Προβλέψεις-έκπληξη και προαναγγελία κοινωνικού μερίσματος στο τελικό σχέδιο του προϋπολογισμού του 2017

Προβλέψεις για πρωτογενές πλεόνασμα-μαμούθ στο 2% του ΑΕΠ το επόμενο έτος και για τερματισμό του αποπληθωρισμού το 2017, με θετικό ρυθμό μεταβολής τιμαρίθμου κατά 0,6% – Στο 2,7% η πρόβλεψη για τον ρυθμό ανάπτυξης με εκτιμήσεις για αύξηση εξαγωγών κατά 5,3% και εισαγωγών κατά 3,2% – Προβλέπεται επίσης μείωση της ανεργίας στο 20,6% και αύξηση της ιδιωτικής κατανάλωσης κατά 1,8% – Το 2016 το πρωτογενές πλεόνασμα εκτιμάται ότι θα είναι υπερδιπλάσιο του προβλεφθέντος και τονίζεται ότι εάν αυτή η εκτίμηση επιβεβαιωθεί θα εξεταστεί η χορήγηση εφάπαξ χρηματοδότησης για κοινωνικές δράσεις υπό μορφή κοινωνικού μερίσματος!

Προβλέψεις-έκπληξη για πρωτογενές πλεόνασμα-ρεκόρ στο 2% του ΑΕΠ και θετικό ρυθμό μεταβολής του πληθωρισμού κατά 0,6% για πρώτη φορά μετά από 4,5 χρόνια Μνημονίων περιλαμβάνει το τελικό σχέδιο του κρατικού προϋπολογισμού του 2017 που κατέθεσε στη Βουλή πριν από λίγο η κυβέρνηση. Προβλέπει επίσης ρυθμό ανάπτυξης 2,7% για την ελληνική οικονομία με αύξηση των εξαγωγών κατά 5,3% και των εισαγωγών κατά 3,2%, μείωση της ανεργίας στο 20,6% και αύξηση της ιδιωτικής κατανάλωσης κατά 1,8%, μετά από πολλά χρόνια αρνητικών μεταβολών της.

Η πρόβλεψη για πρόσθετα φορολογικά έσοδα έχει υποχωρήσει στο 1,039 δισ. ευρώ, λόγω της υπεραπόδοσης των φοροεισπρακτικών μέτρων (αύξηση της μηνιαίας παρακράτησης φόρου εισοδήματος επί των μισθών και των συντάξεων, αύξηση του ΦΠΑ και ορισμένων φόρων κατανάλωσης) που ελήφθησαν τον Μάιο του τρέχοντος έτους και είχαν ως συνέπεια τη σημαντική αύξηση των εισπράξεων του Δημοσίου από τον φόρο εισοδήματος φυσικών προσώπων και τον ΦΠΑ κατά το διάστημα Ιουνίου-Οκτωβρίου.

Εξαιτίας της υπεραπόδοσης των φορολογικών μέτρων του Μαϊου, το πρωτογενές πλεόνασμα του 2016 εκτιμάται ότι θα διαμορφωθεί σε επίπεδο διπλάσιο από αυτό που είχε προβλεφθεί με τον προϋπολογισμό του ίδιου έτους. Συγκεκριμένα, στον προϋπολογισμό του έτους 2016 που κατατέθηκε στη Βουλή το Νοέμβριο του 2015 το πρωτογενές αποτέλεσμα της Γενικής Κυβέρνησης σε όρους Μνημονίου ΙΙΙ και Σύμβασης Χρηματοδοτικής Διευκόλυνσης (ΣΧΔ), είχε προβλεφθεί ότι θα διαμορφωθεί σε πλεόνασμα 919 εκατ. ευρώ ή 0,53% του ΑΕΠ.

Με βάση τα στοιχεία της εκτέλεσης του προϋπολογισμού του 2016, το πρωτογενές αποτέλεσμα της Γενικής Κυβέρνησης προβλέπεται ότι σε όρους Μνημονίου και ΣΧΔ θα διαμορφωθεί σε 1.907 εκατ. ευρώ ή 1,09% του ΑΕΠ, αυξημένο έναντι του στόχου κατά 1.032 εκατ. ευρώ ή 0,59% του ΑΕΠ! «Λόγω της υπέρβασης του στόχου θα εξεταστεί άμεσα η δυνατότητα εφάπαξ διάθεσης μέρους της υπέρβασης σε δράσεις για την ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής και προστασίας», αναφέρεται στο κείμενο της εισηγητικής έκθεσης.

Για το 2017 προβλέπεται περαιτέρω διπλασιασμός του πρωτογενούς πλεονάσματος στο 2% του ΑΕΠ ή στα 3.687 εκατ. ευρώ, επίπεδο υψηλότερο κατά 0,25% του ΑΕΠ ή κατά 523 εκατ. ευρώ από αυτό που προβλέπει το Μνημόνιο ΙΙΙ και η ΣΧΔ.

Οι προοπτικές το 2017

Σύμφωνα με τα όσα αναφέρονται στην εισηγητική έκθεση, η συνεπής εφαρμογή του νέου προγράμματος στήριξης της ελληνικής οικονομίας, σε συνδυασμό με τη σταδιακή χαλάρωση των περιορισμών στην κίνηση κεφαλαίων και την πρόοδο στους τομείς διευθέτησης των μη εξυπηρετούμενων δανείων και δομικών αλλαγών, αναμένεται να οδηγήσει στην αποκατάσταση της εμπιστοσύνης στην ελληνική οικονομία. Η αύξηση της απασχόλησης, καθώς και η θετική επίδραση μεταφοράς του 2ου εξαμήνου του 2016 στο 2017 αναμένεται, ακόμα, να συμβάλουν στην επανεκκίνηση της ελληνικής οικονομίας, επιτρέποντας την καταγραφή θετικών ρυθμών ανάπτυξης από το 2017 και διαμορφώνοντας την πρόβλεψη για το 2017 στο 2,7%.

