνως, ο εγκέφαλος είναι και το πιο ευαίσθητο όργανο του ανθρωπίνου σώματος, έχοντας υφή και σύσταση τύπου ζελατίνης.

Τι πρέπει να γνωρίζουμε;

Για να κατανοήσουμε τον όρο διάσειση στα παιδιά θα πρέπει να γνωρίζουμε κάποια βασικά στοιχειά για τον εγκέφαλο. Ο εγκέφαλος  αποτελείται απο 86-100 δισεκατομμύρια εξειδικευμένα κύτταρα τα οποία ονομάζονται νευρώνες. Κάθε νευρώνας αποτελείται απο το κυτταρικό σώμα, μία μακριά νευρική ίνα που ονομάζεται άξονας και πολυάριθμες προεκτάσεις του σώματος που λέγονται δενδρίτες. Με αυτόν τον τρόπο οι άξονες μαζί με τους δενδρίτες ενώνουν τους νευρώνες μεταξύ τους δημιουργώντας συνάψεις, δηλαδή ένα εκτεταμένο νευρωνικό δίκτυο που το ονομάζουμε εγκέφαλο.

Τι ονομάζουμε διάσειση;

Διάσειση ονομάζεται η απώλεια των αισθήσεων για 1-2 μέχρι το πολύ 15 λεπτά, η οποία συνοδεύεται από μετατραυματική αμνησία ή και σύγχυση με αποπροσανατολισμό και ζάλη. Είναι το αποτέλεσμα της ταχείας πρόσκρουσης του εγκεφάλου στο κρανίο. Χρειάζεται μεγάλη προσοχή όταν μιλάμε για διάσειση καθώς ο όρος δεν προδικάζει, ή περιγράφει  την τελική έκβαση ενός παιδιού με τραύμα στο κεφάλι. Ο όρος  βασίζεται στην αρχική εκτίμηση των συμπτωμάτων της απώλειας της αισθήσεως και της αμνησίας . Έτσι  πολλές φόρες η εξέλιξη ενός τραυματισμού σε ένα παιδί, τον οποίο αρχικά χαρακτηρίζουμε μικρού βαθμού, στα αμέσως επόμενα 24ωρα, μπορεί να μετεξελιχθεί σε σοβαρότατου βαθμού εγκεφαλική βλάβη η οποία να απαιτεί άμεση νοσοκομειακή παρακολούθηση και φροντίδα.

Τι συμβαίνει όταν ο εγκέφαλος τραυματίζεται;

Κατά τη διάρκεια ενός τραυματισμού, οι άξονες και οι δενδρίτες των νευρικών κυττάρων του εγκεφάλου, δέχονται εξαιρετικά μεγάλες και διάχυτες δυνάμεις πρόσκρουσης , προκαλώντας την αποκόλληση τους απο το κυτταρικό σώμα. Αυτό έχει ως συνέπεια την άλλοτε άλλου βαθμού βλάβη του εγκεφάλου που όσο μικρότερη η ηλικία τόσο μεγαλύτερη και η δυνατότητα  ανάρρωσης, κυρίως  μετά απο βαρείες κακώσεις.

Γιατί τα παιδιά δεν είναι σαν τους ενήλικες;

Ένα μωρό γεννιέται με περίπου, τον ίδιο αριθμό εγκεφαλικών κυττάρων που έχει ένας ενήλικας και αυτός ο αριθμός θα παραμένει περίπου ίδιος κατά τη διάρκεια της ζωής του. Αυτό όμως, δεν ισχύει τους δενδρίτες, των οποίων ο αριθμός αυξάνεται ραγδαία απο την ημέρα της  γέννησης, μέχρι περίπου την ηλικία των 20 ετών. Μέσα σε αυτή τη χρονική περίοδο, ο αριθμός των δενδριτών εκτοξεύεται απο 50 τρισεκατομμύρια  σε 500 τρισεκατομμύρια δημιουργώντας έτσι το ολοκληρωμένο νευρωνικό δίκτυο που έχει ένας ενήλικας.

Τι είναι το μετατραυματικό σύνδρομο;

Παρόλο που οι πλειοψηφία των ασθενών νιώθουν τα συμπτώματα της διάσεισης να υποχωρούν εντός 2 ημερών ή το πολύ εντός  μερικών εβδομάδων, ένα σημαντικού βαθμού ποσοστό παιδιών με διάσειση, παρουσιάζουν σημεία και συμπτώματα τα οποία μπορεί να διαρκέσουν για αρκετά μεγάλο χρονικό διάστημα. Τα συνηθέστερα συμπτώματα περιλαμβάνουν: πονοκέφαλο, βουητό στα αυτιά, ναυτία και εμετό, ευερεθιστότητα, εύκολη κόπωση ,υπνηλία, διαταραχή ισορροπίας και συντονισμού των κινήσεων, θόλωση όρασης ή άλλες οπτικές διαταραχές.   Επίσης είναι αρκετά συχνά συνοδεύεται από διαταραχές στη μνήμη και συγκέντρωση με συνέπεια την πτώση στις σχολικές επιδόσεις  .

Τι πρέπει να προσέχουμε στα πολύ μικρά παιδιά και στα βρέφη;

Το χτύπημα στο κεφάλι είναι μια αρκετά συχνή κατάσταση στα μικρά παιδιά. Πολλές φόρες, η διάσειση ή το σύνδρομο που τη συνοδεύει  μπορεί να είναι δύσκολο να εντοπιστούν σε βρέφη και νήπια, λόγο αδυναμίας να περιγράψουν το πώς αισθάνονται. Οι  μη λεκτικές ενδείξεις μιας εγκεφαλικής διάσεισης μπορεί να περιλαμβάνουν:

• Να δείχνει ζαλισμένο η και αποπροσανατολισμένο
• Να είναι νωθρό
• Ευερέθιστο
• Να παρουσιάζει απώλεια της ισορροπίας και αστάθεια στο περπάτημα
• Υπερβολικό κλάμα
• Αλλαγή σε διατροφικές συνήθειες ή στον ύπνο
• Έλλειψη ενδιαφέροντος για τα αγαπημένα του παιχνίδια