Εισφορά αλληλεγγύης και φέτος στα προνοιακά επιδόματα χιλιάδων αναπήρων

Την υποχρέωση να καταβάλουν ειδική εισφορά αλληλεγγύης για τα προνοιακά επιδόματα που λαμβάνουν από το κράτος θα έχουν και με τις φετινές φορολογικές δηλώσεις, χιλιάδες άτομα με αναπηρία κάτω του 80% καθώς και άτομα με αναπηρία 80% και άνω που δεν είναι τυφλά ή δεν είναι κινητικά ανάπηρα. O λόγος είναι ότι το υπουργείο Οικονομικών και η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων εξακολουθούν να θεωρούν τα επιδόματα αυτά ως εισοδήματα απαλλασσόμενα μεν από τον φόρο εισοδήματος αλλά υπαγόμενα σε ειδική εισφορά αλληλεγγύης.

Έτσι, χιλιάδες ΑμεΑ θα δουν και φέτος τα ετήσια εισοδήματά τους να «εκτοξεύονται» πλασματικά πάνω από τα 12.000 ευρώ, που είναι το όριο πέραν του οποίου επιβάλλεται η ειδική εισφορά αλληλεγγύης, και θα κληθούν να πληρώσουν άδικα, για τέταρτη συνεχή χρονιά, την συγκεκριμένη εισφορά. Ταυτόχρονα, επειδή τα ποσά των προνοιακών επιδομάτων θεωρούνται «εισόδημα» και προσαυξάνουν τεχνητά τα συνολικά ετήσια οικογενειακά εισοδήματά τους, χιλιάδες ΑμεΑ θα χάσουν και φέτος πλήθος άλλων κοινωνικών επιδομάτων τα οποία χορηγούνται με κριτήριο το ύψος του ετησίου οικογενειακού εισοδήματος.

Στα ηλεκτρονικά έντυπα Ε1 των δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος τα οποία αναρτήθηκαν το 2016, το 2017 και το 2018 στους λογαριασμούς που έχουν στο σύστημα ΤΑXISnet χιλιάδες άτομα με αναπηρία κάτω του 80% καθώς και άτομα με αναπηρία 80% και άνω που δεν είναι τυφλά ή κινητικά ανάπηρα, οι αρμόδιες υπηρεσίες της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων (Γ.Γ.Δ.Ε.) και μετέπειτα της Α.Α.Δ.Ε. – έχοντας τη σύμφωνη γνώμη του υπουργείου Οικονομικών – προσυμπλήρωσαν τους κωδικούς 619-620 του πίνακα 6 με τα ποσά των προνοιακών επιδομάτων που έλαβαν οι συγκεκριμένοι φορολογούμενοι κατά τη διάρκεια των ετών 2015, 2016 και 2017, αντίστοιχα. Στους κωδικούς αυτούς όμως αναγράφονται μόνο ποσά εισοδημάτων απαλλασσόμενα από το φόρο εισοδήματος ή φορολογούμενα με ειδικό τρόπο, τα οποία επιβαρύνονται με ειδική εισφορά αλληλεγγύης.

Ωστόσο, σύμφωνα με την υπ’ αριθμόν ΠΟΛ. 1149/2013 που είχε εκδοθεί από την Γ.Γ.Δ.Ε. στις 20-7-2013 για να ερμηνευτεί η παράγραφος 2 του άρθρου 29 του ν. 3986/2011, η οποία όριζε την επιβολή της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης, τα προνοιακά επιδόματα των αναπήρων δεν έπρεπε να προσυμπληρωθούν στους κωδικούς 619-620 του πίνακα 6, διότι «δεν φέρουν τα απαραίτητα γενικά εννοιολογικά χαρακτηριστικά του εισοδήματος, δίδονται ως κοινωνική παροχή για την αντιμετώπιση και κάλυψη συγκεκριμένων ειδικών δαπανών στις οποίες υποβάλλονται ευπαθείς ομάδες φορολογούμενων, δίδονται χωρίς αντάλλαγμα παροχής εργασίας, χωρίς να αποτελούν καρπό περιουσιακών στοιχείων, και συνεπώς δεν τίθεται θέμα επιβολής εισφοράς»!

Τέτοια ποσά είναι για παράδειγμα:

* το προνοιακό επίδομα τυφλότητας

* το διατροφικό επίδομα που δίνεται στους νεφροπαθείς, καθώς επίσης και σε όσους έχουν κάνει μεταμόσχευση καρδιάς, ήπατος, πνευμόνων και μυελού των οστών,

* η μηνιαία οικονομική ενίσχυση που καταβάλλεται σε άτομα με βαριά ή ελαφρά νοητική καθυστέρηση, με αυτισμό, με εγκεφαλική παράλυση, με παραπληγία-τετραπληγία, με συγγενή αιμολυτική αναιμία ή αιμορραγική διάθεση, με βαριά αναπηρία σε ποσοστό 67% και άνω και σε κωφάλαλα και χανσενικά άτομα, αντίστοιχα, για την αντιμετώπιση των πρόσθετων δαπανών συντήρησης και περίθαλψής τους, καθώς και για την κάλυψη, εν γένει, των ειδικών αναγκών που προκύπτουν εξαιτίας της αναπηρίας τους.