*   Σε εθνικολογιστική βάση
**    Εκτιμήσεις/Προβλέψεις

Η εξέλιξη των βασικών προσδιοριστικών μεγεθών του πραγματικού ΑΕΠ το 2017 προβλέπεται ανοδική, πλην της οριακής μείωσης της δημόσιας κατανάλωσης κατά 0,3% σε ετήσια βάση ως αποτέλεσμα της ταυτόχρονης ανάγκης εξοικονόμησης δημοσίων καταναλωτικών δαπανών και διαχείρισης της προσφυγικής κρίσης. Η ιδιωτική κατανάλωση αναμένεται να αυξηθεί κατά 1,8% σε σταθερές τιμές και ο ακαθάριστος σχηματισμός παγίου κεφαλαίου κατά 9,1%, ενισχυόμενος από την αύξηση της πιστωτικής επέκτασης στην οικονομία, την αξιοποίηση των ευρωπαϊκών επενδυτικών πόρων και την επίδραση του χαμηλού επιπέδου βάσης του 2016. Οι ρυθμοί αύξησης των πραγματικών εξαγωγών και των εισαγωγών αγαθών και υπηρεσιών προβλέπονται στο 5,3% και στο 3,2% αντίστοιχα, με τη συμβολή του εξωτερικού τομέα να ανακάμπτει σε θετικό έδαφος (0,6%) έπειτα από την πορεία προσαρμογής του το 2016.

Η τάση των τιμών αναμένεται αυξητική το 2017, οδηγώντας για πρώτη φορά από το 2012 σε θετικό ρυθμό πληθωρισμού 0,6% και περαιτέρω μείωση της ανεργίας στο 20,6% του εργατικού δυναμικού σε εθνικολογιστική βάση.

Καθοριστικό ρόλο για τις εξελίξεις το 2017 αναμένεται ότι θα διαδραματίσει η εξέλιξη των διαβουλεύσεων για την αναδιάρθρωση του δημόσιου χρέους, καθώς αποτελεί κρίσιμο βήμα για την αποκατάσταση της επενδυτικής εμπιστοσύνης, τη μακροπρόθεσμη πιστοληπτική ικανότητα και αξιοπιστία της οικονομίας. Η επίτευξη της τελικής συμφωνίας και η εφαρμογή συγκεκριμένων μέτρων για τη βιωσιμότητα του δημόσιου χρέους αναμένεται να βοηθήσει στην επαναφορά της οικονομίας σε πορεία ανάπτυξης μεσοπρόθεσμα, εκπέμποντας ένα «θετικό σήμα» για την προοπτική σταθερότητας, την ώθηση των επενδύσεων και την ενδυνάμωση της εγχώριας ζήτησης.

Μακροοικονομικοί και δημοσιονομικοί κίνδυνοι

Στην εισηγητική έκθεση επισημαίνονται ορισμένοι κίνδυνοι ανατροπής των προβλέψεων για το ΑΕΠ και τις συνιστώσες του. Όπως τονίζεται, οι προβλέψεις του μακροοικονομικού σεναρίου για το ΑΕΠ και τις συνιστώσες του συνδέονται με ορισμένους παράγοντες μακροοικονομικού κινδύνου, οι οποίοι θα μπορούσαν να συμπιέσουν προς τα κάτω την επίδοση της οικονομίας στο 2ο εξάμηνο του 2016 και πέραν αυτού.

Οι κίνδυνοι αυτοί αφορούν αφενός ενδογενείς παράγοντες, όπως την ταχύτητα προσαρμογής της επενδυτικής δραστηριότητας στα νέα δεδομένα οικονομικής σταθερότητας και τη συνεπή υλοποίηση του συμφωνηθέντος πακέτου μέτρων. Για την ασφαλή μετάβαση σε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης το 2017 και μεσοπρόθεσμα, η στρατηγική που πρέπει να εφαρμοστεί σε σχέση με αυτούς τους ενδογενείς παράγοντες είναι:

· η αποτελεσματική αντιμετώπιση του προβλήματος των μη εξυπηρετούμενων δανείων, που θα εξυγιάνει τα χαρτοφυλάκια των ελληνικών τραπεζών επιτρέποντας την αύξηση της πιστωτικής επέκτασης προς την πραγματική οικονομία,

· η υλοποίηση των δομικών μεταρρυθμίσεων που προβλέπονται στο πρόγραμμα στήριξης, με στόχο την αύξηση της ανταγωνιστικότητας της οικονομίας με τρόπους πέραν της εσωτερικής υποτίμησης, καθόσον αυτή έχει εξαντλήσει τα περιθώρια συνεισφοράς της,

· η αξιοποίηση των ευρωπαϊκών κονδυλίων με έμφαση στη συμμετοχή της Ελλάδας στο Επενδυτικό Σχέδιο για την Ευρώπη,

· η συνέχιση των διαβουλεύσεων για τη βιωσιμότητα του δημόσιου χρέους και η σταδιακή εφαρμογή συγκεκριμένων βραχυπρόθεσμων και μέσο/μακροπρόθεσμων μέτρων για την αναδιάρθρωση των ακαθάριστων χρηματοδοτικών αναγκών της χώρας,

· η παγίωση της βελτίωσης των δημοσιονομικών αποτελεσμάτων, ώστε να μην παρίσταται ανάγκη ενεργοποίησης του αυτόματου μηχανισμού δημοσιονομικής προσαρμογής,

· η ενίσχυση του δικτύου κοινωνικής συνοχής, με τη στήριξη των χαμηλότερων εισοδηματικών στρωμάτων μέσω δεσμών μέτρων κοινωνικής αλληλεγγύης, όπως σχεδιάζεται για το 2017.

