ΕΕ-Κίνα: Συνεργασία και στρατηγική αυτονομία
Η συζήτηση μεταξύ του Pascal Lamy -πρώην επικεφαλής του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου- και Κινέζων αξιωματούχων, αναδεικνύει τη σύνθετη σχέση μεταξύ Ευρωπαϊκής Ένωσης και Κίνας. H παγκόσμια οικονομία και η συνύπαρξη στις αγροές, αποτελούν τον κύριο άξονα αυτής της συνεργασίας. Το πρώτο συμπέρασμα είναι ότι παρότι η Κίνα και η ΕΕ μοιράζονται ισχυρούς εμπορικούς δεσμούς, οι γεωπολιτικές εντάσεις και οι διαφορετικές προτεραιότητες θέτουν σημαντικά εμπόδια. Υπάρχει όμως και δεύτερη ανάγνωση…
Η Κίνα, αν και θεωρείται στρατηγικός εταίρος, αντιμετωπίζεται ταυτόχρονα και ως ανταγωνιστής από την ΕΕ, ιδιαίτερα στον τομέα της τεχνολογίας και της βιομηχανικής πολιτικής. Η αυξανόμενη εξάρτηση της ΕΕ από κινεζικές προμήθειες σε κρίσιμες πρώτες ύλες, όπως οι σπάνιες γαίες, έχει εντείνει τις ανησυχίες για την ευρωπαϊκή στρατηγική αυτονομία. Ο Pascal Lamy τόνισε την ανάγκη για ισορροπία μεταξύ συνεργασίας και προστασίας των ευρωπαϊκών συμφερόντων, υπογραμμίζοντας ότι οι εμπορικές πολιτικές πρέπει να προσαρμοστούν σε ένα ταχέως μεταβαλλόμενο περιβάλλον.
Από την πλευρά της Κίνας, υπάρχει σαφής πρόθεση να διατηρήσει και να επεκτείνει την οικονομική της επιρροή στην Ευρώπη. Ωστόσο, η κινεζική στρατηγική δεν περιορίζεται στον οικονομικό τομέα, καθώς συνδέεται και με ευρύτερους γεωπολιτικούς στόχους. Οι πρόσφατες εντάσεις στην Ασία, σε συνδυασμό με την κλιμάκωση της τεχνολογικής διαμάχης μεταξύ Κίνας και ΗΠΑ, θέτουν την ΕΕ σε μια δύσκολη θέση.
Η ευρωπαϊκή στρατηγική πρέπει να εστιάσει στη δημιουργία πιο ανθεκτικών αλυσίδων εφοδιασμού και στη διαφοροποίηση συνεργασιών, ενώ ταυτόχρονα να αξιοποιήσει τις ευκαιρίες για επενδύσεις και συνεργασία στην πράσινη ανάπτυξη. Η πρόκληση είναι να διατηρηθεί ο διάλογος με την Κίνα, χωρίς να υπονομεύονται οι βασικές αξίες και οι κανόνες που διέπουν την ευρωπαϊκή πολιτική.
Ένα από τα θέματα αιχμής που συζητήθηκαν στη συνάντηση ήταν ο ρόλος των ηλεκτρικών αυτοκινήτων στη μελλοντική οικονομική συνεργασία ΕΕ-Κίνας. Η Κίνα, ως παγκόσμιος ηγέτης στην παραγωγή ηλεκτρικών οχημάτων (EVs) και μπαταριών, επιδιώκει να επεκτείνει την παρουσία της στις ευρωπαϊκές αγορές, προσφέροντας καινοτόμα και οικονομικά προσιτά μοντέλα. Ωστόσο, η ΕΕ ανησυχεί για το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα που αποκτά η Κίνα λόγω κρατικών επιδοτήσεων και χαμηλού κόστους παραγωγής, γεγονός που μπορεί να πλήξει τις ευρωπαϊκές αυτοκινητοβιομηχανίες.
Ο Pascal Lamy υπογράμμισε την ανάγκη για μια ισορροπημένη προσέγγιση: αφενός, να ενθαρρυνθεί η πράσινη μετάβαση μέσω συνεργασιών στην τεχνολογία και την έρευνα, και αφετέρου, να προστατευθεί η ευρωπαϊκή βιομηχανία από αθέμιτο ανταγωνισμό.
Η προώθηση κοινών πρωτοβουλιών, όπως η ανάπτυξη βιώσιμων αλυσίδων εφοδιασμού για μπαταρίες και πρώτες ύλες, θα μπορούσε να αποτελέσει μια γέφυρα συνεργασίας, ενώ ταυτόχρονα θα ενισχύσει τη στρατηγική αυτονομία της ΕΕ.
Σε μια εποχή παγκόσμιας αστάθειας, η σχέση ΕΕ-Κίνας θα κριθεί από την ικανότητα των δύο πλευρών να βρουν μια νέα ισορροπία μεταξύ συνεργασίας και στρατηγικής αυτονομίας.