Παρά την ύπαρξη της ερμηνευτικής εγκυκλίου του 2013, το υπουργείο Οικονομικών και η πρώην Γ.Γ.Δ.Ε. και νυν Α.Α.Δ.Ε. θεώρησαν από το 2016 και μετά ότι τα προνοιακά επιδόματα των ατόμων με αναπηρία πρέπει να θεωρούνται πλέον «εισόδημα» απαλλασσόμενο μεν του φόρου εισοδήματος αλλά υπαγόμενο σε ειδική εισφορά αλληλεγγύης! Το σκεπτικό πάνω στο οποίο στηρίχθηκαν ήταν ότι:

1) Τα χρηματικά ποσά που καταβάλλονται ως οικονομική ενίσχυση-βοήθημα σε ευπαθείς κοινωνικές ομάδες (άτομα με ειδικές ανάγκες, ηλικιωμένους, άπορους, κλπ) από το Δημόσιο ή από άλλους δημόσιους ή ιδιωτικούς φορείς όντως δεν εμπίπτουν σε καμία κατηγορία εισοδήματος του άρθρου 7 του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος (ν. 4172/2013) και επομένως δεν φορολογούνται. Όμως, ο μη χαρακτηρισμός τους ως «εισόδημα» ισχύει μόνο εφόσον καταβάλλονται έκτακτα στα άτομα αυτά! Κι αυτό διότι, όπως υποστήριξαν, «ένα ποσό χαρακτηρίζεται ως εισόδημα όταν υπάρχει περιοδικότητα, μόνιμη πηγή προέλευσης, καθώς και τακτική εκμετάλλευση της πηγής αυτής». Δεν έλαβαν υπόψη τους ένα ακόμη ουσιώδες χαρακτηριστικό της «έννοιας» του εισοδήματος που είναι η καταβολή του έναντι παροχής εργασίας ή ως καρπού εκμετάλλευσης περιουσιακού στοιχείου. Το ουσιώδες αυτό χαρακτηριστικό είχε ληφθεί υπόψη στην εγκύκλιο υπ’ αριθμόν ΠΟΛ. 1149/2013 που είχε εκδώσει η Γ.Γ.Δ.Ε.

2) Τα όσα «διαφορετικά» αναφέρουν οι εγκύκλιοι που εκδόθηκαν πριν την 1η-1-2014 έπαψαν πλέον να ισχύουν (!) από τότε που τέθηκε σε εφαρμογή ο νέος Κώδικας Φορολογίας Εισοδήματος (ν. 4172/2013). Κι αυτό διότι όλες οι ερμηνευτικές εγκύκλιοι που εκδόθηκαν πριν την 1η-1-2014, ημερομηνία έναρξης εφαρμογής του νέου Κ.Φ.Ε., αναφέρονταν στις διατάξεις του προηγούμενου Κ.Φ.Ε., του ν. 2238/1994, ο οποίος από την ίδια ημερομηνία καταργήθηκε. Ως εκ τούτου, τα όσα ίσχυαν με την υπ’ αριθμόν ΠΟΛ. 1149/2013 εγκύκλιο της Γ.Γ.Δ.Ε. που εκδόθηκε στις 20-7-2013 έπαψαν να ισχύουν από την 1η-1-2014!

Βασιζόμενες στο παραπάνω σκεπτικό του υπουργείου Οικονομικών, οι αρμόδιες για την επεξεργασία των φορολογικών δηλώσεων υπηρεσίες της Γ.Γ.Δ.Ε. το 2016 και της Α.Α.Δ.Ε. το 2017 και το 2018 προσυμπλήρωσαν, στους κωδικούς 619-620 του πίνακα 6 των εντύπων Ε1 των ετών 2016, 2017 και 2018 αντίστοιχα, τα ποσά πολλών τακτικά και μόνιμα καταβαλλόμενων προνοιακών επιδομάτων σε αναπήρους, ενώ κανονικά θα έπρεπε να τα είχαν προσυμπληρώσει στους κωδικούς 781-782 του ιδίου πίνακα, όπου δηλώνονται τα ποσά που δεν θεωρούνται εισοδήματα.

Η ίδια αδικία σε βάρος χιλιάδων αναπήρων (προκαλούμενη από την παραπάνω νέα ερμηνεία του όρου του «εισοδήματος», η οποία διαφέρει από όσα είχαν γίνει αποδεκτά μέχρι την 31η-12-2013) επαναλαμβάνεται και φέτος από την Α.Α.Δ.Ε. με την σύμφωνη γνώμη του υπουργείου Οικονομικών και παρά τις έντονες διαμαρτυρίες των εκπροσώπων των αναπήρων.

Το αποτέλεσμα θα είναι χιλιάδες άτομα με αναπηρία να εμφανιστούν και φέτος με ετήσια συνολικά «εισοδήματα» μεγαλύτερα των 12.000 ευρώ και να υποστούν άδικα επιβαρύνσεις με ειδική εισφορά αλληλεγγύης. Ταυτόχρονα, πολλά Α.με.Α. θα χάσουν δικαιώματα απαλλαγής από τον ΕΝ.Φ.Ι.Α. και είσπραξης άλλων κοινωνικών επιδομάτων και παροχών λόγω υπέρβασης των προβλεπόμενων εισοδηματικών ορίων.