Αφετέρου, αρκετοί εξωγενείς παράγοντες που επιδρούν το τελευταίο διάστημα στο διεθνές οικονομικό περιβάλλον, ωθούν σε αύξηση της αβεβαιότητας και δύνανται να επιδράσουν δυσμενώς στην ελληνική οικονομία. Τέτοιοι παράγοντες είναι:

· η απόφαση του Ηνωμένου Βασιλείου για έξοδο από την Ευρωπαϊκή Ένωση, με τη μεσοπρόθεσμη επίπτωση που αυτή δύναται να έχει:

– στις αποδόσεις των κρατικών ομολόγων των περιφερειακών χωρών με μεγάλους δείκτες δημόσιου χρέους,

– στο ΑΕΠ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και κατ’ επέκταση στις εξαγωγές της ελληνικής οικονομίας,

– στην αύξηση της εσωστρέφειας σε επίπεδο κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

– σε ευάλωτα τραπεζικά συστήματα που αποτελούν μέρος του Ευρωσυστήματος και

– στο βαθμό διακυμάνσεων και αποστροφής του κινδύνου στις διεθνείς χρηματαγορές,

· τυχόν απόκλιση από την εφαρμοζόμενη συμφωνία μεταξύ Ευρωπαϊκής Ένωσης και Τουρκίας για την προσφυγική κρίση,

· τυχόν παράταση των υφιστάμενων γεωπολιτικών συνθηκών στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής, με δυνητικά αρνητικές συνέπειες για τον ελληνικό τουρισμό και τις άμεσες ξένες επενδύσεις στο μεσοπρόθεσμο διάστημα.

Έσοδα

Τα καθαρά έσοδα του Τακτικού Προϋπολογισμού, σε ταμειακή βάση, προβλέπεται να διαμορφωθούν στα 50.374 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 2.271 εκατ. ευρώ έναντι του 2016.

Η εξέλιξη αυτή αναμένεται να προέλθει, κυρίως, από:
· Τις αναμενόμενες αποδόσεις των θεσμοθετημένων παρεμβάσεων που εφαρμόσθηκαν ήδη από το 2016, όσο και αυτών των οποίων η εφαρμογή θα ξεκινήσει το 2017 και ειδικότερα από:
– την αναμόρφωση της φορολογίας εισοδήματος, όσον αφορά στην παραχώρηση εταιρικών οχημάτων,
– την αναμόρφωση της φορολογίας στους οργανισμούς συλλογικών επενδύσεων,
– την επιβολή τέλους συνδρομητών στη σταθερή τηλεφωνία,
– την αύξηση του φόρου κατανάλωσης επί των τσιγάρων και του καπνού (συμπεριλαμβανομένων των ηλεκτρονικών τσιγάρων),
– την επιβολή φόρου κατανάλωσης στον καφέ.

· Τα αυξημένα έσοδα λόγω της είσπραξης της τελευταίας δόσης του ΕΝΦΙΑ 2016 τον Ιανουάριο 2017, εκτιμώμενου ποσού 323 εκατ. ευρώ. Ωστόσο το ποσό αυτό, σε δημοσιονομική βάση, θα καταγραφεί στο έτος 2016.
· Το τίμημα από την πώληση των περιφερειακών αεροδρομίων, ύψους 1.234 εκατ. ευρώ.

Άμεσοι φόροι

Οι άμεσοι φόροι προβλέπεται ότι θα διαμορφωθούν στα 20.415 εκατ. ευρώ, μειωμένοι κατά 296 εκατ. ευρώ, έναντι του 2016. Ειδικότερα:
– Ο φόρος εισοδήματος φυσικών προσώπων, αναμένεται να διαμορφωθεί στα 9.172 εκατ. ευρώ, αυξημένος κατά 1.161 εκατ. ευρώ έναντι του 2016, λόγω κυρίως της αναμόρφωσης της φορολογίας εισοδήματος.
– Ο φόρος εισοδήματος νομικών προσώπων προβλέπεται να παρουσιάσει μείωση κατά 242 εκατ. ευρώ έναντι του 2016 και να διαμορφωθεί στα 3.236 εκατ. ευρώ, λόγω της επίδρασης του αυξημένου ποσοστού προκαταβολής το 2016.
– Οι φόροι περιουσίας προβλέπεται να φθάσουν στα 3.132 εκατ. ευρώ, σημειώνοντας μείωση κατά 401 εκατ. ευρώ, έναντι του 2016, λόγω της διαφοροποίησης είσπραξης των δόσεων ΕΝΦΙΑ. Πιο συγκεκριμένα το 2016 εισπράχθηκαν δύο δόσεις του ΕΝΦΙΑ 2015, ενώ το 2017 θα εισπραχθεί μία δόση του ΕΝΦΙΑ 2016.
– Οι άμεσοι φόροι ΠΟΕ αναμένεται να διαμορφωθούν στα 1.291 εκατ. ευρώ, μειωμένοι κατά 332 εκατ. ευρώ έναντι του 2016, ενώ οι λοιποί άμεσοι φόροι θα διαμορφωθούν στα 2.333 εκατ. ευρώ, μειωμένοι κατά 546 εκατ. ευρώ έναντι του 2016. Η μείωση αυτή οφείλεται κυρίως στο γεγονός ότι το ποσό των εισφορών των εργαζομένων στο Δημόσιο, εκτιμώμενου ύψους 664 εκατ. ευρώ, από το 2017 κι εφεξής θα αποτελεί πόρο του ΕΦΚΑ, σύμφωνα με τις διατάξεις του ν.4387/2016.

