Δύσκολες λύσεις σε δύσκολα προβλήματα

Του Λουκά Παπαϊωάννου*
Η ταλάντωση της ελληνικής αγοράς συνεχίζεται με χαμηλούς όγκους συναλλαγών, σε μια προσπάθεια προσέγγισης του εκθετικού ΚΜΟ 200 ημερών τόσο όσον αφορά τον Γενικό Δείκτη (855,50) αλλά και τον FTSE μεγάλης κεφαλαιοποίησης (2063,04).

Η αλλαγή της μεσοπρόθεσμης αρνητικής τάσης, θα εξαρτηθεί από το πόσο πειστικά θα διασπαστούν τα ανωτέρω επίπεδα, υποβοηθούμενα τόσο από τα θετικά αποτελέσματα 3ου τριμήνου που θα αρχίσουν να ανακοινώνουν όσες εισηγμένες δημοσιεύουν στοιχεία, όσο και από την πορεία των μεγάλων χρηματαγορών του εξωτερικού.

Κυρίως όμως θα εξαρτηθεί από τις προσδοκίες των αγορών τόσο για την πορεία του ενεργειακού κόστους, όσο και από την εξέλιξη των πληθωριστικών πιέσεων με βασικά ερωτήματα πού & πότε αυτές θα κορυφωθούν.

Οι περιοριστικές πολιτικές των κεντρικών τραπεζών από την αρχή του έτους έχουν στερήσει ρευστότητα 3,1 τρισεκατομμυρίων δολαρίων, δημιουργώντας vertigo και παρενέργειες στις εθισμένες για χρόνια αγορές ομολόγων και μετοχών από άπλετο και φθηνό χρήμα. Μια από τις παρενέργειες είναι και η ανοδική διάσπαση του 4% στο αμερικάνικο 10-ετές ομόλογο, το οποίο μέχρι το 5% δεν έχει πλέον καμία τεχνική αντίσταση.

Επιπλέον οι γεωπολιτική αστάθεια σε όλα τα μήκη και πλάτη της υφηλίου σε συνδυασμό με την εξελισσόμενη προσπάθεια μεταφοράς εξουσίας  από την Δύση στην Ανατολή, αυξάνουν τους «μαύρους κύκνους» που μπορούν να αναδυθούν ξαφνικά σε ένα ρευστό και εύθραυστο παγκόσμιο οικονομικό σύστημα.

Τα ιστορικά υψηλά 40 ετών πληθωρισμού που καταγράφονται σε παγκόσμιο επίπεδο σε συνδυασμό με  την ενδυνάμωση του δολαρίου ΗΠΑ έναντι σχεδόν όλων των νομισμάτων δημιουργούν ένα εκρηκτικό περιβάλλον για κοινωνικές αλλά και οικονομικές αναταραχές ανά την υφήλιο, αφού στην πλειοψηφία της έχει δανεισθεί και αγοράζει πρώτες ύλες σε δολάρια. Αξίζει της προσοχής μας το γεγονός ότι το δολάριο ΗΠΑ είναι κοντά στα ιστορικά υψηλά του, τόσο έναντι του ιαπωνικού γιέν, του κινεζικού γουάν όσο και του ευρώ, δημιουργώντας την εντύπωση ότι χρησιμοποιείτε ως όπλο («weaponized currency policy») έναντι των ανταγωνιστικών οικονομιών..

Συνεπώς το βασικό ερώτημα για έναν επενδυτή είναι πως και πότε θα καταφέρουν οι κεντρικές τράπεζες να ισορροπήσουν μεταξύ αύξησης επιτοκίων και ύφεσης σε ένα ευμετάβλητο περιβάλλον. Επειδή όλοι κατανοούν την δυσκολία του εγχειρήματος η μεταβλητότητα  κυριαρχεί σε όλες τις αγορές.  Τώρα όμως μετά από πολλές 10-ετίες χτυπά και την αγορά των ομολόγων που καταγράφει σημαντικές απώλειες, πλήττοντας κυρίως μακροπρόθεσμους επενδυτές όπως ασφαλιστικά και συνταξιοδοτικά ταμεία. Πλήττει όμως και τις τράπεζες, που όσο τα διακρατούν στα χαρτοφυλάκια μέχρι την λήξη τους, αποφεύγουν να γράψουν τεράστιες υποαξίες. Όσο όμως η ρευστότητα μειώνεται τόσο η ανάγκη για ρευστοποίηση θα αυξάνει, αυξάνοντας τις πιθανότητες για ένα domino αρνητικών εξελίξεων.

