Έχετε σημάδι από εμβόλιο στο μπράτσο; Μπορεί να είναι το εμβόλιο της ευλογιάς;
Πολλοί ενήλικες έχουν στο μπράτσο τους, ή λιγότερο συχνά στο μηρό τους, ένα στρογγυλό σημάδι, μία ουλή, που όλοι ξέρουμε με κάποιον ασαφή τρόπο ότι προέρχεται από ένα εμβόλιο που κάναμε ως παιδιά. Ποιο εμβόλιο όμως είναι αυτό;
Ευχαριστούμε την Αγγελική Λιώση – Ειδικό Πρόληψης Λοιμώξεων, Επόπτρια Κλινικών Ερευνών, CLEO.
Μία στρογγυλή μικρή ουλή ψηλά στο μπράτσο, ή στο μηρό σε κάποιους άλλους, είναι ένα… τατουάζ που έχει αφήσει ένα εμβόλιο που κάναμε στην παιδική μας ηλικία. Το σημάδι αυτό από το εμβόλιο το βλέπουμε πια κυρίως στους ανθρώπους που είναι πάνω από 50 ετών αλλά είναι λίγοι αυτοί που γνωρίζουν σε ποιο εμβόλιο αντιστοιχεί.
Ποιο εμβόλιο προκαλεί το σημάδι στο μπράτσο;
Το σημάδι αυτό έχει κυκλικό σχήμα, σαν ένα μικρό μικρό νόμισμα και περιβάλλεται από μία επίσης κυκλική ουλή και είναι δύο τα εμβόλια που μπορεί να το έχουν προκαλέσει: το εμβόλιο για τη φυματίωση (BCG) και το εμβόλιο για την ευλογιά (smallpox).
Το εμβόλιο για την ευλογιά
Η ευλογιά γνώρισε εξάρσεις στον 20ο αιώνα, τόσο στην Ευρώπη όσο και στις ΗΠΑ όπου θεωρείται ότι η νόσος μεταφέρθηκε από τους Ευρωπαίους μετανάστες. Ευτυχώς οι ερευνητές της εποχής μπόρεσαν να δημιουργήσουν σύντομα το εμβόλιο, ένα εμβόλιο με αποδυναμωμένο στέλεχος του ιού. Μέσω της ευρείας χρήσης του εμβολίου με την προτροπή του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας η ευλογιά εξαλείφθηκε πολύ σύντομα. Στις ΗΠΑ θεωρήθηκε εξαφανισμένη νόσος το 1972 και το εμβόλιο δεν γινόταν πλέον ως ρουτίνα ενώ στην Ευρώπη συνεχίστηκε λίγο ακόμη με τη χώρα μας να το καταργεί το 1980.
Παρόλα αυτά, στις ΗΠΑ το εμβόλιο για την ευλογιά συνέχισε να χορηγείται και μετά το 1972 σε εργαζόμενους στον τομέα υγείας και σε ομάδες των επίσημων φορέων υγείας λόγω του φόβου για χρήση του ιού ως βιολογικού όπλου από τρομοκράτες.
Το εμβόλιο για τη φυματίωση
Το εμβόλιο BCG γίνεται για την πρόληψη της φυματίωσης αφού έχει προηγηθεί δοκιμή φυματινοαντίδρασης (Mantoux). Στα παιδιά σήμερα γίνεται κυρίως το μαντού, ωστόσο σε προηγούμενες δεκαετίες τα παιδιά στις πρώτες τάξεις του Δημοτικού σχολείου έκαναν το αντιφυματικό εμβόλιο και μάλιστα στη δομή του σχολείου από ομάδες γιατρών και νοσοκόμων που επισκεπτόταν τα εκπαιδευτικά ιδρύματα. Το εμβόλιο για τη φυματίωση έγινε υποχρεωτικό στη χώρα μας το 1960, πλέον όμως δεν υπάρχει υποχρεωτικότητα και εξακολουθεί να γίνεται σε παιδιά και ενήλικες που θεωρούνται υψηλού κινδύνου για την εμφάνιση της νόσου.
Σημάδι στο μπράτσο από εμβόλιο BCG ή ευλογιάς;
Αφού και τα δύο εμβόλια μπορεί να προκαλέσουν αυτό το χαρακτηριστικό σημάδι, πώς μπορούμε να ξέρουμε ποιο έχουμε κάνει; Η απάντηση είναι πολύ απλή εάν η μαμά μας έχει κρατήσει το βιβλιάριο υγείας που αναγράφει και τα εμβόλια. Επειδή όμως πολλοί από εμάς δεν το έχουμε μεγαλώνοντας, συχνά υπάρχουν κάποια στοιχεία που μπορεί να μας αποκαλύψουν την απάντηση.
- Το εμβόλιο της ευλογιάς έγινε υποχρεωτικό στη χώρα μας το 1936 και σταμάτησε να γίνεται το 1980, όταν ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας ανακοίνωσε την πλήρη εξάλειψή της. Άρα εάν έχεις γεννηθεί αργότερα και έχεις αυτή την ουλή στο μπράτσο πιθανότατα πρόκειται για το αντιφυματικό εμβόλιο.
- Παρότι οι ουλές μπορεί να είναι διαφορετικές σε κάθε άνθρωπο, σε γενικές γραμμές μια ουλή από το BCG τείνει να είναι ανασηκωμένη και ελαφρώς κυκλική. Η ουλή από το εμβόλιο της ευλογιάς τείνει να είναι σαν “κάτω από το δέρμα” και “πατηκωμένη”. Κι αυτή είναι ελαφρώς στρογγυλή και η ουλή έχει ακανόνιστες άκρες σαν δοντάκια.