Έμμεσοι φόροι

Οι έμμεσοι φόροι προβλέπεται να διαμορφωθούν στα 26.443 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 1.335 εκατ. ευρώ έναντι του 2016. Ειδικότερα:
– Τα έσοδα από ΦΠΑ αναμένεται να ανέλθουν στα 15.476 εκατ. ευρώ αυξημένα κατά 769 εκατ. ευρώ έναντι του 2016. Η αύξηση αυτή οφείλεται τόσο στην εφαρμογή της αύξησης των συντελεστών σε πλήρες έτος, όσο και στην προβλεπόμενη αύξηση της τιμής του πετρελαίου διεθνώς.
– Οι φόροι κατανάλωσης θα διαμορφωθούν στα 9.547 εκατ. ευρώ αυξημένοι κατά 712 εκατ. ευρώ έναντι του 2016, λόγω κυρίως των νέων παρεμβάσεων (αναμόρφωση του ΕΦΚ των ενεργειακών και των καπνικών προϊόντων, επιβολή φόρου κατανάλωσης στον καφέ, τέλος συνδρομητών σταθερής τηλεφωνίας).
– Οι έμμεσοι φόροι ΠΟΕ θα διαμορφωθούν στα 549 εκατ. ευρώ, μειωμένοι κατά 168 εκατ. ευρώ έναντι του 2016.

Μη φορολογικά έσοδα

Οι απολήψεις του Τακτικού Προϋπολογισμού από την ΕΕ προβλέπεται να φθάσουν στα 523 εκατ. ευρώ, σημαντικό μέρος των οποίων (236,3 εκατ. ευρώ) αφορά απολήψεις από το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης (ΕΓΤΑΑ) για τη χρηματοδότηση μέτρων και δράσεων αγροτικής ανάπτυξης. Τα έσοδα από τις μεταναστευτικές ροές αναμένεται να ανέλθουν στα 100 εκατ. ευρώ, ενώ ποσό 130 εκατ. ευρώ θα προέλθει από την αναθεώρηση του κοινοτικού προϋπολογισμού, το οποίο όμως δημοσιονομικά θα εμφανιστεί στο έτος 2016.
Τέλος, τα λοιπά μη φορολογικά έσοδα αναμένεται να διαμορφωθούν στα 3.620 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 638 εκατ. ευρώ έναντι του 2016.

Μη τακτικά έσοδα

Τα έσοδα των καταργηθέντων ειδικών λογαριασμών αναμένεται να διαμορφωθούν σε 273 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 26 εκατ. ευρώ έναντι του 2016.

Μεταφορά απoδόσεων από τη διακράτηση ομολόγων του Ελληνικού Δημοσίου στα χαρτοφυλάκια Κεντρικών Τραπεζών του Ευρωσυστήματος (ANFA)

Από τη μεταφορά αποδόσεων από τη διακράτηση ομολόγων του Ελληνικού Δημοσίου στα χαρτοφυλάκια των Κεντρικών Τραπεζών του Ευρωσυστήματος (ANFAs), καθώς και από το Πρόγραμμα Αγοράς Ομολόγων (SMPs), της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ), αναμένεται να εισπραχθούν 345 εκατ. ευρώ.

Επιστροφές αχρεωστήτως εισπραχθέντων εσόδων

Οι επιστροφές αχρεωστήτως εισπραχθέντων εσόδων προβλέπεται να διαμορφωθούν στα 3.289 εκατ. ευρώ.

Έσοδα Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων

Τα έσοδα του ΠΔΕ στο 2017 προβλέπεται να διαμορφωθούν στα 4.155 εκατ. ευρώ σε ταμειακή βάση, και στα 3.900 εκατ. ευρώ σε δεδουλευμένη βάση.

Δαπάνες

Οι συνολικές δαπάνες του Τακτικού Προϋπολογισμού εκτιμάται ότι θα διαμορφωθούν στα 49.536 εκατ. ευρώ, μειωμένες κατά 1.481 εκατ. ευρώ, έναντι της εκτίμησης για το έτος 2016, κυρίως λόγω της μείωσης των δαπανών για καταπτώσεις εγγυήσεων σε ακαθάριστη βάση σε φορείς εντός Γενικής Κυβέρνησης, στην προβλεπόμενη μείωση των δαπανών (σε ταμειακή βάση) για εξοπλιστικά προγράμματα, καθώς και στη μη πρόβλεψη δαπανών για αναλήψεις χρεών.

Οι πρωτογενείς δαπάνες του Τακτικού Προϋπολογισμού εκτιμάται ότι θα διαμορφωθούν στα 43.986 εκατ. ευρώ, μειωμένες κατά 1.431 εκατ. ευρώ, έναντι της εκτίμησης για το έτος 2016, για τους παραπάνω λόγους.

Ανάλυση δαπανών κατά μείζονα κατηγορία

Αποδοχές και συντάξεις
Οι δαπάνες αποδοχών και συντάξεων προβλέπεται να ανέλθουν στα 12.057 εκατ. ευρώ, μειωμένες κατά 5.740 εκατ. ευρώ σε σχέση με το 2016.
Στη διαμόρφωση των δαπανών αυτών έχουν ληφθεί υπόψη:
· η μείωση του αριθμού αποχωρήσεων λόγω συνταξιοδότησης,
· η ανάληψη της καταβολής των συντάξεων του Δημοσίου από τον Ενιαίο Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (ΕΦΚΑ), ο οποίος θα επιχορηγείται για το σκοπό αυτό από τον τακτικό προϋπολογισμό,
· η καταβολή από 1/1/2017 εργοδοτικής εισφοράς και από το κράτος, ως εργοδότη, υπέρ του ΕΦΚΑ, και
· η αλλαγή του κανόνα προσλήψεων σε 1 προς 4, από 1 προς 5 που ίσχυε για το 2016.

Πρόσθετες και παρεπόμενες παροχές
Οι δαπάνες της κατηγορίας αυτής προβλέπεται να ανέλθουν στα 337 εκατ. ευρώ, στο ίδιο ύψος περίπου με το έτος 2016.

