Εφιάλτης στον δρόμο με τα spreads

Γράφει ο Αλέξανδρος Κοντοπάνος*
Ενός κακού μύρια έπονται. Από τη μία πλευρά του νομίσματος ο αλματώδης πληθωρισμός και από την άλλη το σκάνδαλο των υποκλοπών, προκαλούν τρικυμία στη χώρα, σε μια περίοδο όπου η άνοδος των spreads, θα αποδειχθεί για μια ακόμη φορά ένας πολύ κρίσιμος παράγοντας.

Για τα ελληνικά νοικοκυριά, η καθημερινότητα αποτελεί το κυριότερο βαρόμετρο, με τη διαμόρφωσή της να είναι ένας συνδυασμός παραγόντων, όπως η τιμή των βασικών ειδών πρώτης ανάγκης, οι φουσκωμένοι λογαριασμοί του ηλεκτρικού ρεύματος, η τιμή της βενζίνης και του πετρελαίου θέρμανσης, οι σχολικές δαπάνες των παιδιών, με τα δίδακτρα για φροντιστήρια και το κόστος αγοράς των απαραίτητων σχολικών ειδών να απορροφούν τη μερίδα του λέοντος.

Για την πορεία του κράτους και την οικονομική του μακροημέρευση, ένας από τους καθοριστικότερους παράγοντες είναι η διαμόρφωση των περίφημων spreads, που την περίοδο των μνημονίων έγιναν ο μεγάλος… εφιάλτης για τη χώρα. Η δυνατότητα της πρόσβασης σε φθηνό δανεισμό, αποτελεί την απαραίτητη «ανάσα» για κάθε οικονομία. Διευκολύνει την απρόσκοπτη εξυπηρέτηση του χρέους, επιτρέπει τη χρηματοδότηση νέων επιχειρηματικών δράσεων και αναπτυξιακών έργων από την πλευρά του κράτους, ενώ παράλληλα βοηθά στην άσκηση πολιτικών, που στηρίζουν τα ασθενέστερα οικονομικά στρώματα, δημιουργώντας τις κατάλληλες κοινωνικές ισορροπίες.

Φαίνεται, ωστόσο, πως η δυνατότητα του φθηνού και εύκολου δανεισμού σταδιακά θα αρχίσει να εκλείπει, με το ελληνικό 10ετές ομόλογο να ξεπερνά σε απόδοση το 4%, τη στιγμή κατά την οποία το γερμανικό είναι στο ύψος του 1,50% και το ιταλικό στο 3,80%. Το ψυχολογικό όριο του 2,5% ή καλύτερα των 250 μονάδων βάσης στη διαφορά (spread) μεταξύ του ελληνικού και του γερμανικού 10ετούς ομολόγου, αποτελούν έναν πήχη καθοριστικό που, αν ξεπεραστεί, η ελληνική οικονομία κινδυνεύει για μια κόμη φορά να βρεθεί στην ιδιότυπη αγκαλιά του ευρωπαϊκού μηχανισμού, με ό,τι αυτό συνεπάγεται.

Ο μηχανισμός της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας με τα μνημονιακά χαρακτηριστικά στον πυρήνα της δομής του, σε περίπτωση νέας ενεργοποίησής του, θα σημάνει για τη χώρα μας έναν νέο γύρο λιτότητας, περικοπών στις αμοιβές και επιβολής νέων φόρων. Το σενάριο αυτό, όπως είναι φυσικό, τρομοκρατεί την παρούσα κυβέρνηση, που απεύχεται όπως ο διάβολος το λιβάνι να είναι αυτή που θα πιει ένα τέτοιο πικρό ποτήρι, γιατί γνωρίζει από το πρόσφατο παρελθόν τις πολιτικές και εκλογικές προεκτάσεις, που θα έχει μια τέτοια οικονομική εξέλιξη.

Όμως, με ευχές και ξόρκια δεν ασκούνται πολιτικές, τηνστιγμή μάλιστα, κατά την οποία οι κερδοσκοπικοί μηχανισμοί δείχνουν για τα καλά τα δόντια τους, τόσο προς την Ελλάδα, όσο και προς την Ιταλία, περιμένοντας και πάλι στη γωνία, για να κερδοσκοπήσουν. Με όπλο τις μεγάλες πληθωριστικές πιέσεις σε ολόκληρο τον κόσμο, με σύμμαχο την άνοδο των επιτοκίων από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και τη Fed, καθώς και τη χρηματιστηριακή αστάθεια, ετοιμάζονται να «πυροβολήσουν». Ταυτόχρονα, η πολιτική αστάθεια και η κυβερνητική ομηρία, μαζί με τη διαρκή ροπή για παροχές ψηφοθηρικού και μόνο χαρακτήρα, αλλά και τις λογικές των προσλήψεων από το παράθυρο και των απευθείας αναθέσεων, δια της λεηλάτησης του κρατικού κορβανά, κάνουν τους διεθνείς κερδοσκόπους να τρίβουν, κυριολεκτικά, τα χέρια τους.

Το επόμενο τρίμηνο είναι ένα κρίσιμο χρονικά διάστημα, όπου η εξέλιξη του πολέμου στην Ουκρανία, η περεταίρω κλιμάκωση ή μη του ενεργειακού κόστους, ο υπαρκτός κίνδυνος το ελληνικό χρηματιστήριο να επιστρέψει σε ακόμη χαμηλότερα επίπεδα και να βρεθεί ξανά στην περιοχή των 750 μονάδων, αλλά και η διαφαινόμενη αδυναμία του Μητσοτάκη να κερδίσει το στοίχημα της αυτοδυναμίας, ακόμη και σε δεύτερες εκλογές, συνθέτουν μια εικόνα απειλής για την ελληνική οικονομία. Μια εικόνα που οι κερδοσκοπικοί μηχανισμοί ξέρουν να διαβάζουν καλύτερα από τον καθένα, ειδικά όταν το φράγμα των 250 μ.β. σπάσει και το 10ετές ομόλογο ανηφορίσει προς την περιοχή του 5%.

Τότε, θα αρχίσουν να χτυπούν και πάλι οι… καμπάνες. Για τον λόγο αυτό, καλό θα είναι έστω και την ύστατη ώρα, να σταματήσουμε να πετάμε λεφτά από το παράθυρο, να εφαρμόσουμε κανόνες και πρακτικές απόλυτης διαφάνειας και ελέγχου των δημόσιων δαπανών, αφήνοντας πίσω παλαιοκομματικές πρακτικές, βάζοντας φρένο στο πάρτι ημετέρων και στους δογματισμούς νεοφιλελεύθερων, αδιέξοδων αντιλήψεων, που θέλουν το κράτος φέουδο λίγων, και μέσο πλουτισμού ελάχιστων οικογενειών, μετρημένων στα δάκτυλα του ενός, άντε των δύο χεριών.

*Το editorial του σημερινού φύλλου (#422) της One Voice