Όσον αφορά τον υψηλό πληθωρισμό, βασιζόμενοι σε ιστορικά στοιχεία από την 10-ετια 1974-1984, εκτιμούμε ότι για να ελεγχθεί και να επανέλθει στα επίπεδα του 2%, θα χρειαστεί χρόνος (3-4 έτη), αν όλα εξελιχθούν ομαλά και οι κεντρικές τράπεζες μπορέσουν να λύσουν με τις λιγότερες αρνητικές συνέπειες τον «Γόρδιο Δεσμό» που αντιμετωπίζουν. Λαμβάνοντας υπ’ όψη τις αστοχίες τους, τόσο στις προβλέψεις τους όσο και τις πολιτικές που εφάρμοσαν μέχρι σήμερα, θα πρέπει να είμαστε ιδιαίτερα σκεπτικοί για το αποτέλεσμα των ενεργειών τους.

Ειδικά για την Ελλάδα, η οικονομική δραστηριότητα έκανε σημαντικά άλματα τα τελευταία έτη και επανήλθε δυναμικά στο οικονομικό γίγνεσθαι, βελτιώνοντας τα μακροοικονομικά της μεγέθη σε όλα τα επίπεδα, παρά τα επιμέρους προβλήματα που εμφανίζονται.

Όμως δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι τυχόν εμφάνιση ύφεσης στην Ευρωζώνη, αλλά και στις αγορές που απευθύνεται, η χώρα δεν θα μείνει αλώβητη. Με δεδομένες τις διπλές επερχόμενες εκλογές το 2023, αλλά και ένα άκρως ασταθή γείτονα τόσο οικονομικά όσο και πολιτικά, ο βαθμός κινδύνου θα αυξηθεί σημαντικά το επόμενο διάστημα, με ότι αυτό συνεπάγεται για τις μεσοπρόθεσμες επενδυτικές μας επιλογές.

Στον αντίποδα, άκρως θετικό στοιχείο, πέραν των θετικών μακροοικονομικών δεικτών, αποτελούν τα εκπληκτικά αποτελέσματα που ανακοινωθήκαν από τις εισηγμένες για το 1ο εξάμηνο του 2022, αλλά και η ανθεκτικότητα και επινοητικότητα που έχουν αναπτύξει μετά από μια υπερ-10ετή κρίση.  Επιπλέον οι αποτιμήσεις πολλών εταιριών είναι ιδιαίτερα χαμηλές, συγκρινόμενες με εταιρίες του εξωτερικού. Όμως τα στοιχεία έχουν σημαντική χρονική υστέρηση. Εκτιμούμε ότι ο ρυθμός αύξησης των κερδών που παρουσίασαν θα συρρικνωθεί σημαντικά μέχρι το τέλος έτους.

Συμπερασματικά πρέπει να είμαστε επικεντρωμένοι σε μετοχές με ισχυρά θεμελιώδη μεγέθη και όγκους συναλλαγών που μας επιτρέπουν απρόσκοπτη είσοδο και έξοδο. Οι βραχυχρόνιες κινήσεις  (trading) με αυστηρά stop loss θα πρέπει να είναι προτεραιότητα μας, λαμβάνοντας  υπόψη το ρευστό διεθνές περιβάλλον.

Τυχόν δίμηνη παροδική πτώση του πληθωρισμού λόγω πτώσης των ενεργειακών τιμών, μπορεί να οδηγήσει σε ένα «relief rally», το οποίο σε συνεννόηση με τους επενδυτικούς σας συμβούλους πρέπει να το εκμεταλλευτείτε, προετοιμαζόμενοι για τα χειρότερα σε ένα περιβάλλον αυξημένης μεταβλητότητας, που κατακρεουργεί τις αποτιμήσεις χαρτοφυλακίων χωρίς ξεκάθαρη στρατηγική…

* Economist / Corporate Advisor