Καταναλωτικές και σύνθετες δαπάνες

Οι δαπάνες αυτές προβλέπεται να διαμορφωθούν στα 2.023 εκατ. ευρώ, καλύπτοντας κυρίως:
· τις καταναλωτικού χαρακτήρα δαπάνες λειτουργίας των φορέων του κράτους,
· τις δαπάνες για προμήθεια αγαθών και υπηρεσιών και
· τις δαπάνες μετακίνησης του προσωπικού για εκτέλεση υπηρεσίας.

Σημειώνεται ότι στην κατηγορία αυτή περιλαμβάνεται και ποσό ύψους 300 εκατ. ευρώ για δράσεις στους τομείς της υγείας, της κοινωνικής προστασίας και της παιδείας.

Μεταβιβαστικές πληρωμές

Οι δαπάνες της κατηγορίας αυτής προβλέπεται να διαμορφωθούν στα 21.305 εκατ. ευρώ και θα καλύψουν κυρίως ανάγκες επιχορήγησης της κοινωνικής ασφάλισης, των νοσηλευτικών ιδρυμάτων και των δαπανών για την κοινωνική προστασία (επιδόματα πολυτέκνων, επίδομα θέρμανσης, επιχορήγηση στο ΑΚΑΓΕ, καθώς και άλλες δαπάνες κοινωνικού χαρακτήρα).

Στις παραπάνω δαπάνες περιλαμβάνονται και οι δράσεις για:
· την πλήρη εφαρμογή του Κοινωνικού Εισοδήματος Αλληλεγγύης (ύψους 760 εκατ. ευρώ),
· την επιχορήγηση του ΕΦΚΑ για την πληρωμή των συντάξεων του Δημοσίου και
· τη συνεισφορά του Δημοσίου για την προστασία της κύριας κατοικίας των υπερχρεωμένων νοικοκυριών.

Πληρωμές που αντικρίζονται από πραγματοποιούμενα έσοδα

Οι πιστώσεις της κατηγορίας αυτής αφορούν αποδόσεις πόρων σε τρίτους κ.λπ. Στην κατηγορία αυτή περιλαμβάνονται κυρίως οι αποδόσεις πόρων στους ΟΤΑ και οι αποδόσεις στην ΕΕ. Οι δαπάνες αυτές προβλέπεται να διαμορφωθούν στα 5.079 εκατ. ευρώ.

Αποθεματικό

Για την αντιμετώπιση απρόβλεπτων και έκτακτου χαρακτήρα δαπανών έχουν προβλεφθεί πιστώσεις ύψους 1.000 εκατ. ευρώ όπως και το 2016.

Δαπάνες τόκων

Οι δαπάνες για τόκους προβλέπονται στα 5.550 εκατ. ευρώ, έναντι των 5.600 εκατ. ευρώ του 2016.

Δαπάνες για την υλοποίηση εξοπλιστικών προγραμμάτων Υπουργείου Εθνικής Άμυνας

Οι ταμειακές δαπάνες της κατηγορίας αυτής προβλέπεται να διαμορφωθούν στα 475 εκατ. ευρώ, μειωμένες κατά 112 εκατ. ευρώ σε σχέση με το 2016 .

Δαπάνες προμηθειών τραπεζών, Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας και λοιπές δαπάνες δημόσιου χρέους

Οι δαπάνες αυτές προβλέπονται στα 75 εκατ. ευρώ, αυξημένες κατά 20 εκατ. ευρώ σε σχέση με το έτος 2016.

Καταπτώσεις εγγυήσεων

Το συνολικό ύψος των δαπανών για καταπτώσεις εγγυήσεων προς φορείς εντός (σε ακαθάριστη βάση) και εκτός Γενικής Κυβέρνησης, εκτιμάται ότι θα διαμορφωθεί στα 1.017 εκατ. ευρώ, μειωμένο κατά 731 εκατ. ευρώ σε σχέση με τη σχετική εκτίμηση για το έτος 2016.
Η μείωση αυτή θα προέλθει από τις καταπτώσεις εγγυήσεων σε φορείς εντός της Γενικής Κυβέρνησης.

Έσοδα Κρατικού Προϋπολογισμού (σε εκατ. ευρώ)
	2015	2016		2017	Μεταβολή %
	Πραγμ/σεις	Προϋπολογισμός	Εκτιμήσεις πραγμ/σεων	Προβλέψεις	2016/2015	2017/2016
Α.   Τακτικά έσοδα  (Ι+ ΙΙ + ΙΙΙ + IV)	47.792	48.431	50.477	51.001	5,6	1,0
Ι.     Άμεσοι φόροι	19.936	20.028	20.711	20.415	3,9	-1,4
Φόρος εισοδήματος	12.148	12.025	12.676	13.659	4,3	7,8
Φυσικών προσώπων	7.872	7.834	8.011	9.172	1,8	14,5
Νομικών προσώπων	2.895	2.945	3.478	3.236	20,1	-7,0
Ειδικών κατηγοριών	1.381	1.246	1.187	1.251	-14,1	5,4
Φόροι στην περιουσία	3.180	3.788	3.533	3.132	11,1	-11,4
Άμεσοι φόροι ΠΟΕ	1.700	1.379	1.623	1.291	-4,5	-20,5
Λοιποί άμεσοι φόροι	2.909	2.836	2.879	2.333	-1,0	-19,0
ΙΙ.    Έμμεσοι φόροι	23.781	24.738	25.108	26.443	5,6	5,3
Φόροι συναλλαγών	14.262	14.875	15.209	15.985	6,6	5,1
ΦΠΑ	13.629	14.376	14.707	15.476	7,9	5,2
πετρελαιοειδών	1.754	1.747	1.594	1.879	-9,1	17,9
καπνού	662	686	644	663	-2,7	3,0
λοιπών	11.213	11.943	12.469	12.934	11,2	3,7
Λοιποί φόροι συναλλαγών	633	499	502	509	-20,7	1,4
(μεταβίβαση κεφαλαίων)	310	195	222	225	-28,5	1,4
(χαρτόσημο)	318	299	277	281	-13,0	1,4
Φόροι κατανάλωσης	8.760	9.102	8.835	9.547	0,9	8,1
Φόρος ασφαλίστρων	313	378	393	384	25,6	-2,3
Τέλος ταξινόμησης  οχημάτων	110	112	172	165	55,9	-4,1
ΕΦΚ ενεργειακών προϊόντων	4.175	4.124	4.126	4.510	-1,2	9,3
Λοιποί ΕΦΚ (καπνού κ.λπ.)	2.752	2.872	2.747	3.013	-0,2	9,7
Τέλη κυκλοφορίας οχημάτων	1.123	1.088	1.092	1.106	-2,8	1,3
Λοιποί φόροι κατανάλωσης	286	528	305	369	6,7	21,0
Έμμεσοι φόροι ΠΟΕ	450	385	717	549	59,3	-23,4
Λοιποί έμμεσοι	310	376	347	362	12,0	4,3
Σύνολο φορολογικών εσόδων (Ι+ΙΙ)	43.718	44.766	45.819	46.858	4,8	2,3
ΙΙΙ.  Απολήψεις από ΕΕ	428	325	400	523	-6,6	30,8
ΙV.  Λοιπά μη φορολογικά έσοδα	3.646	3.340	4.258	3.620	16,8	-15,0
Σύνολο μη φορολογικών εσόδων (III+IV)	4.074	3.665	4.658	4.143	14,3	-11,0
B.   Μη τακτικά έσοδα	1.824	2.269	790	618	-56,7	-21,8
Έσοδα καταργηθέντων ειδικών λογαριασμών	332	278	299	273	-10,1	-8,7
Έσοδα προγράμματος ενίσχυσης της ρευστότητας λόγω της χρηματοπιστωτικής κρίσης	1.165	300	83	0	-92,9	-100,0
Μεταφορά αποδόσεων από τη διακράτηση ομολόγων του ΕΔ στα χαρτοφυλάκια των Κεντρικών Τραπεζών του Ευρωσυστήματος	291	1.691	375	345	-77,8	-8,0
Έσοδα από ΝΑΤΟ	35	0	33	0	-5,4	-100,0
Γ.  Έσοδα αποκρατικοποιήσεων	254	1.802	123	2.044	-51,5	1.561,4
Δ. Γενικό σύνολο εσόδων (Α + Β + Γ)	49.869	52.501	51.390	53.663	3,0	4,4
Ε.  Επιστροφές εσόδων	3.108	3.268	3.287	3.289	5,8	0,1
ΣΤ.          Καθαρά έσοδα (Δ-Ε)	46.761	49.233	48.103	50.374	2,9	4,7
Ζ.  Έσοδα Προϋπολογισμού Δημόσιων  Επενδύσεων (1+2)	4.832	4.420	4.376	4.155	-9,4	-5,1
1.   Εισροές από την ΕΕ	3.900	4.170	4.196	3.975	7,6	-5,3
2.   Ίδια έσοδα	932	250	180	180	-80,7	0,0
Σύνολο εσόδων Κρατικού Προϋπολογισμού (ΣΤ +Ζ)	51.593	53.653	52.479	54.529	1,7	3,9

 

 

Ισοζύγιο Γενικής Κυβέρνησης σύμφωνα με τη μεθοδολογία European System of Accounts (ESA) (σε εκατ. ευρώ)
	2015	2016		2017
	ΔΥΕ1	Προϋπολογισμός2	Εκτίμηση	Πρόβλεψη
Ι. Έσοδα (1+2)	51.593	53.653	52.479	54.529
1. Καθαρά έσοδα τακτικού προϋπολογισμού (α+β-γ+δ+ε)	46.761	49.233	48.103	50.374
α. Τακτικά έσοδα (1+2+3+4)	47.792	48.431	50.477	51.001
1. Άμεσοι φόροι	19.936	20.028	20.711	20.415
2.Έμμεσοι φόροι	23.781	24.738	25.108	26.443
3. Απολήψεις από ΕΕ	428	325	400	523
4. Μη φορολογικά έσοδα3	3.646	3.340	4.258	3.620
β. Μη τακτικά έσοδα	1.533	578	415	273
γ. Επιστροφές φόρων	3.108	3.268	3.287	3.289
δ. Έσοδα αποκρατικοποιήσεων	254	1.802	123	2.044
ε. Μεταφορά εσόδων από ANFA	291	1.691	375	345
2. Έσοδα ΠΔΕ (α+β)	4.832	4.420	4.376	4.155
α. Εισροές από ΕΕ	3.900	4.170	4.196	3.975
β. Ίδια έσοδα	932	250	180	180
ΙΙ. Δαπάνες Κρατικού Προϋπολογισμού (1+2)	55.921	57.180	57.767	56.286
1. Δαπάνες Τακτικού Προϋπολογισμού (α+β)	49.544	50.430	51.017	49.536
α. Πρωτογενείς δαπάνες (1+2+3+4+5+6+7+8+9+10)	43.744	44.500	45.416	43.986
1.    Μισθοί και συντάξεις4	18.359	18.162	18.085	12.337
2.    Ασφάλιση, Περίθαλψη και Κοινωνική Προστασία4	14.715	14.246	15.033	20.210
3.    Λειτουργικές και άλλες δαπάνες4	5.469	5.200	5.700	5.754
4.    Αποδόσεις προς τρίτους	2.786	3.254	3.255	3.119
5.    Αποθεματικό	0	1.000	400	1.000
6.    Δαπάνες ανάληψης δανείων από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Στήριξης (ΕΜΣ) και παράλληλες δαπάνες δημοσίου χρέους	178	80	55	75
7.    Δαπάνες ανάληψης χρεών φορέων5	0	187	554	0
8.    Εγγυήσεις για φορείς εντός Γενικής Κυβέρνησης3	1.619	1.622	1.607	876
9.    Εγγυήσεις για φορείς εκτός Γενικής Κυβέρνησης	53	152	141	141
10.  Δαπάνες εξοπλιστικών προγραμμάτων	565	598	586	475
β. Τόκοι	5.800	5.930	5.600	5.550
2. ΠΔΕ  (α+β)	6.377	6.750	6.750	6.750
α. Συγχρηματοδοτούμενο σκέλος	5.717	6.000	6.000	5.750
β. Εθνικό σκέλος	660	750	750	1.000
ΙΙΙ. Ταμειακό Ισοζύγιο Κρατικού Προϋπολογισμού (Ι – ΙΙ)	-4.328	-3.527	-5.288	-1.757
% ΑΕΠ	-2,5%	-2,0%	-3,0%	-1,0%
ΙΙΙ.α. Ταμειακό Πρωτογενές αποτέλεσμα Κρατικού Προϋπολογισμού (ΙΙΙ + II.1β)	1.472	2.403	312	3.793
% ΑΕΠ	0,8%	1,4%	0,2%	2,1%
ΙV. Εθνικολογιστικές προσαρμογές κεντρικής διοίκησης (1+2)	-4.452	-2.846	–1.772	-2.062
1. Εθνικολογιστικές προσαρμογές – Έσοδα	-3.210	-2.701	-1.166	-1.925
Επιστροφές Φορολογικών εσόδων	-540	-180	-230	0
Ενιαίος Φόρος Ιδιοκτησίας Ακινήτων (ΕΝΦΙΑ)	79	-957	-401	-323
Φορολογικά έσοδα	-73	75	-47	125
Διαφορά ταμειακών – δεδουλευμένων από σχήμα στήριξης Τραπεζών	-16	0	0	0
Μεταφορά εσόδων από μεταφορά αποδόσεων από τη διακράτηση Ομολόγων του Ελληνικού Δημοσίου στα χαρτοφυλάκια Κεντρικών Τραπεζών του Ευρωσυστήματος (ANFA)	-236	-19	0	0
Διαφορά απαιτήσεων εισπράξεων από ΕΕ	-23	218	474	-213
Προκαταβολές από ΕΕ	-902	-772	-1.106	-42
Άλλες προσαρμογές	-76	44	28	-121
Έσοδα  αποκρατικοποιήσεων	-45	-1.111	115	-1.351
Ανακεφαλαιοποίηση Τραπεζών	-1.378	0	0	0
2. Εθνικολογιστικές προσαρμογές – Δαπάνες	-1.242	-144	–606	-137
Εξοπλιστικά προγράμματα του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας (διαφορά φυσικών παραλαβών – πληρωμών)	-466	8	106	-238
Διαφορά απλήρωτων οφειλών Κράτους σε σχέση με την 31/12 του προηγούμενου έτους	-401	0	0	40
Εξοικονόμηση από αναδιάρθρωση προσωπικού λόγω αναγκαστικών αποχωρήσεων	0	32	8	24
Ατακτοποίητες προκαταβολές	17	0	0	0
Υπόλοιπο λογαριασμών εκτός προϋπολογισμού	53	0	0	0
Δεδουλευμένοι τόκοι (διαφορά δεδουλευμένων – ταμειακών τόκων)	-1.012	-1.000	-750	-700
Μεταβολή υπολοίπου λογαριασμών Θησαυροφυλακίου σε σχέση με την 31/12 του προηγούμενου έτους	258	180	300	300
ΕΛΕΓΕΠ	117	-25	-314	90
Συμμετοχή σε αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου (κεφαλαιακές μεταβιβάσεις)	-7	-60	-50	-20
Προσαρμογή στο έλλειμμα εγγυημένων δανείων (ΟΔΙΕ)	16	16	53	0
Πολυτεκνικά ΟΓΑ	-9	0	0	0
Πληρωμές (-) στην / Επιστροφές (+) από ΕΕ	-5	0	0	0
Αναδρομικά δικαστικών 2003-2007	27	0	0	13
Αναδρομικά δικαστικών και ενστόλων 2012-2014	147	149	149	149
Παρεμβάσεις του ΥΠΕΘΑ	0	336	0	88
Ασφαλιστική μεταρρύθμιση συντάξεων Δημοσίου	0	200	0	0
Περιορισμός μη μισθολογικών δαπανών φορέων Γενικής Κυβέρνησης	0	9	9	9
Συνεισφορά προς την ΕΕ για τη διαχείριση προσφυγικών ροών	0	0	-18	11
Συνεισφορά προς την ΕΕ λόγω αναθεώρησης βάσεων	0	0	-97	97
Λοιπές προσαρμογές	23	10	0	0
Έσοδα Κρατικού Προϋπολογισμού κατά ESA     (Ι + IV.1)	48.383	50.952	51.312	52.604
Δαπάνες Κρατικού Προϋπολογισμού κατά ESA  (IΙ – IV.2)	57.163	57.325	58.372	56.423
V. Πρωτογενές αποτέλεσμα Κρατικού Προϋπολογισμού κατά ESA	-1.968	557	–710	2.431
% ΑΕΠ	-1,1%	0,3%	-0,4%	1,3%
V.α. Ισοζύγιο  Κρατικού Προϋπολογισμού κατά ESA (III + IV)	-8.780	-6.373	-7.060	-3.819
% ΑΕΠ	-5,0%	-3,7%	-4,0%	-2,1%
		0
Ισοζύγιο Νομικών Προσώπων και ΑΚΑΓΕ (κατά ESA)	-5.054	1.105	1.129	1.436
Ισοζύγιο επαναταξινομημένων ΔΕΚΟ  (κατά ESA) 3, 5	942	1.847	1.648	619
Ισοζύγιο Νοσοκομείων – ΠΕΔΥ (κατά ESA)	-240	455	431	486
Ταμειακό ισοζύγιο	82	32	61	-137
Εθνικολογιστικές προσαρμογές	-322	423	371	623
VI. Ισοζύγιο Κεντρικής Κυβέρνησης κατά ESA	-13.132	-2.966	-3.851	-1.279
Ισοζύγιο ΟΤΑ (κατά ESA)	458	315	292	70
Ταμειακό ισοζύγιο	495	244	348	95
Εθνικολογιστικές προσαρμογές	-37	71	-57	-25
Ισοζύγιο ΟKΑ (εκτός Νοσοκομείων) (κατά ESA)	-560	-1.044	-206	-252
Ταμειακό ισοζύγιο	-54	-2.121	-704	-661
Εθνικολογιστικές προσαρμογές	-506	1.077	498	409
VII. Ισοζύγιο Γενικής κυβέρνησης κατά ESA	-13.234	-3.695	-3.766	-1.461
% ΑΕΠ	-7,5%	-2,1%	-2,2%	-0,8%
Ενοποιημένοι Τόκοι Γενικής Κυβέρνησης	6.325	6.821	6.019	5.941
% ΑΕΠ	3,6%	3,9%	3,4%	3,3%
VIII. Πρωτογενές αποτέλεσμα Γενικής Κυβέρνησης κατά ESA	-6.909	3.126	2.253	4.480
% ΑΕΠ	-3,9%	1,8%	1,3%	2,5%
ΑΕΠ	175.697	174.438	174.908	180.817

Επεξηγήσεις:

1   ΔΥΕ: Διαδικασία Υπερβολικού Ελλείμματος
2   Προϋπολογισμός 2016 σύμφωνα με τη στήλη Προβλέψεις 2016 του Πίνακα 3.2 της Εισηγητικής Έκθεσης Προϋπολογισμού 2016 (Νοέμβριος 2015). 
3   Τα ποσά που αφορούν τα έσοδα καθώς και τις δαπάνες από καταπτώσεις εγγυήσεων σε φορείς εντός της Γενικής Κυβέρνησης είναι σε ακαθάριστη βάση.
4   Για λόγους συγκρισιμότητας, στις πληρωμές έτους 2015 και στον προϋπολογισμό έτους 2016 οι επιχορηγήσεις σε φορείς για δαπάνες μισθοδοσίας από τον τακτικό προϋπολογισμό εμφανίζονται στις «Λειτουργικές και άλλες δαπάνες». Οι δαπάνες για εφημερίες ιατρών ΕΣΥ και ΕΚΑΒ εμφανίζονται στην κατηγορία «Ασφάλιση, Περίθαλψη και Κοινωνική Προστασία» και στις «Λειτουργικές και άλλες δαπάνες», αντίστοιχα. Επίσης, στο έτος 2017, περιλαμβάνεται και ποσό ύψους 300 εκατ. ευρώ για δράσεις στους τομείς της υγείας, της κοινωνικής προστασίας και της παιδείας.
5   Στη στήλη Προβλέψεις του έτους 2016 στον Πίνακα 3.2 της Εισηγητικής Έκθεσης του Προϋπολογισμού 2016 (Νοέμβριος 2015) δεν είχε περιληφθεί ποσό ανάληψης χρέους ύψους 187 εκατ. ευρώ, το οποίο είναι δημοσιονομικά ουδέτερο σε όρους Γενικής Κυβέρνησης.

Για τα έτη 2016 και 2017, δεν περιλαμβάνεται πρόγραμμα εξόφλησης ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων προς τρίτους εκτός γενικής κυβέρνησης, το οποίο είναι δημοσιονομικά ουδέτερο σε όρους Γενικής Κυβέρνησης.

 

Πρωτογενές αποτέλεσμα Γενικής Κυβέρνησης  σύμφωνα με τη μεθοδολογία της Σύμβασης Χρηματοδοτικής Διευκόλυνσης (σε εκατ. ευρώ)
		2015	2016		2017
		ΔΥΕ	Προϋπολογισμός	Εκτίμηση	Πρόβλεψη
1.	Πρωτογενές αποτέλεσμα Γενικής κυβέρνησης σύμφωνα  με τη μεθοδολογία  ESA (μεταφορά από πίνακα 3.2)	-6.909	3.126	2.253	4.480
	Προσαρμογές Σύμβασης Χρηματοδοτικής Διευκόλυνσης	7.350	-2.207	-347	-792
	Μεταφορά εσόδων από ANFA και SMP (σε δημοσιολογιστική βάση)	-55	-1.672	-375	-345
	Επιπτώσεις από ανακεφαλαιοποίηση και πρόγραμμα στήριξης χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων	7.431	0	0	0
	Έσοδα αποκρατικοποιήσεων	-26	-551	-44	-469
	Διαφορά φυσικών παραλαβών και παραλαβών κατά EDP των εξοπλιστικών δαπανών	0	15	0	0
	Δαπάνες μεταναστευτικών ροών μη αντικριζόμενες	0	0	71	21
2.	Πρωτογενές αποτέλεσμα Γενικής κυβέρνησης σύμφωνα  με τη μεθοδολογία της Σύμβασης Χρηματοδοτικής Διευκόλυνσης	441	919	1.907	3.687
	% ΑΕΠ	0,25%	0,53%	1,09%	2,0%
3.	Στόχος Σύμβασης Χρηματοδοτικής Διευκόλυνσης	-439	872	875	3.164
	% ΑΕΠ	-0,25%	0,50%	0,50%	1,75%
4.	Δημοσιονομικό Πλεόνασμα (+) ή Κενό (-) Σύμβασης Χρηματοδοτικής Διευκόλυνσης	880	47	1.032	523
	% ΑΕΠ	0,50%	0,03%	0,59%	0,3%
	ΑΕΠ	175.697	174.438	174.908	180.817